Neden Hıckırırız _?

Neden Hıckırırız _?

Akciğerlerimiz kaburgalarımızın içinde birer torba gibi dururlar Nefes aldığımızda bu torbalar içerlerine alabildikleri kadar hava alarak şişerler Göğsümüzü karnımızdan ayıran ve akciğerlerimizin altına bitişik büyük bir kas olan diyafram, büzüşerek ciğerlerimizin genişlemesini sağlar, nefes almamıza yardımcı olur

Süratli yemek yenildiğinde, yutkunma neticesinde yemek ile birlikte bir miktar da hava alınır Hıçkırık, yiyeceğin yüzeyine yapışarak sindirim sistemine giren bu havayı atmak için sistemin gösterdiği bir tepkidir Diyafram süratle büzüşerek, çok ani ve hızlı nefes almamızı sağlar Bu arada boğazımızın üst tarafında, ses tellerimizin bulunduğu kısımda bir kapanma olur ve buradan geçen hava bir an bloke edilir Bu da 'hıck' şeklinde bir sesin çıkmasına neden olur

Midedeki bir olayla diyaframın ilişkisi, bu iki organdaki sinirlerin birbirine çok yakın hatta iç içe geçmiş olmalarındandır Bu nedenle en çok yemekten sonra hıckırırız Sindirim işlemi bittikten sonra hıçkırık olmaz Hıçkırığı önlemek için çok çeşitli öneriler vardır Baş aşağı durmak, yavaş yavaş su içmek, kollan yukarıda tutmak, nefesi tutmak, ileride bir noktaya bakarak derin nefes almak, buzlu su içmek, nefesi tutarak üç kere yutkunmak, nane yutmak, parmağı kulağa bastırarak su içmek ve korkutmak gibi

Bunlardan korkutarak insanı şok etmek, dolayısıyla sinir sistemini etkilemek, derin nefes alarak diyaframın mideyi itmesini sağlamak ve de kandaki düşük karbondioksit seviyesinin hıçkırığın oluşumunu hızlandırdığı bilindiğinden nefesi tutmak en mantıklı önlemlerdir

Aslında ise bu önlemlerin hiçbirine gerek yoktur Hıçkırıklar yaklaşık 5 saniyede bir olur ve genellikle bir dakikadan fazla sürmezler Siz önlemlerle uğraşırken, o zaten kendi kendine kesilir Hıçkırığı kesmek için kabul edilen genel görüş hiçbir önlemin hıçkırığı kesmediğidir Ancak aylarca süren istisnai durumlarda, muhakkak tıbbi müdahale gerekir, hatta bu durumlarda sinirler üzerinde operasyon yapılması bile gündeme gelebilir

Çok miktarda biber yemek gibi kimyasal yanmaların, enfeksiyonların ve ülser gibi hastalıkların da hıçkırığı meydana getirebilecekleri ileri sürülüyor Hıçkırık süresince bir şey yememekte ve içmemekte fayda vardır, çünkü bu sırada tekrar fazla hava alınabilir

Hıçkırığı önlemek için en iyisi yemeği yavaş yiyin, çok miktarda yemeyin, yemek yerken karbonatlı içki içmeyin, yemeğe konsantre olun, çok konuşmayın ve gülmeyin Yemeğe saygınız ne kadar artarsa, hıçkırık o kadar azalır

Hıçkırık nasil geçerr

Hıçkırık* çoğu zaman kısa süreli ve zararsızdır ve sağlıklı kişilerde geçici bir rahatsızlık olarak ortaya çıkar ama bazen de bir tehlike sinyali olabilir Sİşte hıçkırığın nedenleri ve nasıl kesilebileceği

Prof Dr Ahmet Rasim Küçükusta’nın yazısı

Hıçkırık* göğüs boşluğu ile karın boşluğunu birbirinden ayıran ve diyafram adı verilen kasın istem dışı kasılmasını takiben ses tellerinin bulunduğu gırtlak bölgesinin aniden kapanmasıyla oluşur ve bu sırada karakteristik bir “hık” sesi duyulur Dakikada 10-30 kez tekrarlayabilen bu kasılmalar diyaframdan başka kaburgalar arasındaki kaslarda da saptanabilir Prof Dr Ahmet Rasim Küçükusta* Mynet okurları için yazdı

