Saddam Hüseyin-Irak Devlet Başkanı

Saddam Hüseyin-Irak Devlet Başkanı




Saddam Hüseyin(1937-2006), 1979'dan 2003 Irak'ın işgaline kadar Irak'ın devlet başkanıydı Bağdat'ın kuzeyinde, Dicle Irmağı kıyısındaki Tikrit kasabasına bağlı bir köyde doğan Saddam Hüseyin'in tam adı Saddam Hüseyin el-Tikriti'dir

1955'te 18 yaşındayken öğrenimini sürdürmek için başkent Bağdat'a giden Saddam Hüseyin, Baas Partisi (Arap Sosyalist Baas Partisi) ile ilişki kurdu ve 1957'de parti üyesi oldu 1943'te kurulan ve birkaç Arap ülkesinde kolu olan bu parti, bütün Araplar'ı sosyalist ilkelere dayalı tek bir toplum halinde örgütlemeyi amaçlamaktadır
1958'de general Abdülkerim Kasım önderliğinde gerçekleştirilen bir askeri darbeyle krallık ortadan kaldırıldı ve Kral II Faysal öldürüldü Baas Partisi'nin milliyetçi bir politika izleyen Abdülkerim Kasım'a karşı düzenlediği suikast ve darbe girişimi başarısız kaldı Bu sırada yaralanan Saddam Hüseyin Suriye' ye kaçtı Irak'ta ölüm cezasına çarptırılınca Mısır Devlet Başkanı Nâsır'ın çağrısı üzerine Kahire'ye gitti ve Kahire Üniversitesi'nde hukuk öğrenimine başladı (1962)

Baas Partisi 1963 Şubat'ında ordunun da desteğiyle Abdülkerim Kasım yönetimini devirdi ve mareşal Abdüsselam Arif başkanlığında yeni bir hükümet kuruldu Bunun üzerine Irak'a dönen Saddam Hüseyin, aynı yıl tutuklandı ve iki yıl hapis yattı (1964-66) 1966'da hapisten kaçmayı başardı ve kısa sürede partinin Önderlerinden biri oldu
1968 Temmuz'unda Baas Partisi kansız bir darbeyle yönetimi ele geçirdi Darbede önemli rol oynayan Saddam Hüseyin Devrim Komuta Konseyi başkan yardımcılığına getirildi Böylece Devlet Başkanı General Ahmed Hasan el-Bekr'den sonra ülkenin en güçlü kişisi oluyordu Bu dönemde ülke içinde baskıcı bir politika izlenirken ekonomik alanda Baas Partisi'nin ilkelerine uygun önemli değişiklikler yapıldı Özellikle Saddam Hüseyin'in ağırlığını koymasıyla, yabancıların elinde bulunan ülke petrolleri kamulaştırıldı, petrol geliriyle yeni sanayi ve tarım yatırımlarına girişildi, sağlık ve eğitim hizmetleri yaygınlaştırıldı Arap birliğini savunan Saddam Hüseyin İsrail'e karşı ödünsüz bir politikanın da önderliğini yaptı




Saddam Hüseyin 1976'da Ahmed Hasan el-Bekr'in yetkilerinin bir bölümünü kullanmaya başladı; 1979'da ise sağlık gerekçesiyle başkanlığı bırakan el-Bekr'in yerine geçti Kısa sürede Irak'ın tek önderi durumuna geldi ve Arap dünyasının önderliğini Mısır'ın elinden almaya yönelik bir dış siyaset izledi Ülke içinde ise, nüfusun çoğunluğunu oluşturan Şiiler'e, özerklik isteyen Kürtler'e ve yönetimden hoşnut olmayan hareketlere karşı baskıcı bir siyaset sürdürüyordu


1979'da Ayetullah Humeyni önderliğinde kurulan İran İslam Cumhuriyeti "İslam Dev-rimi"ni yayma eğilimleri gösterince İran-Irak ilişkileri gerginleşti Saddam Hüseyin, İran'ın elindeki Şattü'1-Arap bölgesinde hak iddia ederek 1980 Eylül'ünde İran'a savaş açtı İran-Irak Savaşı ancak sekiz yıl sonra, 20 Ağustos 1988'de imzalanan bir ateşkesle sona erebildi


1990'da Irak ile Kuveyt arasındaki, geçmişi 1920'lere uzanan toprak anlaşmazlığı yeniden canlandı İki ülke arasında yapılan görüşmelerde Irak, İran'la yaptığı savaş sırasında Kuveyt'ten aldığı borçların silinmesini ve Kuveyt'in Irak'a ait olan toprakları geri vermesini istedi Bu isteklerin reddedilmesi üzerine görüşmeler kesildi ve 2 Ağustos 1990 günü Irak Kuveyt'i işgal etti


İşgal sırasında Kuveytli yöneticiler Suudi Arabistan'a kaçtı; Kuveyt'te de Irak yanlısı bir geçici hükümet kuruldu Irak, askerlerini geri çekeceğini söylediyse de çekmedi Bu arada Arap ülkeleriyle ABD öncülüğünde bazı batılı ülkelerin Suudi Arabistan, Basra Körfezi ve Umman Denizi'nde askeri yığınak yapmasıyla olay uluslararası bir önem kazandı ABD'nin öncülüğüyle Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi Irak'a uluslararası ekonomik ambargo koydu; Irak'a her türlü mal satışı yasaklandı Daha sonra ise belirli yiyecek maddeleri ve ilaçlar ambargo kapsamından çıkarıldı İşgalin yol açtığı "Körfez Krizi" 1990 Ekim ayının başlarında hâlâ çözüme kavuşturulamamıştı





Körfez Krizinde geri adım atmaya yanaşmayan Saddam Hüseyin, Irak ordusunun 17 Ocak 1991'de başlayan savaşta uğradığı ağır yenilgi üzerine 28 Şubat'ta Müttefik ülkelerin koşullarına boyun eğmek zorunda kaldı Daha sonra Irak içinde başlayan ayaklanmaları şiddetle bastırarak iktidarını korumayı başardı Ama Batılı ülkelerin müdahalesi sonucunda Kuzey Irak'ta fiili bir Kürt yönetiminin ortaya çıkmasını önleyemedi





Bir süre ekonomik toparlanmaya ağırlık veren Irak yönetimi, 1992 sonlarında ateşkesle ilgili uygulamalara karşı çıkmaya başladı ABD Başkanı George Bush'un sert karşılığıyla tırmanan çatışma Ocak 1993'te Irak'a yeni bir hava bombardımanı düzenlenmesine yol açtı ABD'de yeni başkan olarak seçilen Bili Clinton'ın göreve başlamasından sonra, Saddam Hüseyin'in uzlaşmaya açık bir tutuma girmesi sıcak çatışmayı sona erdirdi






11 Eylül 2001 tarihinde ABD'de yaşanan terör eylemlerinin ardından Hüseyin tekrar Amerika'nın hedefi haline gelmiş ve ülkesi George Bush yönetimindeki ABD tarafından, 20 Mart 2003'te Irak'ta kitle imha silahları olduğunu öne sürerek işgal edilmiştir Daha sonra yapılan açıklamalar ışığında Irak'ta kitle imha silahları bulunmadığı açıklanmıştır 16 Temmuz 1979'da başlayan devlet başkanlığı görevini, Irak'ın 9 Nisan 2003 tarihinde ABD tarafından işgal edilmesine kadar sürdürmüş 2006 yılının 30 Aralık gününde idam edilerek hayatına son verilmiştir Naşı kızına teslim edilmiştir ve doğduğu köye defnedilmiştir