Somali Demokratik Cumhûriyeti

Somali Demokratik Cumhûriyeti

DEVLETİN ADI: Somali Demokratik Cumhûriyeti

BAŞŞEHRİ: Mogadishu

NÜFUSU: 7872000

YÜZÖLÇÜMÜ: 640000 km2

RESMİ DİLİ: Somalice, İngilizce, İtalyanca, Arapça

DİNİ: İslâm

PARA BİRİMİ: Somali Şilini
Kuzeydoğu Afrika'da 11° 59' kuzey 1° 39' güney enlemleri ve 41°-51° 24' doğu boylamları arasında yer alan, kuzeybatıdan Dijibouti, kuzeyden Aden Körfezi, doğudan Hint Okyanusu, güneybatıdan Kenya ve batıdan Etiyopya ile çevrili bağımsız bir devlet








Târihi


Ülke, önceleri 'Baharat Ülkesi' olarak biliniyordu Bölgeye ilk olarak 750 yılında Galyalıların geldiği tahmin edilmektedir Onuncu yüzyılda, Müslüman Arap orduları İslâmiyeti yaymak için bu ülkeye de gittiler Ülkeye yerleşen Müslümanlar bölgede bir süre Somali Sultanlığını kurdular On altıncı asırda Somali Sultanlığı, Etiyopya topraklarına girdi Portekiz'den yardım alan Etiyopya 1542'de Müslüman ordularını ağır yenilgiye uğrattı Aynı dönemde Somali'nin kuzey kıyılarının bir bölümü resmen Osmanlı egemenliğinde bulunuyordu On dokuzuncu asırda batılı devletlerin Afrika ülkelerini sömürge haline getirmeleri büyük rekabete sebep oldu Somali'yi 1839'da işgal eden İngilizler sömürgelerine ekledilerse de Fransa ve İtalya ile yapılan savaşlar neticesinde 1884'te İtalya bölgeyi ele geçirdi ve yapılan anlaşmalar neticesinde 1885'ten 1927 yılına kadar İtalyanlar ülke topraklarını işgâl altında tuttular 1949 yılında Birleşmiş Milletler, Somali'nin bağımsızlığını onayladı ve ertesi yıl İtalyanlar ülkeden geri çekilmek mecbûriyetinde kaldılar








1969 yılında askerî ve polis gücünün Muhammed Siyad Barre başkanlığında müştereken yaptığı darbe sonucu meclis dağıtıldı 1975 yılında ülkede iç olaylar ve anarşi birçok kimsenin ölümüne sebep oldu Siyad Barre 1979'da Yeni Anayasayı yürürlüğe koydu ve ertesi sene resmen devlet başkanı seçildi Diğer taraftan dış politikada ise 1977 yılında Somali ile komşusu Etiyopya'nın arası Ogaden bölgesi yüzünden açılmıştı Etiyopya'ya yardım etmek üzere Sovyet birlikleri bölgeye geldiler Bu arada 11000 Kübalı asker getirildi ve Somali aleyhine olmak üzere bölgede olaylar çıkarıldı Sovyet yardımı ve desteği de olunca Somali birlikleri ve Etiyopya'daki Somalili gerillalar mağlup edildi 15 milyon Etiyopyalı mülteci, Somali topraklarına göç etti Bu arada Ogaden'da gerilla hareketleri bir müddet daha sürdü Devlet Başkanı Muhammed Ziyad Barre, ülkedeki huzursuzlukların artması üzerine çok partili seçimlerin yapılacağını 1989'da açıkladı







1991 Ocak ayında Ziyad Barre devrildi ve yönetime Ali Mehdi Muhammed geçici olarak el koydu General Ali Mehdi kuvvetleriyle General Aydid kuvvetleri arasında süren şiddetli çarpışmalar ve açlık yüzünden BM ülkeye silah ambargosu uygulamaya başladı BM güvenlik konseyinde alınan kararla havadan yiyecek yardımı yapılmaya başlandı Ayrıca yardım görevlilerini korumak için beş yüz kişilik bir barış gücünün gönderilmesi kararlaştırıldı Bu karara başta General Aydid olmak üzere çeşitli gruplar karşı çıktı 3 Aralık 1992'de ABD'nin teklifiyle Birleşmiş milletler 'Umut Operasyonu' adıyla Somali'ye asker gönderdi Birleşmiş Milletler barış gücü askerleri arasında bir seçme Türk birliği bulunmaktadır Ülkede karışıklık hâlen devam etmektedir (1994 Şubat)


