Araçların Teknik Alfabesi |
|
|
#1 |
|
Prof. Dr. Sinsi
|
Araçların Teknik AlfabesiABC (Active Body Control) Anlık sürüş durumuna göre değişen, bilgisayar kontrollü ve hidrolik yürüyen aksam Mercedes CL'de kullanılan sistem ile virajlarda yana yatma ve fren anında öne eğilme önleniyor ABS (Anti Blokaj sistemi) Şu anda bilinen en ünlü kısaltma ABS, fren anında tekerlerin bloke olmasına engel olur Araç, manevra yapılabilir halde kalır ADB (Otomatik diferansiyel freni) Konvensiyonel diferansiyel kilidinin elektronik versiyonudur ADS (Uygun tampon sistemi) Sürüş tarzı, yol durumu ve yükleme durumuna göre en uygun tampon sertliği sağlanıyor AFS (Aktif yürüyen aksam stabilitesi) ABC ile benzer bir etkiye sahiptir Sistem, Citroen tarafından kullanılıyor (Xantia) ASC + T [Otomatik stabilite kontrol+traksiyon sistemi) Sürücünün gaz komutu olmadan aktüel sürüş durumu devam ettiriliyor Ayrıca motor tork düzenleme sistemi de entegre edilmiş ASR (Kayma önleyici sistem) ASR ile kalkış ve hızlanma anında tekerlerin boşa dönmesi engelleniyor AWD (Ali wheel drive) Dört çeker sistemine sahip otomobillerde kullanılır - örneğin Volvo V70 AWD BAS (Yardımcı fren) Tam frenin gerekli olduğu anlarda otomobil sürücülerinin yeterli şekilde pedala basamadığı, deneylerde ortaya çıkmıştır BAS ile bilgisayar, sürücünün pedala basış hızını hesaplayıp gerekli olursa otomatik olarak tam fren yapıyor CBC (Cornering brake control) Arka aks freninin uygun kullanımını sağlar Özellikle hızlı virajlardaki fren anında önem kazanır CDI (Commonrail direct injection) Dizel yakıt, 1350 bar'a kadar depo edilip ateşlenir Magneti kelli (Fiat)'a dayanan prensip, daha iyi bir karışım ve daha düşük bir tüketim sağlıyor CVT (Continuously variable transmission) Sürekli değişken transmisyon Konvensiyonel şanzımanlarda geçişler dişlilerle sağlanır CVT'de iki akslı disk çiftleri dişlilerin yerini alır Çelik bir bantla bağlanmıştır Disklerin içe ve dışa doğru hareketi ile geçişler sağlanır (Bisikletlerdeki kademesiz zincir geçişi gibi) Böylece vites geçişleri daha pratik şekilde yapılabiliyor DBC (Dinamik fren kontrolü) BAS ile aynı görevi yapıyor, sadece BMW'deki adı farklı DOHC (Double overhead camshaft) Üstten çift eksantrikli motor teknolojisi DSC (Dinamik stabilite kontrolü) BMW'nin elektronik stabilite programının adı (bkz ESP) DSC, viraj dışındaki kritik fren anında karşı moment uygulayarak arka tarafın savrulmasını önler EBD (Elektronik brake distributor) Elektronik fren dağıtımı Ön ve arka aksa en uygun fren gücünün dağılımını sağlar Sürüş ve yükleme durumuna göre değişir Örneğin yüklü bagaj Ne arka aks, daha fazla fren gücü taşıyabilir EDC (Elektronik diferansiyal kontrolü) EDS'nin BMW'deki adıdır EDS (Elektronik diferansiyel kilidi) Çekiş sağlayan tekerleklerden biri boşa dönerse, EDS diğer tekere daha fazla tutuş veriyor ESP (Elektronik stabilite programı) Sensörler sayesinde otomobilin savrulma tehlikesi olup olmadığı belirleniyor Her bir tekerin frenlenmesi ve motor gücünün azalması sağlanıyor FSI (Fuel stratified injection) Kademeli benzin enjeksiyonu VW tarafından geliştirilen sistemde yakıt, ateşlemeden hemen önce direkt olarak yanma odasına iletiliyor