Dünya Edebiyatı-Hint Edebiyatı

İnsanlığın anası ve yurdu olan Hindistanda batı kültürünün esası doğmuştur Mythologi ve dil kendi formal istidatları içinde haklı olarak yüksek takdir kazanmış olan eski Yunanlılar, evvelâ Hindistanda doğan İdee'nin mutavassıtlarıdır Hint Harakala'sından Herkül, Thasaa'dan The-seus, Duyaus'dan Zeus, Manu'dan Minos ve bunun gibi birçok iktibaslar yapılmıştır
Vedalar içinde Milâttan (14000) sene evveline ait astronomik zaman tayinine rastlanır Bu çağda tahmin edilen ve görünen medeniyetten daha fazla inkişaf etmiş bir kültür vardı
Sanskrit'den bütün batı dillen tekâmül etmiştir Bu devirdeki göç dolayısiyle halk kendi dillerini de batıya ve kuzeye beraber götürdüler
Vedalarda dünyanın teşekkülü bir Mythos olarak gösterilir ki XIX yüzyılda bunu Darvin bilimsel olarak ispat etti
"O evvelâ içine bir tohum koyduğu suyu yarattı Bu tohum altın gibi parlayan ve yıldız gibi ışık saçan bir yumurta oldu Bunun içinde mevcudatın esası olan Brahma doğdu Bundan sonra nebatlar sonra da suda yaşayan ve daima tekâmül etmiş şeyler vücuda geldi ve bu hal en mütekâmil insan ve hayvanların meydana gelişine kadar devam etti
Hint dini Hıristiyanlık gibi üç vahdeti " Brahma-Tanrı babası, Vişnu-Allah oğlu, Siva-Mukaddes ruh u tanır Yahudiler ise Tevrata göre yalnız Tanrıyı bilirler ve İncil de üç vahdeti tebcil eder Hıristiyan akideleri Hint Mythosu üzerinden geriye gider ve Mısırdan Yüdaea ya kadar nüfuz eder
Rigveda'nın şiir ve efsaneleri dünya edebiyatının en şayanı hayret ve zengin örneklerini ihtiva eder O esaslarda henüz bir tecride uğratı­larak değiştirilememiştir Bütün tasavvur ve bahisler maddi = konkret ve ayan = plastik'tir İdee vetabio birdir Allah insanı bir kuyu kovası gibi yukarı, kendine doğru çeker O insandan günahları dana boynundan ip alındığı gibi alır
İnsan, dua ve senalarını vızıltılı arılar gibi gönderir Burada da görülüyor ki: Tablolar Hint köylüsünün ve işçisinin en dar tasarım çev­resinden alınmıştır Güneş bir araba tekerleği gibi döner (Güneş tersimatından meşhum çengel salip meydana geldi) İkinci büyük Epos (kah ramanlık menkıbeleri) da Mahabaratha'dır, Karna, Achillieus şeklinde bir kahramandır En iyi episodlar: Savitri, Zevce sadakati şiiri, Nal ve Damajanti, Kocasının şeytanatkârane suçu dolayısiyle ayrılan ve tekrar birleşen aşıklar
Nal'ın Tanrı için bir nişanlıya kavuşmada hüzünlü motifler çınlar Mahabaratha küçük Bhagavad-Gitta şiirlerini de ihtiva eder : Al­lah = İnsanı Krişna'nın şarkısı Budha Milattan 600 yıl önce Krişnanın temiz Karnation (= tecessüd - insan şekline girişi) u olarak bir nur gibi kabul edilir O Brahmenlerin diğer cemiyet tabakalarına karsı saygısızlı­ğını, kastruhunun lekeli mezhebini öğrettiTanrının oğlu Tanrıya karşı ra hiplerini daima yeni hayatı uyandırmağa şevketti Budha rahiplerinin ve keşişlerinin şarkıları en mühim Hint tefekkür liriklerini ihtiva ederki on lar ferdî değil bilakis umumî ve müşterek şiir halinde görünürler Sutta-pitaka da prosaik (kanaatkârlık) ve Suttanipata'da da üstadın bayram şarkıları hitabeleri bulunur «Hakikatin yolu» (Dhaumaphada) doğruluğun en derin sözlerini ihtiva eder Pantşatantra hintliîerin en eski efsane kitaplarından birisidir O bütün milletlerce sayısız taklitler kaynağıdır Boccaccio onu Shakespeare gibi Goethe de La fontaine gibi kullanmıştır Somadewa XII Yüzyılda (Hikâye akımının denizini) dalgalandırır Hintlilerin en büyük şairi (Miladî onuncu yüzyıldan sonra) Kalidas'tır (Mevsimlerin), (Bulutların habercisi) eserlerinin şairi epos'da, dramda ve lirikte ayni şekilde yükselmiştir Goethe ondan (Sakuntala) dramında bah­seder ve der ki :
"Semayı, dünyayı bir isimle anlamak istersen, sana Sakuntalayı tav siye ederim ve böylece hepsi açıklanmış olur,,
«Mevsimlerde» Hindistanın tropik sıcaklığı bir yanar ayna gibi ele alınmıştır XII yüzyılda Yajadewa, Gittagovinda'yı yazdı Allah Krişna bir çoban olarak, kadın çoban Radha'yı sever Cismani iştiyak, katolik Meryem dinî şarkılarında olduğu gibi, dinî Hymnusa, Sexus (= şehvet) ten Eros'a (kahramanlığa), Erostan Theos'a ( ilâhlığa) yükselir Dramı 8 miladî yüzyılda Brahmen Bhavabuti «Malati ve Medhava» ve kıral Sudraka «Wasantesena» devanı ettirdiler Hindistanda çok sevilen me cazi dramlar nevini Krişna Misra (XI yüzyılda) Ay doğuşunu tanıma adlı eserinde yaşattı Bu davranış tarzının figürleri abstrak'tır Riyakâr lık, şehvet, sükûn, merhamet, tacıma, haşin hint kastruhu satirik mudhike ve komedileri içinde bir Ventil (= menfez hava) yaradır ki o kral ve rahiplerle alay eder «Serseriler toplantısı» adlı eserde iki ahlaken düşmüş keşiş, iki fahişe için kavga ederler ve birbirlerinin saçlarını yo­larlar Onlar bir brahmana hakem olmasını rica ederler Brahman da Süleyman vari bir kararla güzel kızı kendisine uygun bulur
XX yüzyılda batı milletleri, Nobel mükâfatını kazanan Rabindranath Tagore ile hint şiirini tekrar incelemeğe başladı Tagore "Ormanların sesi, eseriyle bir akademi kurdu ve genç hintlilere kendisi gibi olmalarını öğretti: Mülayim, yavaş, lütufkâr ve kerim O kendi milleti nin Traditionnundan küçük ve büyük şiirler yazar ki, bunlar yalnız Hint tiplerini gösterir ve yalnız Hintlilerinin sembollerine alışkın olmayan Avrupalılara duyulmamış olarak akseder
Tagore da diğer şairler gibi Hint milletinin sosyal serbestisini iste­miştir Fakat onları» aralarındaki hareket tarzlarının nevi şark ve garp ruhunun fikrini gösterir Hintliler kendilerine yeni bir dünya nizamı ve dünya görüşü yaratırlarki bu hâl Avrupalılar için yabancıdır Avrupalı başkalarını kandırmak ve hidayete getirmek ister Olmadığı taktirde tazyika müracaat eder Hintli yalnız bir misâl gösterir ve bu misâl müessir olur Avrupalı hadisenin propagandasını yapar ve onu bilir Hintli ise mevcut olanın propagandasını yapar
Bengale dramatik şairi Dwijendral al Roy dur 1905 senesinde Hint inkılâbı onun sayesinde Satyendra Nath Datta'da oldu Hindistanın inkilâpçı hareketlerinin lideri Gandi'dir Her türlü baskıya boyun eğer ve silahı pasiftir
Bir çok hatip, şair ve yazar yetiştiren Hindistan, bilhassa son sene­lerde bir aziz sayılan Mahatma Gandhi'nin etrafında toplanmış ve mem­leketlerinin bağımsızlığı için uğraşmaktadırlar Gandhi, Hariyan adında ingilizce bir dergi çıkarmakla dünyaya hitap eder Gandhi, insan haya­tiyle çok ilgilidir Hayatın bir çok yönü olduğu için Gandhi de çok cepheli bir insandır Meselâ, bir yazısında Hindistan bağımsızlığını ince­ler, öbüründe şekerleme yapmaya yarayan şeker nisbetinin azalmasından bahseder Üçüncüde, cinayeti, dördüncüde fıstığın faydalarını ele alır Gandhi'nin bu çeşitli yazıları birbirini bozduğu zaman batılı ona kararsız, doğulu ise "Gandhi kendine karşı dürüstlük gösteriyor,, der Çünkü, Gandhi için ne politika büyüktür ve ne de fıstık küçüktür Onun en şaşılacak tarafı günün yirmi dört saatini halk arasında geçirmesidir Ayni zamanda Gandhi yerleşmiş olan ananeyi = geleneği, Hint kaslarını par­yalara (Dokunmazlara) fena muamele etmekten vazgeçirmeğe çalışmakta­dır Gandhi dininin özü: Bir Allaha iman etmek, kendisinin de bu Al lanın vasıtası olduğuna, dünyada barış ve saadete, cennete ve Allaha ancak iyilik ile ulaşabileceğidir
Hint inkılâpçı hareketlerin başında son zamanda Narhu, Mevlana Azad, W Patel ve bayan Naidu bulunmakta ve büyük bir rol oyna maktadır
Bugün Hindistan; Pakistan ve Hindistan olmak üzere iki kısma ayrıl­mıştır Aralarında kökleri derin bir düşmanlığa dayanan bu büyük ülkede şiir ve edebiyat millî bakımdan değil, din bakımından ve bunun tesiri altında ayrı yönlü çiçeklenecektir Fakat zamanla Hint ruhu teşekkül ederek bu vadide yürüyeceği tabiidir