Fizikî Yapı






Mevki îtibâriyle kuzeydoğu Afrika'da yer alır ve Afrika'nın doğu boynuzunu meydana getirir Kuzeyi Aden Körfezi ve doğusu Hind Okyanusu ile kaplıdır Yaklaşık olarak 640000 km2lik bir yüzölçüme sâhiptir Kıyılarının uzunluğu 2680 km'nin üzerinde olup, tabiî liman bakımından fakirdir En önemli limanları şunlardır: Mogadishu, Berbera, Merka ve Kismayu


Somali'nin kuzey bölgesi dağlık olup, ortalama yükseklik 900 ilâ 2000 m arasında değişir Ülkenin en yüksek yeri olan Mijirtein Dağı yaklaşık 2515 m yüksekliktedir Bu dağın batı ve güneyinde yer alan Shebeli Nehrinin meydana getirdiği yayla ortalama 685 m civârındadır Shebeli ile Juba nehirleri arasında tarıma müsâit topraklar bulunur Kenya sınırına doğru arâzi gittikçe alçalır Ülkenin iki nehri de Etiyopya'dan doğar ve sulama ihtiyâcını karşılar


İklim


Somali, kurak ve sıcak bir tropikal iklime sâhiptir Yağışlar oldukça azdır ve mevsimlere göre sıcaklık değişiklikleri yüksektir Alçak ve düz olan güneydoğu bölgesiyle, Kenya sınırına yakın kısımlarda sıcaklık, ortalama 27°C ilâ 32°C arasında değişiklik gösterir Daha yüksek bölgeler ve dağlık kuzey kesimlerde bu sıcaklık biraz daha düşer Ülkedeki yağış ve sıcaklık miktarları büyük ölçüde güneybatı ve kuzeydoğudan esen muson rüzgârlarına göre değişir Mart-mayıs ayları arası şiddetli ve eylül-kasım ayları arası hafif yağışlar olur Yıllık yağış ortalaması yaklaşık 280 mm civârındadır


Tabiî Kaynaklar




Somali, hem bitkiler ve hem de hayvanlar âlemi açısından rengârenk, çok çeşitli ve zengin bir manzaraya sâhiptir Ülkede çok sık olarak bulunan akasya ve baobap ağaçları az da olsa serinlik ve gölgelik getirerek halkı ferahlatır Kuzey bölgelerdeki günlük ağaçları önemli bir buhur ve tütsü kaynağıdır Bundan başka kokonat, palmiye, çam ve ardıç ağaçları manzaraya ayrı bir güzellik verir Yarı çöl olan bölgelerdeyse çalılıklara az da olsa rastlanır Ülkenin iki nehri arasındaki bölge yeşil bitki örtüsüyle örtülüdür Ormanlık bölge pek yoktur Yaşayan başlıca hayvanlar, fil, timsah, arslan, leopar, pars ve gazeldir Ülkedeki kuşlar dünyâda en rağbet gören ve kıymetli kabul edilen cinstendir En yaygın olanları devekuşu, toy kuşu, Afrika tavuğu, balıkçıl, keklik ve yeşil güvercindir Etrâfındaki denizlerse rengârenk tropikal balık cinsleriyle doludur Bunlardan başka tonbalığı ve köpek balığı oldukça fazla sayıda avlanır


Nüfus ve Sosyal Hayat


Ülke nüfûsu 7872000 civârında olup, nüfus yoğunluğu kilometrekareye yaklaşık 7 kişidir Yıllık nüfus artışı % 25 civârındadır Somalililerin büyük bir bölümü, Hamitik soyundan gelir Ayrıca Afrikalılar, Araplar ve az miktarda da Avrupalılar, Hintliler ve Pakistanlılar mevcuttur Nüfûsun dörtte üçü ülkenin güneyinde yaşar Somalililer, çoğunlukla ince, uzun ve kahverengi-siyah tonlarında deri rengine sâhip, daha çok göçebe hayâtı sürdüren insanlardır Hemen hemen nüfûsun tamâmı Sünnî Müslüman olup, umûmiyetle amelde Şafiî mezhebine uyarlar Hattâ bir bölüm nüfûsun asıl soyu Arap olup, Kureyş kabîlesine kadar uzanır


