Müdara ve Müdahene

Sual: Müdahene ve müdara ne demektir?
CEVAP
Müdahene, gücü yettiği halde, haram işleyene mani olmamak, dalkavuklukyaparak, birinin gönlünü alırken, İslamiyet’in dışına çıkmak, günaha girmektir

Kendisine veya başkalarına zarar gelme korkusundan dolayı iyiliği emretmek ve haramı men etmek mümkün olmazsa, böyle durumlarda fitneye mani olmak için susmaya, müdara denir

Müdara, dini zarardan kurtarmak için dünya menfaatinden vermek, insanlarla iyi geçinmektir
Hadis-i şeriflerde buyuruldu ki:
(Allahü teâlâ, farzları emrettiği gibi, müdara etmemi de emretti) [Hakim]
(Müdara etmek sadakadır) [Deylemi]

(Müdara edenler, şehid olarak ölür) [Deylemi]
(Şerefinizi mallarınızla [para ile], dininizi de dilinizle [müdara ederek] koruyun!) [İ Asakir]
(İyi geçinmek aklın başıdır) [Beyheki]

Müdara ederken tatlı dilli ve güler yüzlü olmak gerekir Talebeye ders verirken müdara gerekir Hanımına müdara etmeyenin rahatı, huzuru kalmaz İmam-ı Gazali hazretleri buyurdu ki, insanlar üç kısımdır:
1- Gıda gibi olanlar, her zaman gerekir
2- İlaç gibi olanlar, bazen gerekir
3- Hastalık gibi olanlar Bunlar gerekmez ise de, gelip musallat olur Bunlardan kurtulmak için, müdara etmek gerekir

Savaşta, hile yapmak, yalan söylemek caizdir Bir örnek:
Düşmanın biri, oturmakta olan Hz Ali’nin karşısına aniden kılıçla çıkıp, “Şimdi seni benim elimden kim kurtarabilir?” der Hz Ali de, parmağı ile adamın arkasını gösterip “Peki dövüşelim, fakat iki kişiyle mi?” der Düşman, arkadaki kim diye bakınca, Hz Ali, kılıcını çekip, düşmanını zararsız hâle getirir Düşmanı, “Bana hile yaptın?” der Hz Ali de, (Savaş hiledir) hadis-i şerifini bildirip, “Ama sen de beni gafil avlayacaktın” der Yani seninki hile değil miydi demek ister

Hindiye’de, (Günah işleyene tatlı sözle öğüt verilir Dinlemezse, fitne çıkacak ise susulur Kötü söylenmez) deniyor Kur'an-ı kerimde mealen buyuruldu ki:
(Rabbinin yoluna hikmetle, güzel öğütle çağır! Onlarla en güzel şekilde tartış!) [Nahl 125]

Kadı zade Ahmed efendi buyuruyor ki:
El ile, güç kullanarak nehy-i münker yapmak, yani günah işleyene mani olmak; hükümetin vazifesidir Söz ile, yazı ile cihad etmek, âlimlerin vazifesidir Kalb ile dua etmek ise, her müminin vazifesidir Etkili olacaksa, bu vazifeleri yapmak vacip olur Fitneye sebep olacağı umulursa, terk etmek vacip olur Fitne bulunan yere zaruretsiz gitmek caiz değildir Eğer dinini korumak için hicret ederse, güzel olur, Cennete girmeye layık olur

Abdülgani Nablusi hazretleri de buyuruyor ki:
(Emr-i maruf ve nehy-i münkeri el ile yapmak, hükümete, dil ile yapmak, din adamlarına, kalb ile yapmak da her müslümana farzdır Kendinin ve Müslümanların dinine veya dünyasına zarar gelecek işleri bırakmak vacip olur Öldürüleceğini bilenin cihad yapması caiz olmaz Sultanın, kendi aklı ile, arzusu ile verdiği emirlerine itaat etmek gerekmez Fakat sultan zalim ise, eziyet ve işkence ediyorsa, onun emirlerine uymak gerekir Hele, itaat etmeyenleri öldürüyorsa, kendini tehlikeye atmak, kimseye caiz olmaz Emr-i maruf, fitneye yol açarsa yapılmaz) [Hadika]