GDI (Gasoline direct injection) Benzinli direkt enjeksiyon GDI kısaltması, Mitsubishi tarafından kullanılıyor HDC (Hill descent control) Arazi araçlarında kullanılan yararlı bir sistem Elektronik ayarlı fren ile kontrollü tırmanma sağlanıyor HDI (High pressure direct injection) Commonrail-dizel motorlu Peugeot ve Citroen araçlarda kullanılıyor, Yüksek basınçlı direkt enjeksiyon HMMWV (High mobility multipurpose wheeled vehicle) Çok nadir olarak rastlanan bir kısaltma olduğu doğru, ama Arnold Schwarzenegger'in otomobili Hummer'ı herkes tanıyor Aslında ordu için üretilmiş olan Hummer gerçek bir HMMWV: çok hareketli çok amaçlı bir tekerli araç IDE (Injection directe essence) Renault'nun benzinli direkt enjeksiyon sisteminin adıdır ITS (Inflatable tubular structure) Şişirilebilir hortum formlu yapı BMW'nin hava yastıklarının işleyişi ve formu ile ilgili terimidir Hayat kurtaran hava yastıkları, hortum görünümünde ve A-sütununa monte edilmiş Yandan çarpışma anında bir gaz jeneratörü yardımı ile şişiriliyor JTD (Unijet turbo dizel) Fiat (ayrıca Alfa Romeo ve Lancia da)'ın direkt enjeksiyonlu commonrail-turbo dizel motoru MPV (Multi purpose vehicle) Çok amaçlı araç Özellikle kurnaz bir karoser ve hacim konseptine sahip otomobiller için kullanılan terimdir: kompakt dış ölçüler, değişken iç hacim Bu kategoride yer alan araçlardan bazıları Opel Zafira ve Toyota Yarış Verso MSR (Motor tork düzenleyici) MSR, debriyaja basılmadan motorun torkunun çekiş sağlayan tekerlere iletilmesini engelliyor Bu sırada motor devri kısa süreli olarak artıyor PDC (Park distance control) Park anında yardımcı bir sistemdir (BMW) Arka tampondaki sensörler, sürücüye otomobil ile engel arasındaki mesafeyi tonlarla uyararak belirtir (echolot-prensibi) Engel ne kadar yaklaşırsa ton kadar hızlanıyor RDC (Lastik basınç kontrolü) Dört teker içindeki basınç ve sıcaklığı denetler Sistem, basınç azalmasını sürücüye iletir (kokpitteki gösterge) ve lastiklerin zarar görmesini önler ROPS (Roll over protection sistem) Volvo C70 cabrio'da kullanılan takla koruma sistemi Aracın takla atması durumunda arka başlıkların arkasında iki adet koruma çıtası, arkadaki yolcuların ağır baş yaralanmalarından korunmasını sağlar SAV (Sports activity vehicle) Sportif aktivite aracı Bu terim BMW tarafından arazi aracı X5 için özel olarak kullanılmış Nedeni ise, X5'in gerçek bir arazi aracı ile konforlu bir otomobil karışımı olması (SUV'a bakınız) SDI (Emmeli dizel direct enjeksiyon) VW'nin turbosuz direkt enjeksiyonlu dizel motorları SIPS (Side impact protection system) Volvo'nun yandan çarpmalara karşı koruma sistemi Karoser güçlendirmesi ve yan hava yastıklarını içeriyor SRS (Supplement restraint system) Tamamlayıcı koruma sistemi Bahsedilen, emniyet kemeri yerine değil onunla birlikte kullanılması gereken ve yolcuları koruyan hava yastıklarıdır SUV (Sport utility vehicle) Sportif zevk aracı SAV ile benzer amacı taşıyor Bu kategoride yer alanlardan bazıları: Honda HR-V, Toyota RAV4 veya Subaru Forester TC (Traction control) Opel'in ASR sisteminin adıdır TDI (Turbodizel direct enjection) Audi'nin efsanevi üç harfi Audi, 1989 yılında direkt enjeksiyonlu turbo dizel Audi 