Bilgi Gaznelilerin Coğrafi, Ekonomik, Siyasel Ve Kültürel Özellikleri Nelerdir?

Gaznelilerin coğrafi, ekonomik, siyasel ve kültürel özellikleri nelerdir?

Gazne Devleti 963-1186 yılları arasında hüküm süren, İran'ın kuzeyinde, Horasan'da kurulmuş Türk devleti

Samani Devleti'nin dağılma ve saray isyanları devresinde durumdan yararlanarak ortaya çıkan bir hanedanlıktır

Siyasi Tarih

Samani Devleti'nin önemli şahsiyetlerinden Horasan kumandanı Alp Tigin (Alptegin), 961'de Vezir Ali Muhammed Bel'ami ile birleşerek kendi adayını zorla Samani tahtına oturtmak istediğinde başarısızlığa uğrar Böylelikle Gazne Devleti'nin temeli atılmış olur

Gazneliler Devleti sadece Alptegin'in beraberinde getirdiği Türk askerlerine dayanmaktadır

Hanedanlık,Gazneli Mahmud zamanında altın çağını yaşar (997-1027) Başarılı bir komutan olarak bilinen Gazneli Mahmud sadece ülkenin topraklarını genişletmekle kalmaz aynı zamanda Gaznelilerin çoğunu da Müslüman yapar

Gazneli Mahmut'un oğlu olan 1 Mesut'un tahta gelmesiyle hanedanlık geriler Dandanakan Savaşı'yla da Selçuklular ülkenin büyük bir bölümünü ele geçirirleraslında yarısı ele geçilir

Gazneliler devleti tarîhî kaynaklarda Yeminiler ve Sebüktiginler olarak geçer

Alp Tigin Dönemi

Samanoğulları'nın Horasan valisi olan Alp Tigin tarafından Samanoğulları yönetimi tanınmıyarak Gazne bölgesinde kurulan bir Türk-İslam devletidir Bu dönemde Gazneliler tam bağımsız olamamışlar, tam olarak siyasi ve askeri faaliyetlerde bulunamamışlardır

Sebük Tigin Dönemi

Sebük Tigin döneminde devlet tam bağımsız hale gelmiş ve hükümdarlık saltanat haline dönüşmüştür Devletin sınırları Afganistan ve Pakistan'a kadar genişlemiştir Yine bu dönemde Hindular İslamiyet ile tanışmışlardır

Gazneli Mahmut Dönemi

997 yılında hükümdar olan Gazneli Mahmut, 999'da Karahanlılar'dan da yardım alarak Horasan'ı fethetmiş ve Samanoğulları Devleti'ne son vermiştir Gazneli Mahmut 1001-1027 yılları arasında Hindistan üzerine 17 sefer düzenlenmiştir Bu seferlerin;

Hindistanın yer altı ve yer üstü zenginliklerini ele geçirmek,

Hindistanda İslamiyeti yaymak,

İslam dünyasının lideri olmak amacıyla yapılmıştır

Bu dönemde ülke sınırları Ganj nehrine kadar genişlemiş, Hindistan içlerinden kaynaklar sağlanmıştır, devletin ekonomisi güçlenmiştir 1017 yılında Harezm bölgesi de devlet sınırları içine katılmıştır

Gazneli Mahmut Abbasi halifesini Şii Büveyhoğullarına karşı korumuş; halife, Gazneli Mahmuda Sultan unvanını vermiştir Bu tarihten sonra Türkler, Sünni İslamiyetin savunucusu konumuna gelmişlerdir Sultan unvanını kullanan ilk Türk hükümdarıdır

Selçuklular'ın büyük güç olacağını önceden sezmiş, Aslan Yabguyu esir alarak bunu engellemeye çalışmıştır

Gazneli Mahmud döneminde askeri alanda önemli bir yenilik olarak filler orduda kullanılmaya başlanmıştır

Selçuklular ile mücadele ve Yıkılış

1040 Dandanakan savaşı sonunda ağır yenilgi alan Gazneliler Devleti 1187 yılında Afganlar tarafından yıkılmıştır Tarihçilere göre Gazneliler Türklerin kurduğu çok uluslu devletlerin ilkidir Devletin çökmesinde bu çok uluslu yapı da önemli rol oynamıştır

Gazne Sultanları

Alp Tigin (961 - 962)

Ebu - İshak İbrahim (962 - 965)

Bilge Tigin (965 - 971)

Piri Tigin (971 - 976)

Sebük Tigin (976 - 996)

İsmail (996 - 997)

Gazneli Mahmud (997 - 1030)

Celalu'd - Devle ve Cemalu'l-Ebu -Ahmed Muhammed (? - 1041)

ISultan Mes'ud (1030 - 1040)

Sultan Mevlud (1040 - 1048)

IISultan Mes'ud (1048 - 1049)

Sultan Ali (1049 - 1051)

Sultan Abdürreşid (1051 - 1052)

Sultan Tuğrul (Mütegallibe) (1052 - 1053)

Sultan Ferk-Zad (1053 - 1059)

Sultan İbrahim (1059 - 1099)

III Sultan Mes'ud (1099 - 1115)

Sultan Şir-Zad (1115 - 1116)

Sultan Arslan - Şah (1116 - 1117)

Sultan Behram-Şah (1117 - 1152)

Sultan Husrev-Şah (1152 - 1160)

Sultan Husrev-Melik (Melik Şah) (1160 - 1187)

Egemenlik Alanı

Mavera-ün'nehir'den Ganj boylarına, Hindistan içlerine; Hazar kıyılarından Pamir yaylalarına kadar uzanan bölgeler (4700000 km2)

Gazneli Kültürü

Gaznelilerde resmi dil Arapça ama orduda ve sokakta Türkçeydi İran tarihçileri Gaznelileri kendi kültürlerine mal etmeye çalışmaktadırlar Bugün Gazne şehrinde Gazne sultanlarından kalan "Zafer kuleleri" vardır

Gaznelilerin Türk ve Dünya Tarihine katkıları [değiştir]Bugünkü Pakistan, Bangladeş yani Hindistan müslümanlarının islamlaşmasını sağlayan ülkedir

Hindistan içlerine kadar müslümanlığı götürmüşlerdir

Yukarıdaki iki maddenin gerçekleşmesinde Gazneli Mahmut'un Hindstana yaptığı 17 sefer en önemli etkenlerdendir