![]() |
Sosyolojide Kültürel Tutumlar |
![]() |
![]() |
#1 |
Prof. Dr. Sinsi
|
![]() Sosyolojide Kültürel TutumlarSosyolojide kültürel tutumlar Sosyoloji (toplum bilimi): sosyal olayları inceler ![]() ![]() ![]() Sosyoloji Nedir Datay: SOSYOLOJİ: Kelime anlamı toplumbilimidir ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() TOPLUM: Belli bir coğrafya parçası üzerinde yer alan,üyeleri arasında sıkı bir etkileşim ve işbölümü olan bir insan topluluğudur ![]() SOSYAL OLAY: Toplum içinde meydana gelen, başlama ve bitiş noktaları belirli olan birden fazla kişiyi ilgilendiren bir oluşumu ve değişimi ifade eder ![]() SOSYAL OLGU: Genellikle başlangıç ve bitiş zamanı bilinmeyen, nerede başlayıp nerede bitebileceği kesin olarak tesbit edilemeyen bir sosyal oluşum ve değişimi ifade eder ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() SOSYAL KURUM: Birbirleriyle sosyal ilişki ve etkileşim halinde bir arada bulunan insanların, toplum içinde nasıl davranmaları gerektiğini ve bu davranışların kurallarını belirleyen, kişilere belli şekillerde davranışlarda bulunması için zorlayıcı etkide bulunan, aralarında birlik ve bütünlük olan, uyumlu ve örgütlü bütünlerdir ![]() ![]() SOSYAL İLİŞKİ: Birbirinden haberdar olan en az iki insan arasında belirli bir süre devam eden, anlamlı ve belirli amaçlar etrafında kurulan sosyal bir bağdır ![]() SOSYAL YAPI: İçinde sosyal ilişkilerin sosyal olayların meydana geldiği, sosyal grupların ve kurumların yer aldığı,nüfus ve yerleşim tarzının şekillendirdiği, toplumun şekil ve çevresi ile ilgili dış görünüşe sahip olan bir sosyal varlıktır ![]() SOSYAL GRUP: Belli ortak özelliklere sahip, etkileşim ve ilişki içinde bulunan iki veya daha fazla kişinin meydana getirdiği göreli bir sürekliliği olan bireyler topluluğudur ![]() SOSYAL DÜZEN: Bir toplumdaki üretim güçleri ve üretim ilişkileriyle din, hukuk, eğitim gibi kurumların karşılıklı bağımlılık içinde oluşturdukları uyumlu bir bütündür ![]() KÜLTÜR: Tarihsel ve sosyal değişme süreci içinde oluşturulan, bütün maddi ve manevi değerleri ile bunları yaratmada ve gelecek kuşaklara iletmede kullanılan araçların tümüdür ![]() CEMAAT: Kan bağlılığının, benzerliğin, geleneklerin bulunduğu, iş bölümünün görülmediği insan topluluğudur ![]() CEMİYET: İş bölümünün geliştiği, akılcılığın egemen olduğu, daha çok organik dayanışmanın görüldüğü toplumdur ![]() MİLLET: Siyasi bir birlik şeklinde yaşayan, ortak, mazi ve kültüre sahip, devlet şeklinde teşkit-lanmış fert ve zümrelerin toplamıdır ![]() KALABALIK: Ortak fikirlerle hareket eden ve aynı heyecanı taşıyan, teşkilatsız ve sürekli olmayan, kendiliğinden oluşan insan yığınıdır ![]() HALK: Üyeleri yoğun bir şekilde bir araya toplanmış olmayan, bir arada bulunmaları tesadüfi olmaktan uzak,sürekli, ortak bir kültürle birbirlerine bağlı, teşkilatsız yaygın,insan topluluğudur ![]() SOSYAL DEĞİŞME: Bir toplumda ekonomik büyüme ile birlikte sosyal, siyasi ve kültürel alanlarda bir ilerlemenin olması demektir ![]() SOSYAL BÜTÜNLEŞME: Bir toplumu oluşturan, topluluk,grup ve kurumları gibi, sosyal yapının çeşitli öğeleri arasındaki birbirini tamamlayabilme durumuna denir ![]() SOSYAL ÇÖZÜLME: Bir toplumda maddi ve manevi kültür öğelerinin bir araya gelerek bir anlam ifade edecek ve işleyen bir bütün oluşturacak çok biçimde birbirlerini tamamlayamamalarıdır ![]() İŞBÖLÜMÜ: Bir toplumsal üretim düzeni içindeki değişik görev ve hizmetlerin, toplumun üyeleri, grupları arasında