Somali hayâtında İslâm esasları hâkimdir Halk çocuklarına, temel İslâm bilgilerini öğretir ve onların birer Sünnî Müslüman olarak yetişmelerine gayret gösterir
Somali'nin sosyal hayâtı, İslâm birlik ve berâberliği esâsını hedef alır Kültür hayâtı genellikle homojen bir yapıya sâhiptir Okuma-yazma oranı % 50 civârındadır
Somali, kelime mânâsıyla 'inek ve keçi sütü' mânâsına gelen Somal kelimesinden gelir Halkın en meşhur içeceği süt olduğu için bu isim buradan kalmıştır Bölge, çeşitli zamanlarda değişik isimlerle anılmıştır Bugün için bölgeye Afrika Boynuzu denmektedir Eğer Afrika haritası doğu kıyıları kuzeyde olacak şekilde tutulursa, Somali ülkesinin Aden Körfezine doğru olan çıkıntısının şekli olarak gergedan boynuzuna benzediği görülebilir


Ülkenin resmî dilleri Somalice ve Arapçadır Somali dili eski Mısırlıların Berberî diline çok benzemektedir Ayrıca İtalyanca ve İngilizce de yaygındır
Halkın % 70'ine yakın bir bölümü çobanlık ve tarımla uğraşır Daha çok deve, sığır, koyun ve keçi yetiştirilir İki nehir arasında yapılan tarımda daha çok muz ve şekerpancarı üretimi yapılmaktadır
Ayrıca bir kısım çanak çömlek yapımı, sepet örme ve çeşitli geometrik şekillerde tahta eşyâlar yapmak gibi el sanatlarıyla uğraşırlar
Ülkenin en gelişmiş şehri 520000 nüfuslu başşehir Mogadishu'dur İkinci büyük şehir Hargeisa'dır


Siyâsî Hayat


Somali demokratik bir cumhûriyet olup, başkanlık sistemiyle idâre olunur Devlet Başkanı 1969'dan bu yana General Muhammed Ziyad Barre'dir (1990) İdârî olarak 15 ile ayrılır 1979 yılında yeni bir anayasa hazırlandı ve Halk Meclisi çalışmalarına başladı Daha sonra Somali Millî Hareketi adlı teşkilât, iktidara karşı silahlı mücâdelesini hızlandırdı 1991 ocağında Ziyad Barre devrildi Yönetime Ali Mehdi Muhammed geçici olarak el koydu Ülkede iç kırışıklıklar devam etmektedir


Somali'nin, Ogaden yüzünden Etiyopya ile münâsebetleri bozuktur Ülke devlet başkanının liderliğindeki Yüksek İhtilâl Konseyi tarafından yönetilir ve 14 üyeli bir kabîne mevcuttur Somali, BM'e ve Afrika Birliği Teşkilâtı (ADU) na üyedir


Ekonomi


Somali ekonomisinin aşağı yukarı % 80'i hayvancılık ve çiftçiliğe dayanır Deve, koyun, keçi ve sığır yetiştirilir Ülke arâzisinin % 15'i ekime müsâittir Ancak % 2'lik bir bölümde ekim yapılır Nehirler boyunca uzanan topraklar oldukça verimlidir Başlıca tarım mahsülleri mısır, darı, susam, fasulye, pamuk, şekerpancarı sakız, günlük, süpürgedarısı, kapole ve muzdur




Somali küçük bir endüstriye sâhiptir Daha çok tonbalığı ve paket et endüstrisi, tekstil ve şeker, sabun-yağ sanâyii mevcuttur Ülkede çıkarılabilen başlıca mineraller, deniz tuzu, kireçtaşı, kumtaşı (kefeki taşı), kil, lületaşı, alçıtaşı, demir, kalay boksit, titanyum ve uranyumdur


Ülkenin para birimi, Somali şilinidir Daha çok İtalya, İngiltere ve Birleşik Almanya'dan makina, kimyevî maddeler ve diğer tüketim maddeleri alır Dışarıya muz, deri ve boynuz, pamuk, balık, mısır, çekirdek içi ve et satar İhrâcâtını daha çok Suudi Arabistan ve İtalya'ya yapar Turizm önemli bir gelir kaynağıdır Ortadoğuya yaptığı ihrâcât, ihrâcâtının hemen hemen % 70'ine yaklaşır Daha çok Aden Körfezi üzerinden ulaşımını sağlar






Somali bugün için dış yardıma dayanan bir ekonomiden kurtulamamıştır Daha çok, ABD, İtalya, Rusya, Çin gibi devletlerden mâli yardımlar elde etmektedir
Ulaşım sistemi pek yeterli değildir Demiryolu yoktur Yaklaşık 17215 km'lik karayolunun ancak % 15'i asfalttır Mogadishu ve Berbera'da iki liman ve dört havalimanı mevcuttur