Hıçkırık* çoğu zaman kısa süreli ve zararsızdır ve sağlıklı kişilerde geçici bir rahatsızlık olarak ortaya çıkar Küçük bebeklerdeki ve çok hızlı yemek yiyen ve bu sırada hava yutan kişilerde görülen hıçkırık buna iyi bir örnektir Aşırı gülme* gıdıklanma* fazla sigara ve alkol kullanılması* histeri* hava yutulması… gibi organik bir hastalığa bağlı olmayan durumlarda da geçici hıçkırık ortaya çıkabilir

Hıçkırık bazen günlerce-haftalarca kesilmeyip hastayı ciddi şekilde rahatsız edebilir ve önemli bir hastalığın belirtisi de olabilir Uzun süreli hıçkırıklar hastanın yemek yemesini* uykusunu* konuşmasını… etkiler Cerrahi girişim sırasında ve sonrasında ortaya çıkan hıçkırıklar da çeşitli komplikasyonlara yol açarlar

Hıçkırığın merkez siniri sistemi hastalıklarından mide hastalıklarına kadar çok farklı sebepleri vardır

MERKEZİ SİNİR SİSTEMİ HASTALIKLARI

Hıçkırık* ensefalit* menenjit* beyin içi kanama ve beyin tümörleri* üremi* beyindeki yaşlılıkla ilgili değişiklikler gibi merkezi sinir sistemini ilgilendiren hastalıkların bir bulgusu olabilir

GÖĞÜS HASTALIKLARI

Her iki akciğer arasında kalan ve içinde kalbin de bulunduğu

mediyasten ismi verilen bölgenin hastalıklarında hıçkırık gelişebilir Buradaki lenf bezlerinin tüberküloz* kanser veya başka nedenlerle büyümeleri* frenik sinirin travması* aşırı kalp büyümesi* kalp krizi* ve yemek borusu tıkanıkları bu hastalıkların başlıcalarıdır Zatürreede ve akciğer zarları arasında sıvı toplanması da hıçkırığa neden olabilir

KARINLA İLGİLİ HASTALIKLAR

Diyafram kasının fıtıkları* karaciğer tümör ve apseleri* mide

kanseri* dalak enfarktüsü* bağırsak tıkanıklığı* akut pankreatit gibi hastalıklarda hıçkırık saptanabilir Ayrıca* üst batın operasyonları sonrasında da hıçkırık ortaya çıkabilir

HIÇKIRIK TEDAVİSİ

Hıçkırık tutan kişiler yemek yerken acele etmemeli ve konuşmamalıdır Genel olarak yüksek sesle değil* yavaş konuşmaya özen gösterilmeli* aırı gülmeden kaçınılmalıdır İçecekler kesinlikle şişeden içilmemeli* aç karnına alkol ve sigara kullanılmamalıdır

Hıçkırık* önce aşağıdaki basit manevralarla giderilmeye çalışılır:

• Bir çay kaşığı dolusu kuru toz şekerin yutulması veya aç karnına birkaç karanfil çiğnemek* özellikle yaşlılarda iyi sonuç verebilir

• Burundan sokulan bir kateterle yutağın uyarılması işe yarayabilir

• Derin nefes alıp verilmesi(hiperventilasyon) denenebilir

• Belirli bir süre nefes tutma etkili olabilir

• Bir kese kağıdı içine nefes alıp verilmesi*su veya buz parçalarının hızla yutulması* buzlu su* limon suyu veya sirke içilmesi de hıçkırığı geçirebilir

Bu yöntemlerle giderilemeyen hıçkırık için sakinleştiriciler* kas gevşeticiler gibi çeşitli ilaçlar etkili olabilir Bunlar içinde en popüler olan tedavi 4-6 saat arayla 10-20 mg klorpromazin veya 6 saatte bir 200 mg kinidin verilmesidir Boyundaki karotis damarına hekim tarafından masaj yapılması da denebilir

Bu tedavilerle de durdurulamayan hıçkırık için son çare frenik sinirin bir anestezik ilaçla veya cerrahi olarak blokajıdır