karşılıklı bağımlılık ilişkileri içinde bölünmesi sürecidir ![]() SOSYAL TABAKALAŞMA: Toplumu meydana getiren üyelerin ya da öğelerin bir ya da daha fazla ölçüte göre hiyerarşik sırılanmaları SOSYAL SINIF: Toplumun düzeyi, yaşam biçimi, eğitim,saygınlık gibi özellikler bakımından birbirine benzeyen ve bunun bilincinde olan insanlar tarafından oluşturulan bir bütündür ![]() SOSYAL HAREKETLİLİK: Kişilerin, ailelerin ve sosyal grupların toplum içinde sahip oldukları bir stüdüden diğer bir statüye veya bir tabakadan diğer tabakaya geçmeleridir SOSYAL YAPI I ![]() ![]() Sosyal yapının iki yönü vardır: A - Kültürel (Manevi) Yapı: Toplumun sosyal ilişkiler ağı dediğimiz sosyal statüler, roller ve değer yargılarından oluşan yapısı B- Fizik (Maddi) Yapı: Toplumun şekil ve çevresi olarak belirtilen dış görünüşünü oluşturan nüfusun yerleşim tarzı (köy - şehir) fiziksel yapısını oluşturur ![]() Toplumdan topluma sosyal yapı farklı özellikler gösterir ![]() II - SOSYAL YAPI İLE İLGİLİ KAVRAMLAR A - Sosyal İlişki: Birbirinden haberdar olan en az iki insan arasında belirli bir süre devam eden, anlamlı ve belirli amaçlar etrafınd kurulan sosyal bir bağdır ![]() M ![]() 1 ![]() 2 ![]() 3 ![]() 4 ![]() 5 ![]() 6 ![]() Sosyal İlişki Çeşitleri: 1 ![]() a) Birincil İlişkiler: Daha çok cemaat tipi örgütlenmelerde görülen ve yazılı hale getirilmemiş ilişkilere dayanır ![]() ![]() Özellikleri: - İlişkiler karşılıklı duygusal güven anlayışa samimiyete dayalı yüzyüze ilişkilerdir ![]() - Yazılı kurallara bağlı değildir ![]() - Sosyal etkileşim çok güçlüdür ![]() - İlişkiler uzun sürelidir ![]() - Daha çok küçük gruplarda (aile, arkadışlık, köy, komşuluk) görülür ![]() - Bütün toplumlarda görülebilir ![]() b) İkincil İlişkiler: Daha çok cemiyet tipi bir teşkilatlanmada (şirket, sendika,kentler ![]() ![]() ![]() ![]() Özellikleri: - İlişkiler resmidir ![]() - Yazılı kurallara bağlıdır ![]() - Kıss sürelidir ![]() - Sosyal etkileşim çok zayıftır ![]() - Daha çok büyük graplarda (şehir, şirket, resmi kurumlar ) görülür ![]() - Kitle iletişim araçlarının etkisi çoktur ![]() 2 ![]() a) Tesadüfi (geçici): Kısa süreli (bir maçta biraraya gelen insanların ilişkileri)dir ![]() b) Periyodik: Yılın belli zamanlarında kurulan ilişkilerdir ![]() c) Sürekli İlişkiler: Çok uzun süreli ilişkilerdir ![]() ![]() B - SOSYAL STATÜ VE ROLLER: Statü: İnsanlırn toplum içindeki yerini ifade eden bir kavramdır ![]() ![]() Statü Çeşitleri: 1 ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() 2 ![]() ![]() ![]() Sosyal Prestij (İtibar): Bir bireye ya da kümeye (grub) başka birey ya da kümelerle, ilişkilerinde üstünlük sağlayan duruma denir ![]() ![]() |
![]() |
![]() |
![]() |
Sosyolojide Kültürel Tutumlar |
![]() |
![]() |
#2 |
Prof. Dr. Sinsi
|
![]() Sosyolojide Kültürel TutumlarStatünün Özellikleri: 1 ![]() ![]() 2 ![]() ![]() 3 ![]() ![]() 4 ![]() ![]() 5 ![]() ![]() 6 ![]() ![]() Anahtar (Temel) Statü: Bireyin sahip olduğu statülerden toplum da en etkin olanına anahtar statü denir ![]() ![]() ![]() Rol: Toplumun bireyden statüsüne uygun olarak beklediği davranışlarına rol denir ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() C - SOSYAL DEĞERLER: Değerler, kişilerin düşünce, tutum ve davranışla-rında birer ölçüt olarak ortaya çıkan ve sosyal yaşamın vazgeçilmez bir öğesini oluşturur ![]() ![]() ![]() Sosyal Değer Çeşitleri: 1 ![]() ![]() ![]() 2 ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() Özellikleri: - Toplum