Resmi adı Somali Demokratik Cumhuriyeti olan Somali, Afrika'nın doğu kıyısı boyunca, Kızıldeniz kıyısındaki Cibuti' den Aden Körfezi'ndeki Guardafuİ Burnu' na, oradan da güneye doğru, ekvatorda Kenya sınırına kadar uzanan bir ülkedir Batıda Etiyopya ile komşudur

Ülke kuzeyde sıcak, kumluk bir kıyı şeridinden, iç kesimlerdeki sıradağlara doğru yükselir Bu dağların gerisinde de kurak bir yayla yer alır Alçak güney bölgesi kuzeye göre daha fazla yağmur alır Etiyopya'da doğduktan sonra doğuya doğru akarak Somali'den geçen Juba ve Vebbi Cebeli (Şebeli) ırmaklarının verimli vadilerinde şekerkamışı, muz ve pamuk yetiştirilir Yabanıl hayvanlardan fil, aslan, pars, zürafa, zebra ve antiloplara rastlanır

Halkın çoğu Müslüman'dır Hayvancılıkla geçinen göçebeler ve yan göçebeler nüfusun üçte ikisini oluşturur Sulak yerlerde toplanan göçebeler genellikle ülkenin kuzey kesiminde yaşar Deve, koyun ve keçi sürüleri kıyı ovalanndaki çayırlara yayılır Güneydeki halk ise daha çok tarımla uğraşır Ülkede büyük miktarda alçıtaşı ve uranyum elde edilir Dış yardımla küçük ölçekli bazı sanayi dalları gelişmeye başlamıştır Ayrıca balıkçılık sanayisi de gelişmektedir

SOMALİ'YE İLİŞKİN BİLGİLER

RESMİ ADI: Somali Demokratik Cumhuriyeti

YÖNETİM BİÇİMİ: Cumhuriyet

YÜZÖLÇÜMÜ: 637000 km2

NÜFUS (1992): 7872000

BAŞKENT: Mogadişu

BAŞLICA KENTLER VE NÜFUSLARI (1981): Mogadişu (500000), Hargeysa (70000), Kismaayo (70000), Berbera (65000), Marka (60000)

DOĞAL YAPI: Seyrek bitki örtüsü; kuzeyde dağlar, güneyde ovalar ve yaylalar vardır

BAŞLICA ÜRÜNLER: Şekerkamışı, kocadan, muz ve hayvancılık ürünleri

EĞİTİM: Zorunlu değildir




Ülkenin başkenti, güneydoğu kıyısında bir liman olan Mogadişu'dur Öbür büyük kentler kuzeybatıda Hargeisa ve Aden Körfezi'nde bir liman olan Berbera'dır
Somali bir zamanlar Hıristiyan Etiyopyalılar ile Müslüman tüccarlar arasındaki savaşlara sahne oldu Daha sonra Somali halkı egemenliği ele geçirdi Ne var ki, 19 yüzyılın ortalarında İngiliz Somalisi ve İtalyan Somalisi olmak üzere ikiye bölünerek sömürgeleşti-rildi İngiliz Somalisi'nde 1899'da başlayan ayaklanma ancak 1920'de denetim altına alınabildi

İtalyan Somalisi ise, İtalya'dan göçmenler getirtilerek ve verimli topraklarda meyve plantasyonları oluşturularak yoğun bir sömürüyle karşı karşıya bırakıldı 1926'da İngiliz Somalisi'nin bir bölümü İtalyan sömürge yönetimine bağlandı 1936'da faşist İtalya, Etiyopya'yı ve İtalyan Somalisi'ni işgal etti II Dünya Savası'ndan sonra bölgede gelişen ulusalcı hareket yaygınlık kazandı ve 1960'ta İngiliz ve İtalyan bölgelerinin birleşmesiyle bağımsız Somali Cumhuriyeti ilan edildi 1969'daki bir darbeyle parlamenter düzene son verilerek "İslamcı sosyalizm"e dayah yeni bir hükümet kuruldu Ülkenin adı Somali Demokratik Cumhuriyeti oldu Guardafui Burnu'nun 200 km doğusunda bulunan Sokotra Adası Somali'ye değil, Yemen Demokratik Halk Cumhuriyeti'ne bağlıdır





Başlıca geçim kaynaklan tarım ve hayvancılık olan Somali'de yavaş bir kalkınma görülmektedir Açlığa ve hastalığa neden olan kurakhk önemli bir sorundur Enerji kaynakları ve sağhk hizmetleri yetersizdir Yaşamını kazanmak umuduyla birçok insan kentlere göç etmektedir Ülkenin başkenti ve en büyük kenti olan Mogadişu'nun nüfusu 500000'dir (1981) Ayrıca, 1977-78'de Somali ile Etiyopya arasındaki savaştan sonra 750 bin Etiyopyalı Somali'ye sığınmıştır