Çifte standart ve müdara
Sual: Çifte standart ve müdara aynı manaya mı gelir?
CEVAP
Çifte standart, riya, nifak, takıyye, müdara gibi kelimelerin ifade ettiği manalar, birbirine benziyorsa da, farklı muamele yapan herkese aynı kelime kullanılmaz

Hz Âişe validemiz bildirir:
Bir gün içeri girmek için birisi geldi Resul-i ekrem, (Müsaade edin, içeri girsin! O kabilesinin en kötüsüdür) buyurdu O kimse, odaya girince, gülerek karşılayıp iltifat etti O kimse gidince merak edip sordum:
- Ya Resulallah, kötü biri dediğiniz kimseye iltifat etmenizin sebebi nedir?
Buyurdu ki:
- İnsanların kötüsü, zararından korunmak için kendisine ikram edilendir) [Buhari]

Resulullah efendimizin bu farklı hareketine çifte standart değil, müdara denir Müdara sünnettir
Müdarayı iyi bilmek gerekir Müdara yapan herkese münafık demek doğru olmaz

Müdara nedir? Müdara, dini zarardan kurtarmak için dünya menfaatinden vermek, güler yüz göstermek, İslamiyet’in dışına çıkmadan, gönül almaktır Müdahene, gönül alırken, İslamiyet’in dışına çıkmak, günaha girmektir Hadis-i şeriflerde buyuruldu ki:
(Allahü teâlâ, farzları yapmamı emrettiği gibi, müdara etmemi de emretti) [Deylemi]

Dine, kendine veya başkasına zarar gelme korkusundan dolayı iyiliği emredip haramı men etmek mümkün olmazsa, böyle durumlarda fitneye mani olmak için susmaya müdara etmek denir
Herkese karşı hep tatlı dilli ve güler yüzlü olmalıdır! Fakat, kötülere ve sapıklara müdahene etmemeli, onun sapık yolundan razı olduğunu zan ettirmemelidir! [Hindiyye]

Cihadda çifte standart uygulamak, hile yapmak, yalan söylemek caiz ve gerekir
Bu meseleleri iyi öğrenip müslümanlara suizan etmekten, onlara kâfir, münafık gibi çirkin kelime söylemekten sakınmalıdır! Çünkü hadis-i şerifte buyuruldu ki:
(Mümine kâfir diyenin, kendisi kâfir olur) [Buhari]

Müslümanım diyen, kelime-i şehadet söyleyen kimseye kâfir denmez Bir savaşta, kelime-i şehadet getiren birisini öldüren kimseye, Resulullah efendimiz, (Kelime-i şehadet söyleyen kimseyi niçin öldürdün?) buyurdu O kimse de, (Dili ile söylüyordu ama, kalbi ile inkâr ediyordu) dedi (Kalbini yarıp da baktın mı?) diyerek onu azarladı Onun için mümine kâfir demekten, ona lanet etmekten sakınmalıdır!

Lanet, sahibine döner Hadis-i şerifte, (Lanet edilince, lanet edilen buna müstehak değilse, kendine döner) buyuruldu (Beyheki)


Herkesle iyi geçinebilmek için
Sual: Karşılaştığımız insanların kimisi iyi, kimisi kötüdür Herkesle iyi geçinebilmek için ne yapmak gerekir?
CEVAP
İnsanlarla iyi geçinebilmenin iki şartı vardır:
1- İyi bir insan olmak,
2- İnsanları iyi tanımak

Bu iki şarta malik olan, herkesle iyi geçinir İyi insan olmak için, dinimizin emir ve yasaklarına riayet etmek kâfidir İnsanları tanımak için de şunları bilmek gerekir:

İnsanlar üç kısımdır: Birinci kısımdakiler, gıda gibidir, her zaman gerekir İkinci kısımdakiler, ilaç gibidir, bazen gerekir Üçüncü gruptakiler hastalık gibidir, istenmez, fakat musallat olur Bunlara müdara edilir