Rabindranath Tagore'nin "Büyüyen Ay” eserinden bazı örnekler:

Yurt'tan :
Gün batımı son altınını bir cimri gibi saklarken, tarladan geçen yolda tek başıma ilerliyordum Gün ışığı karanlığa gittikçe daha derin gömülüyor, mahsulü toplanmış olan dul toprakta sessizce uzanıyordu

Deniz kenarın'dan :
Ölüm satan dalgalar, bir anne bebeğinin beşiğini sallarken söylediği gibi, çocuklara, manasız şarkılar söyler Deniz çocuklarla oynaşır, ve kumsalın gülümsemesi donuk donuk parlar

Hint düşünürü ve yazarı olan Beydeba MÖ 1 yüzyılda yaşadı Seyit Kemal Karaalioğlu'nun Ansiklopedik Edebiyat Sözlüğü'nde belirttiğine göre, hakkında yeterli bir bilgi yok
Adının Asım olduğu konusunda söylentiler var
Sözlükteki bil­giye göre, Beydeba'nın Bakü'de doğduğu ve daha sonra Hindistan'a geçen Ketku adlı bir Türk olduğu, eski kaynaklara göre, musikiyi de onun icad ettiği yazılı En ünlü eseri Kelile ve Dimne'nin dışında Nasihat-el-Külliye adlı bir eseri daha bulunuyor

Alıntı