Az Görenlere 'Teleskoplu Gözlük'

'Teleskoplu gözlük', az görme yetisine sahip olanlarda görme kapasitesini yüzde 90 oranında artırabilecek

ANKARA - Ankara Üniversitesi (AÜ) Halk Sağlığı Anabilim Dalı Görme Engelliler Rehabilitasyon ve Araştırma Biriminde, teleskoplu gözlük kullanımını öğretiliyor

AÜ Halk Sağlığı Anabilim Dalı bünyesinde hizmet veren Az Görenler Merkezi Sorumlusu Prof Dr Aysun İdil, Türkiye'de az görme ve körlük ile ilgili ulusal bir kayıt sisteminin olmadığını, ancak hesaplamalara göre her bin kişiden 5'inin yüzde 5'in altında görme yeteneği (kör) olduğunu ve bin kişiden 20'sinin ise az görebildiğini söyledi

TÜRKİYE'DEKİ TEK MERKEZ
Türkiye'nin göz hastalıklarının tedavisinde çok iyi bir noktada bulunduğunu, ancak rehabilitasyon açısından eksikler olduğunu belirten İdil, ''AÜ bünyesinde hizmet veren Az Görenler Rehabilitasyon Merkezi'nin, üniversite bünyesinde Türkiye'de kurulmuş ilk ve tek merkez olduğunu'' söyledi

Merkezde yaklaşık bin hastanın rehabilitasyon hizmetinden yararlandığını ifade eden İdil, ''Hastaların yüzde 60'ında 'yararlı görme' sağlandı Yüzde 3'ü cihaz kullanımını reddetti, yüzde 95'unun görme yeteneği bu sistemi kullanmaya uygun değildi, yüzde 84'ü ise az görme yardım cihazı dışında reçeteli normal gözlük desteğiyle hedeflerine ulaştı'' dedi

İdil, merkezlerinden, 6 yaş altı okul öncesi gruptan yararlananların oranının yüzde 5 olduğunu, yüzde 26 oranında okul dönemi yaş grubunun ve yüzde 41 oranında 19-64 yaş aralığındaki yetişkin gruptaki kişilerin faydalandığını, ayrıca gelenlerin yüzde 93'ünün sosyal güvenliğinin bulunduğunu belirtti

KULLANIMI KOLAY DEĞİL, UYUM SÜRECİ GEREKİYOR
Merkeze başvuruya gelenlerin öncelikle tüm görme fonksiyonlarının değerlendirildiğini ve ardından kişiye özel cihazların seçildiğini belirten İdil, ''Bunun için optik ya da optik olmayan sistemler kullanılıyor Optik sistemlerden, çeşitli formlarda üretilmiş teleskopik, mikroskopik ve benzeri gözlükler kullanılıyor Az gören hastalar için geliştirilmiş ve gözlüklerin üstüne monte edilmiş küçük teleskoplu gözlükler ile kişinin yüzde 10'luk görme kapasitesi yüzde 90'ın üstüne, hatta tam düzeye çıkabiliyor'' diye konuştu

İdil, teleskopik gözlüklerin kullanımının kolay olmadığını, hastanın buna uyum sürecinin aşamalı olduğu için zaman aldığını vurgulayarak, şu bilgileri verdi:

''Teleskopik gözlük, önce kişiye oturarak kullandırılıyor Gözlüğü takıp, alışması sağlanıyor Çünkü, teleskop sayesinde, objeler bulunduğundan büyük ve farklı yerde görülüyor Bu da özellikle yaşlılar ve çocuklar için düşme riskini artırabiliyor Yaklaşık bir ay oturarak kullanım sağlanıyor, ikinci aşamada ise teleskopik gözlüğün model ve uygulama yerleri değiştirilerek, yürürken kullanımı sağlanıyor Bu sürecin de adaptasyonu altı ayı bulabiliyor

ÖĞRENCİLER İÇİN ÇOK AVANTAJLI
Daha sonrasında ise evde günlük yaşamda veya mesleki alanda nasıl kullanılacağı öğretiliyor Eğitim aşamaları yapılmadığı takdirde cihazlardan yararlanma oranı yüzde beşin altında olabiliyor''

Teleskopik gözlük kullanımının özellikle öğrenciler için çok avantajlı olduğuna dikkati çeken İdil, ''Örneğin, görmesi nedeni ile eğitimden yaralanma olanağı kısıtlanan bir öğrenci, teleskoplu gözlük kullanarak bu engeli aşabilmektedir Çok kitap okuması gereken hukukçular, ara mesafeyi görmesi gereken piyanistler, uzak görüşün çok önemli olduğu fotoğrafçılar da bu cihazları kullanarak mesleklerini yapabiliyor'' dedi

GERİ ÖDEMEDE SIKINTI OLABİLİYOR
İdil, teleskoplu gözlük kullanımının yurt dışında 1950'li yıllardan bu yana sıkça kullanıldığını, ancak Türkiye'de kullanımının yeni olduğunu söyledi Gözlüklerin rahatlıkla temin edilebileceğini, fakat geri ödemede sıkıntı yaşanabildiğini belirten İdil, ''SGK şimdi çok sınırlı bir ödeme yapıyor ve katkı payını artırdı'' diye konuştu

İdil, teleskoplu gözlüklerin diğer gözlüklerden oldukça farklı olduğu için yadırganabildiğini, kimi hastaların estetik kaygısı ya da toplumdan gelebilecek tepkilerden dolayı gözlüğü kullanmayı reddettiğini söyledi Teleskopik gözlüklerin daha estetik olabilmesi için yurt dışında çalışmalar yapıldığını da anlatan İdil, ''Teleskop, son teknoloji ile gözlük camı haline getirildi Yani, çok yakında gözlüğün üstüne ayrı bir şekilde teleskop monte edilmeyecek'' dedi

ntvmsnbc