Dna'dan Rna Sentezi Transkripsiyon

DNA'dan RNA sentezi (Transkripsiyon)

Erkek bir canlıdan gelen spermin taşıdığı bir miktar DNA ile dişi bir canlıdan gelen yumurtanın taşıdığı DNA birleşerek tam bir DNA'yı verir Bu DNA meydana gelecek yavrunun tüm özelliklerini içinde barındırır

İlk aşama RNA sentezidir Bu işlem DNA'nın açılmasıyla başlar DNA'nın çift zincirli yapısını tıpkı bir "fermuar" gibi açmaya başlar DNA çözülmeye başladıkça "RNA polinıeraz" adı verilen özel bir protein DNA'nın üzerinde gezerek onu okumaya ve RNA'yı sentezlemeye başlar

Üretilen RNA'nın DNA'dan tek farkı Adenin bazının karşısına Timin yerin "U" harfiyle gösterilen "Urasil" bazının gelmiş olmasıdır

Bu işlemler sırasında RNA kaba olarak DNA'dan üretildikten sonra üzerinde düzeltmeler yapılır

RNA'dan Protein Sentezi (Translasyon)

Düzeltme işlemleri tamamlanmış olan m-RNA daha sonra çekirdek (nükleus) den çıkarak "Ribozom" adı verilen bir hücre organeline doğru yol almaya başlar Ribozoma ulaşan m-RNA ribozoma bağlanır m-RNA'nın bir özelliği ise DNA'daki gibi sıralanan bazların 3'lü gruplar halinde ayrılmış olmasıdır Paylaştırılan bu üçlü gruplara "kodon" adı verilir

Bu şekilde üretilen m-RNA ribozoma bağlandıktan sonra 3'lü grupla-rın okunmasına başlanır t-RNA adı verilen bir başka RNA çeşidi ise bildi-ğimiz m-RNA veya DNA kadar uzun değildir t-RNA (Taşıyıcı RNA) üze-rinde yalnızca 15-20 baz sırası bulundurur t-RNA'nın diğer bir özelliği ise birbiri ardına sıralanan bazların bir daire oluşturacak şekilde bağlanmasıdır

t-RNA halkasının üzerinde iki önemli bölge vardır Bu bölgelerden il-ki, taşıyacağı aminoasidin tanınmasını sağlayan bölgedir Diğer bölge ise t-RNA'nm m-RNA'ya bağlanacağı, 3 adet baz sırasından oluşan bölgedir Bu bölgeye ise "anti-kodon" adı verilir Aminoasiti taşıyan RNA "t-RNA'lar aminoasitleri taşıyıp sırasıyla kodonlara bağlandıkça, t-RNA'ların sırtlarındaki aminoasitlerde birbirleriyle bağlanmaya başlarlar

Gen Yapılarının Anlaşılmasında Proteinlerin Yeri

Genler proteinlerin özelliklerini belirlemektedir Proteinlerin anlaşıl-ması, her proteinin tüm bileşenlerinin çözümlenmesi anlamına gelmektedir Bu konuyu inceleyen bilim dalına proteomik denilmektedir

Proteomik araştırmalarda bilim adamlarının karşı karşıya kaldığı ö-nemli bir güçlük bulunmaktadır Bu da proteinlerin, genlerden çok daha karmaşık yapıda oluşur Bilindiği üzere gen dizilişinde geni oluşturan DNA baz dizilişini tanımlarlar Proteinler farklı moleküllerin bir araya gelme özel-likleri nedeniyle daha karmaşık ve daha çok çeşitlilik gösterirler Öte yandan proteinler çevre koşullarının değişmesiyle hücredeki yerlerini değiştirebilir, parçalanabilir, hatta başka bir moleküle kolaylıkla bağlanabilirler

Genler Arası Bağlantı ve Krossingover Olayı

Her kromozomda çeşitli karakterlerin kalıtımını etkileyen birçok gen, kromozom ekseni boyunca belli bir düzende sıralanmıştır Homolog kromo-zomlarda belli karakterlerin kalıtımını idare eden genler beraberce gen grup-ları halinde döllere geçerler Genler arasında daima bir bağlantı vardır Bu bağlantıya genler arası bağlantı denir Bazen bu genler arasında bağıntı çeşit-li olaylarla çözülebilir Buna krossingover olayı denir İki gen birbirinden ne kadar uzakta ise parça değişimi olma olasılığı o kadar yüksektir Bu veri-lerden yararlanarak birçok canlı türünün kromozom haritası çıkarılmıştır Aynı teknikle son yıllarda insandaki bütün kromozomların haritası, hazırla-narak özellikle hastalık yapan genlerin konumu ayrıntılı bir biçimde ortaya konmuştur