fertlerinin ortak duygu ve düşüncelerini yansıtırlar ![]() - Toplumun birliğini güçlendirirler ![]() - Toplumsal kurallara temel oluştururlar ![]() - Zorlayıcıdırlar ![]() - Toplumda kuşaktan kuşağa aktarılırlar ![]() - Ahlaki, dini inanç ve ilkelere dayanırlar ![]() - Toplumdan topluma değişirler ![]() - Zamanla aynı toplumda değişebilirler ![]() D - SOSYAL NORMLAR: Bir toplumda insanları belli olaylar karşısında nasıl davranmaları gerektiğini belirleyen öyle davranmaya zorlayan kurallara sosyal norm denir ![]() 1 ![]() ![]() ![]() 2 ![]() Bireyler arasındaki ilişkilerin düzenlenmesinden doğan töre, adet, gelenek,görenekler, din kuralları, görgü kuralları gibi yazılı olmayan normlardır ![]() ![]() Örf (Töre): Toplum yaşamında yararlı ve gerekli olduğuna ortaklaşa inanılan; kimi yerde yasa ve ahlakın yerine geçebilen, yaptırım gücü (kanun veya norm şeklinde) olan kurallara örf veya töre denir ![]() Adet: Halk tarafından alışılmış ve yaygın olarak kullanılan davranış şekilleridir ![]() ![]() Görenek: Bir şeyi görülebildiği gibi yapma alışkanlığıdır ![]() ![]() Din Kuralları: İnsanların Tanrıyla veya diğer insanlarla ilişkilerini düzenler ![]() ![]() Ahlâk Kuralları: İnsanların kendi nefislerine karşı vazifelerini ve diğer insanlarla ilişkilerinde nasıl davranmaları gerektiğini belirten kurallardır ![]() Görgü Kuralları: Örf ve adetlerin basit biçimidir ![]() ![]() Hukuk Kuralları: Kişiler arası ve kişi ile toplum arası ilişkileri düzenleyen,maddi yaptırım olan bu nedenle uyulması zorunlu kurallardır ![]() Sosyal Normların Özellikleri: - Sosyal değerlerin somut şeklidir ![]() - Toplumun düzen ve devamlılığını sağlar ![]() - Toplumsal kontrolü sağlarlar ![]() - Toplumsal süreç içinde veya merkezi otoritece oluşturulabilir ![]() - Bireylerin davranışlarını sınırlayan emir, yasaklardır ![]() - Toplumdan topluma veya zamanla değişir ![]() - Uymayanlar toplumca cezalandırılır, zorlayıcıdır ![]() - Çoğunluğun sosyal normlara uyması sosyal bütünleşmeye, uymaması ise sosyal çözülmeye neden olur ![]() E - SOSYAL KONTROL Bireylerin veya sosyal grupların sosyal üzeninin gereklerine uygun biçimde davranmalarını sağlamaya yönelik önlemlerin tümünü ifade eder ![]() ![]() Özellikleri : - Kaynağı sosyal yaşamdır ve her toplumda görülür ![]() - Toplumun düzeni ve devamını sağlar ![]() - Her türlü sosyal ilişkiyi kapsar ![]() - Bireylerin toplumsallaşmasını sağlar ![]() - Birey örnek davranış kalıplarını öğrenir ve taklik yoluyla kazanılır ![]() - Toplumdan topluma veya aynı toplumda da değişir ![]() - Toplumsal norm ve değerleri araç olarak kullanır ![]() III ![]() Sosyal Olay: Toplum içinde meydana gelen, başlama ve bitiş noktaları belli olan ve birden fazla kişiyi ilgilendiren bir oluşumu, değişimi ifade eder ![]() Sosyal Olgu: Genellikle başlangıç ve bitiş zamanı bilinmeyen nerede başlayıp nerede bitebileceği kesin olarak tesbit edilemeyen bir sosyal oluşumu ve değişimi ifade eder ![]() IV ![]() ![]() V ![]() ![]() VI ![]() ![]() Durkheim'e göre dayanışma çeşitleri : a) Mekanik Dayanışma: Toplumda benzer, ortak duygu ve düşüncelere sahip insanlar arasındaki dayanışmadır ![]() ![]() SOSYAL GRUPLAR: A ![]() ![]() ![]() B ![]() 1 - Grup üyelerin ortak bir amaca sahip olması 2 - İki veya daha fazla kişiden oluşması 3 - Üyelerin karşılıklı sosyal ilişkide oluşması 4 - Göreli bir sürekliliğin bulunması 5 - Grup üyeleri arasında işbirliği ve iş bölümü vardır ![]() 6 - Grubun bireylerin beklentilerine cevap vermesi 7 - Grub bireyleri arasında biz bilincinin olması 8 - Grup üyeleri arasında rol ve statü dağılımı vardır ![]() 9 - Grup üyerine baskı yapar ve yol gösterir ![]() 10 - Yapı ve fonksiyon bakımından zamanla değişir ![]() 11 - Bireyi sosyalleştirir, tutumları değiştirir, pekiştirir ![]() 12 - Grup birey için bir güvencedir ![]() 13 - Grup, işlevini yerine getirdiği sürece vardır ![]() 14 - Kültür grup aracılığıyla nesilden nesile aktarılır ![]() C ![]() |
