Rousseau,JeanJ Acques-Fransız Yazar-Filozof ve Siyaset Kuramcısı

Rousseau,JeanJ acques-Fransız Yazar-Filozof ve Siyaset Kuramcısı





Fransız yazar, filozof ve siyaset kuramcısı olan Jean-Jacques Rousseau,(1712-1778) düşünceleriyle 1789 Fransız Devrimi'nin oluşumunu etkilemiştir Dinsel ve toplumsal görüşleri bu devrimin önderleri arasında, yaygın kabul görmüştür

Rousseau, Cenevre'de bir Protestan ailenin oğlu olarak doğdu Annesi doğumda öldü Saatçi olan babası ise kısa süre sonra Rousseau'yu akrabalarının yanına bırakarak kenti terk etti 16 yaşında Cenevre'den ayrılanRousseau, Sardinya ve Fransa'da bulundu Savoie'da Madame de Warens'in koruması altına girdi Protestanlıktan Katoliklik'e dönen Rousseau, burada bol kitap okuyarak kültürünü genişletti Bir süre din ve müzik eğitimi gördü

33 yaşında Paris'e yerleşerek Çapkın Musalar operasını besteledi Aydınlanma Çağı'nın önemli düşünürlerinden Deniş Diderot (1713-84) ile tanışan Rousseau, ünlü Encyclopedie ("Ansiklopedi") çevresine girerek, ansiklopedinin müzik maddelerini yazdı 1752'de bestelediği Köyün Kâhini operasıyla sarayda da tanınmasına karşın, bu olanaktan yararlanarak rahat bir yaşam sürdürmeyi seçmedi

1754'te Cenevre'ye döndü ve yeniden Pro-testanlık'ı kabul etti Burada, Dijon Akademisi'nin açtığı bir tartışma için yazdığı İnsanlar Arasındaki Eşitsizliğin Kaynağı ve Temeli Üzerine Konuşma (Discours sur l'origine et les fondements de l'inegalite parmi les hommes; 1775) Rousseau'nun ilk büyük yapıtıdır Bu yapıtında, 1750'de yazdığı, doğal insan ve doğal yaşama ilişkin kuramının başlangıcı sayılan ve Dijon Akademisi'nce ödüllendirilen denemesindeki görüşlerini geliştirmiştir

Yalnız başına "doğal düzen" içinde yaşayan insanın mutlu, iyi yürekli ve özgür olduğunu; topluluk yaşamına geçilmesiyle kötülük ve kıskançlığın ortaya çıktığını belirten Rousseau, mal mülk sahibi olmanın doğal eşitliği yok ederek toplumda zengin-yoksul, efendi-köle ayrımını yarattığını ileri sürmüştür Toplumlar, mülkiyeti korumak için insanlar arasında sahte bir sözleşmeyle yapılan yasal ve siyasal düzenlemeler sonunda oluşmuş ve toplum yaşamı "doğal düzen"den kopuşu daha da belirginleştirmiştir Böylece insanlar arasındaki eşitsizlik, insanın doğallığını yitirdiği ve toplumsallaştığı süreç içinde yaratılmıştır

Cenevre'den yeniden Paris'e dönen Rousseau, din konusunda anlaşmazlığa düşerek Encyclopedie çevresinden uzaklaştı 1756'da Montmorency'de bir kır evine yerleşti Burada, Fransız Devrimi'nin el kitabı sayılan Toplum SozleşmesVnı (Du contrat social; 1762) yazan Rousseau, daha önce yapılmış ve eşitsizlikleri pekiştiren sahte sözleşme yerine, gerçek bir toplumsal sözleşme yapılmasını önerdi Bu yeni sözleşmeyle özgür bir toplumsal düzen kurulacaktı İnsanlar özgür iradeleriyle devlete devredecekleri doğal haklan yerine, yurttaşlık haklarını elde edecekler, ama devlet de genel iradeyi temsil edeceğinden, insanlar yalnızca kendi koydukları yasalara bağlı olacaklardı Doğrudan deme (bak DEMOKRASİ) savunan Rousseau, m seçtiği milletvekillerini ve hükümet üyeleriı halkın temsilcileri olarak değil, yalnızca memurları olarak niteledi Çünkü ona göre genel irade, yani halkın egemenliği bir başkasına bırakılamaz ya da devredilemezdi

Montmorency'de yaşadığı sürede Toplum Sözleşmesinin yanı sıra ilk romanı olan Julie yahut Yeni Heloise {Julie: ou, la nouvelle Heloise; 1761) ile Emil ya da Eğitim (Emile: ou, de l'education; 1762) adlı yapıtlarını yazdı Toplum Sözleşmesi Fransa'da yasaklandı Emilin ise dinle ilgili bölümlerinin yakılmasına ve Rousseau'nun tutuklanmasına karar verildi

Eğitim ve kültür üzerine görüşlerinin yer aldığı Emil adlı yapıtında, öğretmenin otoritesinin belirlediği bir eğitimin özgür insanlar yaratamayacağını söyleyen Rousseau, olgunluk çağma gelene kadar çocuklara din ve ahlak eğitimi verilmemesini savunmuştur Olgunluk çağına erişen çocuk, öğretmeniyle arkadaşlık ilişkisi kurarak gerekli eğitimi alacaktır Rousseau dine ilişkin olarak, kilisenin katı öğretisi yerine, duyguya dayanan daha yalın ve uygar bir din anlayışının gerekliliğini vurgular

Fransa'dan İsviçre'ye geçen Rousseau, burada da yönetim ve kilisenin tepkisini çekti Sonunda İngiltere'ye gittiyse de bir yıl sonra 1767'de gizlice Fransa'ya döndü 1770'te oturma izni alarak Paris'e yerleşti Kendi yaşam-öyküsünü anlattığı itiraflara (les Confessions; 1782) 1764'te yazmaya başladı Bu yapıt, daha sonra birçok ünlü yazarın izlediği bir edebiyat çizgisinin başlangıcı oldu Son 10 yılında daha çok kendi yaşamıyla ilgili kitaplar yazdı Ermenonville'de ölen Rousseau' nun mezarı Fransız Devrimi sırasında Paris'e getirildi