Anket Nasıl Hazırlanır - Anketin Özellikleri - Anket Sorularının Hazırlanışı

anket nasıl hazırlanır - anketin özellikleri - anket sorularının hazırlanışı - anket hazırlarken nelere dikkat edilir

Herhangi bir konuyla ilgili durum ve tutumu belirlemek için düzenlenmiş ayrıntılı ve kapsamlı soru dizisine anket denir

Anket, sistematik bir veri toplama yöntemidir Veriler, önceden belirlenmiş insanlara bir dizi soru sorarak elde edilir Anket yöntemi ile çok farklı türde veri toplamak mümkündür İnsan davranışları, iş performansları, bilgi düzeyleri, tercihleri, tutumları, inançları, duyguları vb bunlardan sadece birkaçıdır Ancak anketten yararlı bilgiler elde edebilmek için anketin hazırlık ve uygulama sürecine özel önem gösterilmelidir Ayrıca “zaman” ve “maliyet” göz önüne alınması gereken diğer hususlardır Anketler, piyasa araştırması, Pazar araştırması ve piyasa analizlerinin yapılabilmesi için oluşturulurlar

Birçok firma piyasaya yeni ürün çıkarmak istediği zaman hedef kitlesinin yaklaşımlarını ve tercihlerini belirmek adına anket oluştururlar

Belli kişilerin ya da grupların bir konu üzerindeki duygu, düşünce ve deneyimlerini anlamak için belli bir plana göre hazırlanmış olan soru listeleridirAnket geçerliliği ve güvenilirliği düşük olmasına rağmen kolay, ucuz oluşu ve çok sayıda kişiden kısa sürede bir çok konuda görüş olma olanağının bulunuşu nedeniyle en çok kullanılan tekniklerden biridir Anket, çeşitli alanlarda olduğu gibi rehberlik ve psikolojik danışma hizmetlerinde de geniş bir biçimde kullanılmaktadır Rehberlik ve psikolojik danışma hizmetlerinde anket yardımıyla öğrencilerin kimliği, ev ve aile yaşamı, sağlık durumu, eğitsel ve mesleki planları, okul içi ve okul dışı etkinlikleri, çalışma alışkanlıkları vb konularda bilgi alınabilir ve öğrencilerin belli konularda tavır ve kanıları öğrenilebilirBir anketin amacına uygun olarak kullanışlı ve güvenilir bir biçimde hazırlanması kuşkusuz, bu konuda bilgili ve tecrübeli olmayı gerektirir Anket geliştirilirken çeşitli kaynaklardan yararlanmak ve özellikle uzman kanısına başvurmak ve diğer yetkililerin görüşünü almak uygun olurAnketler, piyasa araştırması, Pazar araştırması ve piyasa analizlerinin yapılabilmesi için oluşturulurlar

Anket Sorularının Hazırlanışı

Ankette araştırmacı ile kaynak kişi arasındaki tek iletişim sorulardır Bu nedenle sorular, her türlü yanlış anlamaları önleyecek nitelikte olmalıdır Sorular ya “açık uçlu” ya da “kapalı uçlu” dur Açık uçlu sorular için serbest cevaplar verilir Kaynak kişi, genel sınırlar içinde soruyu istediği kapsam ve derinlikte ve kendi anlatımı ile cevaplama serbestliğine sahiptir “Üniversite sınavları hakkında ne düşünüyorsunuz ?”gibi Oysa kapalı uçlu sorularda, cevap seçenekleri de önceden geliştirilip sorularla birlikte verilmektedir “Medeni durumunuz nedir?” sorusu için: ( )1Evli ( ) 2Bekar, ( ) 3 Dul seçenekleri gibi Böylece ankete katılan kişi kendisine uygun olan cevabı seçer Kolayca anlaşılabileceği gibi kapalı uçlu soruların üç önemli yararı vardır Cevaplamada istenene davet etmesi, kaynak kişi için cevaplama kolaylığı sağlaması ve araştırmacı için değerlendirme (cevapları sayısallaştırma ve çözümleme) kolaylığı vermesidirAçık uçlu soruların hem değerlendirmesi hem de cevaplandırılması daha zordur Zorunlu olmadıkça açık uçlu soru hazırlanmamalıdırSoruların kapalı ya da açık uçlu hazırlanması büyük ölçüde konu edilen değişkene bağlıdır Cevap seçeneklerin “tümüyle” bilindiği durumlarda, kapalı uçlu sorular tercih edilmelidir

Anketin Hazırlanması ve Uygulanmasında Dikkat Edilecek Hususlar

Önce anketin konusu, amacı, anketi cevaplayacak olanların nitelikleri ve düzeyleri tespit edilmelidir

2) Ankete; cevaplama güvenliğini ve katılım onanını yüksek tutmak için amacı, elde edilecek bilgilerin nerede kullanılacağını belirten bir açıklama konulmalıdır

3) Anket konusunun, açık uçlu (doldurmalı) veya kapalı uçlu (seçmeli) sorulardan hangisiyle dile getirilmesinin daha uygun olacağı incelenerek soruların türü belirlenir Bu işlem yapılırken, kapalı uçlu soruların kolay yanıtlandığı, elde edilen bilgilerin ayırımının ve gruplanmasının daha kolay ve hata oranının az olduğu da göz önünde tutulur Kimi zaman bu iki soru tipini birlikte kullanmak daha yararlı olabilir

4) Anketteki sorular gruplandırılır ve genelden özele doğru sıralanır Örneğin; ”Liseden sonra öğreniminizi sürdürmek istiyor musunuz?” biçimindeki bir soru “Liseyi bitirdikten sonra hangi okula gitmek istiyorsunuz?” sorusunda önce gelmelidir

5) Anketin uzunluğu, anketi cevaplayanın fazla zamanını almayacak biçimde ayarlanır Ankette yazılı kaynaklardan edinilebilecek bilgilerle ilgili sorular sormaktan kaçınılır

6) Anketin hazırlanmasında her sorunun incelenen konu ile ilgili olmasına, açık, anlaşılır bir dille yazılmasına ve soruların konunun tümünü içermesine özen gösterilir

7) Anketin geçerlik derecesinin yüksek olmasına çalışılır Geçerliği yükseltmek için uzmanlardan, bu konuda bilgisi olanlardan yararlanılır Bu sağlanamazsa, anketi yanıtlayanların bir bölümü ile görüşme yapılarak elde edilen veriler, anket sonuçlarıyla karşılaştırılması da geçerliği denetleme yollarından biridir

8 ) Kimi anketler, asıl gruba verilmeden önce, ön deneme amacıyla bir gruba uygulanarak, geçersiz sorulardan arındırılırAraştırmacı, ilgililerin anket sorularına verdikleri cevaplara, önce kararlaştırmış olduğu istatistiksel teknikleri uygular ve elde ettiği bulguları yorumlayarak önerilerini belirler

alıntı