![]() |
![]() |
![]() |
Sosyolojide Kültürel Tutumlar |
![]() |
![]() |
#3 |
Prof. Dr. Sinsi
|
![]() Sosyolojide Kültürel Tutumlar1 - Grup Üyelerinin Sayısına Göre a) Büyük Grup: Üye sayısı çok olan, ilişki ve etkileşimleri daha sınırlı ve resmi olan gruplardır ![]() ![]() ![]() b) Küçük Grup: Üye sayısı sınırlırdır ve ilişkiler yüzyüze (birincil)dir ![]() 2 - Grubun Süresine Göre: a) Geçici Gruplar: Belli bir iş yapmak veya belli bir amacı gerçekleştirmek üzere bir araya gelen kişilerden oluşur ![]() ![]() ![]() b) Sürekli Gruplar: Genellikle grup üyelerinin ömürlerinden daha uzundur ![]() 3 - Bireyin Gruba Katılışına Göre: a) Resmi Gruplar: Yetkili organlarca oluşturulmuş ve önceden belirlenmiş yasa, tüzük, yönetmelik gibi hukuk kurallarına göre düzenlenmiş gruplardır ![]() Milli eğitim de çalışan grup ![]() b) Resmi Olmayan Gruplar: Kanun ve yönetmelikler yerine grup üyeleri tarafından geliştirilen kurallara göre var olan gruptur ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() 4- Bireyin Gruba Katılışına Göre a) Bireyin Kendi İradesiyle Katıldığı Grup: Gruba girip çıkmanın serbest olduğu gruplardır ![]() b) Bireyin İrade Dışı Katıldığı Grup: Bireyin doğal yolla katıldığı gruptur aile millet, kastlara bireyler doğal yolla katılırlar ![]() Türk veya Fransız olmak kişinin ömrü boyu devam eder ![]() 5 - Sosyal İlişki Tiplerine Göre: a) Birincil Gruplar: Üyeleri arasında birincil (yüzyüze, samimi) ilişkilerin olduğu gruptur ![]() b) İkincil Gruplar: Üyeler arasında ikincil ilişki bulunan, bulunan, bu ilişkilerin yasa, yönetmeliklerle belirlendiği gruplardır ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() 6 ![]() a ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() b ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() ![]() Cemaat-Cemiyet Özellikleri Cemaat (Topluluk) Cemiyet (Toplum) - Ortak irade - Üyelerin kişiliği yok - Toplum çıkarları - İnan - Din - Töre, adet - Doğal dayanışma - Ortak mülkiyet -Bireysel irade Var Birey çıkarları İdeoloji Kamuoyu Moda, geçici arzular Sözleşmeli dayanışma Bireysel mülkiyet 7 ![]() a ![]() - Bireysel bilinçler birbirine benzer, bireyin kişiliği yoktur ![]() ![]() - Bağlılık benzerlikte doğan sempati bağlılığıdır ![]() - Dayanışma tam bir benzeşme ve uyum içinde ortaya çıkar ![]() ![]() ![]() - Nüfuz az işbölümü yok, homojen geleneksel b ![]() - Toplumsal işbölümü gelişmiş ve bireylerarası, farklılaşma artmıştır ![]() ![]() - Dayanışmma işbölümüne dayanan, başkalarının bizi tamamladığı dayanışmadır ![]() ![]() ![]() - Nüfuz artmış, bireycilik, ihtisaslaşma artmış, din evrenselleşmiş, evrensel değerler gelişmiş yerel bağlar zayıflamıştır ![]() IV ![]() A ![]() ![]() Rastlantı sonucu oluşurlar ![]() ![]() - Kalabalıklar (sıradan kalabalık ![]() - İzleyiciler (dinleyici, seyirciler) - Gösteri Toplu - Etkin kalabalıklar B ![]() ![]() ![]() Kategori Şekilleri : 1 ![]() ![]() Aynı gazeteyi okuyanlar, aynı futbol takımını tutanlar ![]() 2 ![]() ![]() ![]() 3 ![]() ![]() |
![]() |
![]() |
|