Mitoza Örnek Olarak Eşeysiz Üreme Hücreleri

Mitoza Örnek Olarak Eşeysiz Üreme Hücreleri

Mitoza Örnek Olarak Eşeysiz Üreme

Mitoza Örnek Olarak Eşeysiz Üreme Çeşitleri

Mitoza Örnek Olarak Eşeysiz Üreme Hücreleri Nelerdir?

Eşeysiz üreme Nedir?

Bir canlıdan ayrılan hücre veya hücre grubundan yeni bireylerin oluşturulmasına eşeysiz üreme denir

Eşeysiz üremede döllenme olayı olmadığından eşeysiz üreyen canlı oluştuğu canlıya kalıtsal olarak tıpa tıp benzer Çünkü eşeysiz üreme mitoz bölünme ile gerçekleşir

Ancak mitoz bölünmede olabilecek bir ayrılmama ve mutasyon çeşitlilik sebebidir

Eşeysiz üremeye canlıların büyüme bölgelerinden ayrılan hücre veya hücre grupları neden olduğu için aynı zamanda vejatatif üreme de denmektedir

•Eşeysiz üreme çeşitleri

Tek hücrelilerde bölünerek çoğalma

Rejenerasyonla çoğalma

Tomurcuklanarak çoğalma

Çelikle çoğalma

Sporla çoğalma

Tek hücrelilerde bölünerek çoğalma

Tek hücreliler bölünerek ürerlerHücre hacim olarak belirli bir büyüklüğe ulaştıktan sonra bölünerek yeni hücreler oluşturur Bu yeni hücreler genotip bakımından ana hücrenin aynısıdır Temeli mitoz bölünmeye dayanan en basit üreme şeklidir Tek hücreliler ve bazı ökaryotlar bölünerek ürerler

•Rejenerasyonla(yenilenme) çoğalma

Omurgasızlarda mezoderm ve mezoglea tabakası bulunur Bu tabaka içerisinde embriyonik hücreler vardır Bu tabakayı taşıyan canlılardan ayrılan bir parça eksik kısımları tamamlayabilmektedir Örneğin; deniz yıldızından kopan bir kol ana gövdedeki hücreler tarafından tamamlandığı gibi ayrılan kolun içerisindeki hücrelerde koldan yeni bir gövde oluştururlar

•Bu durum yassı solucanlarda da (Planarya) görülür

Rejenerasyon normalde bir çoğalma tipi değildir Tahrip sonucu canlıdan ayrılan parçadan yeni birey oluşturulur

Rejenerasyon, kelime anlamıyla yenileme demektir Canlılardan herhangi bir nedenle ayrılan parçalardan yeni canlılar oluşabilir Dolayısıyla rejenerasyon bu canlılar için üreme kabul edilir Omurgalılardaki rejenerasyona bir yaranın iyileşmesi veya kertenkelenin kopan kuyruğunun yenilenmesi örnek olarak verilir Çünkü kopan deriden yeni bir organizma, kopan kuyruktan da yeni bir kertenkele oluşmamaktadır

•Tomurcuklanarak Çoğalma

Bazı canlılarda tomurcuk benzeri çıkıntılar gelişir Bu kısımlar ayrılarak yeni canlıyı oluşturur

Örneğin; Hidra da bira mayasında ve süngerlerde eşeysiz üremenin bu karakteristik özelliği görülür

•Vejatatif çoğalma

Bazı bitkilerden koparılan bir dal parçası, toprağa dikildiğinde yeni bitki oluşturabilir Buna çeliklenme ile çoğalma denir Ayrılan dal parçasının meristem tabakası yeniden kök oluşturduğundan bu parça ayrı bir fert olarak yaşayabilir Özellikle tarımda verimliliği arttırmak, az zamanda daha çok ve daha kaliteli bitkiler yetiştirmek için kullanılan üretim metodudursonucu olarak yeni bir bitki meydana gelir

Örneğin; kavak,çınar,meyve ağaçları,asma gibi bitkiler çelikleme ile üretilir Özellikle melez olan ve eşeyli üremeyen bitkiler bu şekilde üretilir Örneğin; Çekirdeksiz üzüm, Washington portakalı, satsuma mandalini gibi

Vejatatif üremeye: Soğanların rizomla (küçük kök) üremesi, çileklerin sürüncü gövde ile çoğalması ciğer otunun yapraklarından yeni ciğer otlarının oluşmasnı örnek olarak gösterebiliriz vejetatif üreme üçe ayrılır:

•Çelikle üreme;

gül ve söğütün kesilen dallarının toprağa dikilmesiyle yeni gül ve söğüt oluşması

•Yumru ve soğanla üremeatates,yer elması,sarımsak gibi depo organları olan yumru ve soğanlar nemli ortamlarda çimlenerek yeni bitkileri oluşturur

Sürünücü gövde ile üreme: çiçekler toprak üzerinde sürünücü gövde ile zambak ve ayrık otlarında yeraltı gövdesiyle,böğürtlenlerde dal ve gövde uçlarının köklenmesiyle vejetatif üreme olurörnek olarak çilek veririz

•Sporla çoğalma

Bazı canlılarda spor adı verilen üreme hücresinden yeni bireyler oluşturulur Buna sporogoni veya sporla üreme denir

Örneğin su yosunlarından Ulotrix, Küf Mantarı

Mantarlarda sporla üreme karakteristiktir

Örneklenen canlılardan bazıları eşeysiz üremeyle beraber eşeyli olarakta ürerler Örneğin; mantarlar ve paramesyum konjugasyonla eşeyli ürediği gibi hydra ve deniz yıldızı, eşeyli üremenin en önemli yapısı olan eşey bezlerini de bulundurur Bunlara bir örnekte mikroskobik canlılardır