Kendisine veya başkalarına zarar gelme korkusundan dolayı iyiliği emretmek ve haramı men etmek mümkün olmazsa, böyle durumlarda fitneye mani olmak için susmaya, müdara etmek denir Müdara, dini veya dünyayı zarardan kurtarmak için, dünya menfaatinden vermektir Kalben nefret edip, haramı men etmek istediği halde, müdara yapmak caizdir Hatta sadaka sevabı hasıl olur Ancak akıllı kimse, iyi geçinir Hadis-i şeriflerde buyuruldu ki:
(İyi geçinmek aklın başıdır) [Beyheki]
(İyi geçinmek aklın yarısıdır) [Deylemi]
(Allahü teâlâ farzları emrettiği gibi, müdara etmemi de emretti) [Deylemi]

Müdara ederken tatlı dilli ve güler yüzlü olmak gerekir Herkesle müdara ederek sohbet etmelidir! Yani, hep tatlı dilli ve güler yüzlü olmalıdır İyi ve kötü, herkes ile karşılaşınca, böyle olmalıdır Fakat, kötülere ve sapıklara müdahene etmemeli, onun sapık yolundan razı olduğunu zan ettirmemelidir (Hindiyye)

(İyi geçinmek aklın başıdır) hadis-i şerifi, ancak akıllı kimsenin insanlarla iyi geçineceğini bildirmektedir (Beyheki)

İbrahim Hakkı hazretleri buyuruyor ki:
Allahü teâlâ, insanlarla iyi geçinmemizi emrederek hadis-i kudside, (Kötülük edene iyilik eden, gelmeyene giden, uzak durana yaklaşan, yemek vermeyene yemek veren, en üstün olandır Affedin, ayıp örtün, merhamet edin ki merhamete kavuşun! İnsanlara karşı iyi huylu olanı severim ve insanlara onu sevdiririm) buyurdu
Hadis-i şeriflerde de buyuruldu ki:
(Selam verirken gülümseyen, sadaka sevabına kavuşur ) [İEdünya]

(Kim, bir müslümanın sıkıntısını giderip, onu sevindirse, Allahü teâlâ, kıyamette en sıkıntılı anlarda, onu sıkıntılardan kurtarır) [Buhari]

(İmanı en kuvvetli olan, ahlakı en güzel ve hanımına karşı en yumuşak olandır) [Tirmizi]
(Söz veriyorum, tartışmayan, haklı da olsa, kimseyi incitmeyen Cennete girer) [Tirmizi]

Edep ehli buyuruyor ki:
Cömertlik insanın süsüdür Af, en güzel bir ihsandır Kerim aza şükreder, adi kimse, çoğu beğenmez Kerim, sözünde durur, sözünde durmayanı da affeder Herkesin verdiği eziyete, sıkıntıya katlanır, fakat hiç kimse ondan incinmez Kendine söylenince razı olmayacağın sözü başkalarına söyleme! Başkalarının seninle nasıl konuşmasını istiyorsan, sen de onlarla öyle konuş! Özür dileyenin özrünü kabul et! Seni üzeni affet, ona iyi davran! Verdiğin sözü tut, ettiğin iyiliği gizle, başa kakıcı olma! Başkası için kuyu kazan kendi düşer Halka ihsan eden, Haktan ihsan görür Sana söz getiren, senden de söz götürür (MName)

Dosta, düşmana, iyi, kötü, herkese, tatlı dil ve güler yüz göstermeli, fitne çıkarmamalı, düşman kazanmamalıdır İnsanlara yapılacak en faydalı ihsan, en kıymetli hediye, tatlı dil ve güler yüzdür İneğe tapanları görünce, ineğin ağzına ot vererek, düşmanlıklarına mani olmalıdır! Hafız-ı Şirazinin, (Dostlara doğru söylemeli, düşmanları güler yüzle ve tatlı dil ile idare etmelidir) sözüne uymalı, af dileyenleri affetmelidir! Herkese karşı iyi huylu olmalı, yumuşak söylemeli, sert söylememelidir! Kimse ile münakaşa etmemelidir! Münakaşa, dostluğu azaltır, düşmanlığı artırır Hadis-i şeriflerde buyuruldu ki:
(Haklı iken de, münakaşayı terk edene, Cennette bir köşk verilir) [Taberani]
(Haklı da olsa, münakaşayı terk etmeyen, hakiki imana kavuşamaz) [İEbiddünya]