100'ü piyasaya sürdü TDI motorları, farklı üreticiler tarafından farklı isimlerle kullanılıyor: Opel DTI, Renault dTI gibi TRUST (Traktion und stabilitaet) TRUST, ESP'nin Smart'ta kullanılan adıdır TS (Twin Spark) Alfa Romeo'nun silindir başına iki bujili motorları TS adına sahip Daha iyi ve daha yumuşak bir yanma sağlanıyor VANOS (Değişken eksantrik ateşlemesi) BMW'nin teknolojik bir diğer özelliği Sübapların açılma ve kapanma anları değişkendir Düşük devirlerde daha fazla tork ve yüksek devirlerde daha fazla güç sağlanıyor VDC (Vehicle dynamics control) Subaru'nun dört çeker araçları için sürüş dinamiği düzenleyicisinin adıdır VTEC (Variable valve timing and electronic control) Honda'nın VANOS versiyonudur Bu teknoloji yeni roadster S2000'de de bulunuyor Sonuç: 2,0 lt hacimden 240 BG üretilebiliyor VTG (Variable turbin geometrie) Değişken türbin geometrisi 90 BG-TDI'den 110 BG-TDI üreten Audi'nin reçetesi Turbo yükleyicisinin türbin kanatları ayarlanabiliyor Düşük devirlerde daha yüksek tork üretiliyor Yüksek devirlerde kanatlar, akıma paralel durumda bulunuyor Atık gaza karşı gelen basınç azaltılır ve yakıt tüketimine olumlu bir etki sağlanır VVC (Variable valve control) Rover'in VANOS versiyonudur Böylece MG-F'in 1,8 lt 120 BG motoru, 145 BG'e ulaşıyor VVT-i (Variable valve timing - intelligent) Toyota'nın VANOS versiyonudur WHIPS (WHİPLASH PROTECTİON SYSTEM) Beyin travmalarına karşı koruyucu sistem Özel olarak üretilen ön koltuklar ile arkadan çarpmalarda omurgaya binen yük absorbe edilir ve yaralanma riski azaltılır Airbag: Hava yastığı Çarpışma sırasında havayla şişerek sürücünün yaralanmasını önlüyor ASC: İlk kalkış ve hızlanma sırasında aracın lastiklerinin patinaj yapmasını önlüyor CMS: Otomobil ve motorsikletlerde, motorun gerekli çalışıp çalışmama ikazlarını veren bilgisayarlaştırılmış sistem DDAS: Uykulu sürücüyü uyarma sistemi Sürücünün bileğine takılan bir algılayıcı, kalp atışlarını izler Atışların yavaşlaması veya düzensizleşmesi halinde bilgisayar sürücüyü ikaz eder ASDC: Hızı otomatik olarak kontrol eden lazerli sistem Önde giden araçla arada güvenli mesafe kaybolduğunda veya başka bir deyişle, önde giden araca fazla yaklaşıldığında ikaz eden sistem PDC: Park mesafe kontrolü ITS: Yandan gelebilecek darbelere karşı koruyuculuk yapmak üzere konulan hava yastıkları (yan hava yastığı) ITL: Yollardaki sarsıntıyı en aza indiren süspansiyon sistemi IDS: Gösterge panelindeki tüm bilgileri ön cama yansıtan sistem GCC: Grafik kontrol merkezi Otomobilin farlarının aydınlattığı alanın dışında kalan görüntüyü kızılötesi olarak yol bilgisayarının ekranına aktaran sistem Sis, yoğun yağmur, tipi ve karanlık gibi etkenlerin azalttığı görüş mesafesini artırır ECAS: Elektronik kontrollü, havalı süspansiyon Aracın yerden açıklığını azaltan ya da çoğaltan sistem Eski Citroen marka araçlardaki sistem ECS: Elektronik kontrollü süspansiyon EDC: Elektronik amortisör kontrolü ETC: Elektronik çekiş kontrolü EDS: Kartı, buzlu, kumlu zeminlerde aracın çekişten düşmesini önleyen çekiş kontrol sistemi ETS: Geliştirilmiş transmisyon (aktarım) sistemi FPS: Kaza anında yakıt akışını kesen ve yangını önleyen sistem ![]() |
|
|
|