Rönesans-İtalya'da Rönesans

Rönesans-İtalya'da Rönesans


İlk kez İtalya'da başlayan Rönesans'ın 15 yüzyıl sonuna kadar olan evresi Erken, 16 yüzyılın birinci yarısı Yüksek, ikinci yarısını kapsayan evresi ise Geç Rönesans olarak tanımlanır





Rönesans çeşitli edebiyat türlerinin geliştirildiği ve denendiği bir dönem oldu İtalyan şair ve öykü yazarı Giovanni Boccaccio Deca-meron Hikâyeleri (Decamerone; yaklaşık 1348-53) adlı yapıtıyla düzyazının gelişmesine öncülük etti O dönemde edebiyatçılar, düşünürler ve din adamları yapıtlarını Latince yazdığından, insanlar okuma yazma bilseler de bu kitapları okuyamazdı

İlahi Komedya (La divina commedia; 1310-21) adlı yapıtını Latince yerine Toskana lehçesi kullanarak, günlük konuşma dilinde yazan Dante Alighie-ri'nin çağdaş İtalyanca'nın gelişmesine büyük katkısı oldu (bak Boccaccio, Giovanni; Dante Alighieri) Onu izleyen öteki yazarlar edebiyatta yerel dillerin yerleşmesine, okuryazarlığın bir ayrıcalık olmaktan çıkarak yaygınlaşmasına çalıştılar

Hümanist dünya görüşünün, Eski Yunan ve Roma kültürünün etkisi çok geçmeden heykel ve resim sanatlarında da kendini gösterdi (bak RESİM Sanati) Rönesans döneminde ressamlar dinsel konulu resimler yapmayı sürdürmekle birlikte, daha çok portrelere ve insanı konu alan yapıtlara yöneldiler Sanat yapıtlarında kusursuz bir güzellik arayışı, uyum, denge ve bütünlük gibi öğeler önem kazandı Ressamlar insanı gerçekçi bir bakış açısıyla, olduğu gibi yansıtabilmek için hareket, ışık-gölge türünden anlatım tekniklerinden yararlandılar

Perspektif kurallarının saptanması mimarlıktan başka, resim ve heykel sanatlarını da önemli ölçüde etkiledi Perspektif sayesinde mimarlar tasarladıkları yapının bitmiş halini önceden çizerek gösterebili-yorlardı
İtalya'da Rönesans'ın en önemli merkezi olan Floransa, zengin ve soylu Medici ailesinin yönetimindeydi Mediciler sanatçılara parasal destek sağladılar, kentte gösterişli kiliseler ve saraylar yaptırdılar, bu yapıları güzel tablo ve heykellerle donattılar (bak MEDICI AİLESİ)

Floransa'da yetişen Rönesans sanatçılarından en ünlüleri Michelangelo, Donatello, Sandro Botticelli ve Leonardo da Vinci'dir {bak Botticelli, Sandro; Donatello; Leonardo da Vinci; Michelangelo) İtalyan mimar ve ressam Leon Battista Alberti (1404-72) çok yetenekli bir sanatçı olmanın yanı sıra iyi bir sporcuydu "İnsan isterse her şeyi yapabilir" sözleriyle ideal insan ya da Rönesans insanı kavramını ortaya atan odur Her yönüyle bu tanıma uyan Michelangelo, yalnızca resim ve heykel sanatçısı değil, aynı zamanda yetenekli bir şair, mimar ve mühendisti





Leonardo da Vinci ise resim, heykel, mimarlık, müzik, edebiyat ve bilim alanlarındaki üstün yeteneğini ve dehasını kanıtlamış tipik bir Rönesans insanıydı Rönesans'ın öteki önemli mimarları, çizimde perspektifi bulan Floransah Filip-po Brunelleschi'den (1377-1446) başka, Donato Bramante (1444-1514) ve Andrea Palla-dio'dur (1508-80) Giotto (1267-1337), Masaccio (1401-28), Fra Filippo Lippi (1406-69) resimde; Lorenzo Ghiberti (1378-1455), Andrea del Verrocchio (1435-88) ise heykelcilikte bu dönemin önde gelen sanatçılarıdır {bak Ghiberti, Lorenzo; Giotto)