Radyoaktif Karbonla Tarihlendirme

Radyoaktif Karbonla Tarihlendirme


Radyoaktiflikten yararlanmanın en ilginç biçimlerden birine arkeoloji alanında rastlanır
Bu, radyoaktif olma özelliğine sahip karbon izotoplarının arkeolojik kalıntıların yaşını bulmak için kullanılmasıdır Canlılardaki karbonun çoğu, kararlı bir yapıda olan karbon-12 izotopudur; ama bunun yanı sıra, eser miktarda olmakla birlikte sabit bir oranda radyoaktif karbon-14 izotopu da bulunur Bu radyoaktif izotop zaman içinde parçalanır ve başka elementlere dönüşür Karbon-14'ün yarı ömrü yaklaşık 5730 yıldır (Radyoaktif izotoplara radyoizotop, radyoaktif karbon izotopuna ise radyokarbon da denir)

Bitkiler ya da hayvanlar canlı oldukları sürece, atmosferden ve beslendikleri maddelerden sürekli olarak taze karbon alır ve gövdesindeki karbon-14 oranı havadaki karbon-14 oranıyla hep aynı kalır Ama bitki ya da hayvan öldüğü zaman bu oran azalmaya başlar Karbon-14'ün yan ömrünü bilen bilim adamları herhangi bir canlı kalıntısındaki (bu kalıntı bir zamanlar canlı hücrelerden oluşan odun, kemik, boynuz, tahıl tanesi, yün ya da bir orman yangınından artakalmış kül olabilir) karbon-14'ün karbon-12'ye olan oranını ölçerek o maddenin yaşını belirleyebilirler Ama bu yöntem yaklaşık 10 bin yıla kadar olan yaşlar için geçerlidir

(Örneğin bu yöntem, ölü ağaç ve bitkilerden oluşan kömürün yaşını belirleyebilmek için uygulanamaz; çünkü kömürün oluşumu o kadar eskidir ki, geçen süre içinde karbon-14'ün tümü bozunup tükenmiştir) Maddenin yaşamış olduğu çağ günümüze ne kadar yakınsa, radyoaktif karbonla tarihlendirme de o ölçüde doğru olur (Ayrıca bak ARKEOLOJİ)

Yer'in yaşı da radyoaktif tarihlendirmeyle bulunur; ama bunun için karbon yerine radyum ya da uranyum (sonunda bütünüyle bozunup kurşuna dönüşür) ve helyum kullanılır