Somali'yi 1969'dan sonra tek adam olarak yöneten General Muhammed Siy ad Bane, ülkenin ekonomik ve toplumsal sorunlarının derinleşmesiyle 1980'lerin sonlarında otoritesini yitirdi Çeşitli kabilelere dayanan grupların muhalefeti 1988'de ülkeyi parçalanmaya doğru sürükleyen bir iç savaşa dönüştü Demokrasiye geçiş yönündeki sözlerini yerine getirmeyen Bane, çatışmaların başkent Mogadişu'ya sıçramasından sonra, Ocak 1991'de başkentten kaçmak zorunda kaldı Geride büyük bir yıkıntı, ekonomik kargaşa ve kanlı bir iç savaş bırakan tek adam rejiminin yıkılması üzerine, Ali Mehdi Muhammed'in başkanlığında geçici bir hükümet kuruldu Ama yeni hükümet çatışan silahlı gruplara kendisini kabul ettiremediği gibi, başkentte düzeni de sağlayamadı






Somali fiilen bağımsız güç odaklarının denetlediği bölgelere ayrılırken, uzlaşma sağlamaya yönelik çeşitli toplantılar tarafların anlaşmazlıkları nedeniyle sonuçsuz kaldı Bu arada ülkedeki kuraklığın yol açtığı kıtlık yaygın şiddet ortamında korkutucu boyutlara vardı Yaklaşık 1,5 milyon kişiyi açlıktan ölme tehlikesiyle karşı karşıya getiren ve komşu ülkelere büyük bir mülteci akınına yol açan gelişmeler üzerine, başta Birleşmiş Milletler (BM) olmak üzere çeşitli uluslararası kuruluşlar insancıl yardım çalışmalarına girişti Ama ülkedeki karışıklık ve yağma olaylan nedeniyle bu çabalar yetersiz kaldı

Sonunda BM Güvenlik Konseyi'nin kararıyla yardım malzemelerinin dağıtımını sağlamak ve iç çatışmaları durdurmak üzere ABD'nin öncülüğünde Aralık 1992'de Somali'ye askeri birlikler gönderildi "Umut Operasyonu" adı verilen bu girişime aralarında Türkiye'nin de bulunduğu birçok ülke asker göndererek ya da parasal destek sağlayarak katkıda bulundu Silahlı grupların operasyona karşı çıkması, 1993 başlarında, ülkede düzenin sağlanmasına değin birliklerin çekilmemesini gündeme getirdi Bu arada gruplar arasında uzlaşmaya varma yönünde yeni görüşmeler başladı

Somali (Somalice:Jumhuurriyadda Dimoqraadiga Soomaaliya), Doğu Afrika’da ‘Afrika Boynuzu’ denilen coğrafi bölgede bulunan bir ülkedir Batısında Cibuti, Etiyopya ve Kenya, doğusunda Hint Okyanusu vardır Başkenti Mogadişu’dur Yüzölçümü 637657 km², nüfusu 8600000′dur


Tarihi



İngiliz yönetimindeki Somaliland ile İtalyan sömürgesi olan Somali toprakları, 1960 yılında ülkenin bağımsızlık elde etmesinden sonra Somali adını oluşturdu Ancak bunun sonrasında Somali uzun yıllardır bir iç savaş ve kaos yaşamakta olan bir ülke olmuştur Ülkenin kuzey kısmı Somaliland adıyla bağımsızlık ilan etmişse de hiçbir ülke tarafından tanınmış değildir
Somali’de 1991 yılında diktatör Muhammed Siyad Barre’nin devrilmesinden buyana ülkeyi kontrol edebilen bir merkezi hükümet kurulamamıştır

Coğrafya



10 00 Kuzey enlemi ve 49 00 Doğu boylamı arasındadır Yüzölçümü, 637,657 km² olup sınırlarının toplam uzunkuğu 2,366 km (Cibuti 58 km, Etiyopya 1,626 km, Kenya 682 km), sahil şeridi 3,025 km’dir
Başlıca olarak çöl iklimi görülür Arazi yapısı, düzlükler, dalgalı platolar, kuzeyde tepelikler şeklindedir Deniz seviyesinden yüksekliği; en alçak noktası Hint Okyanusu 0 m, en yüksek noktası 2,416 m ile Shimbiris’tir
Doğal kaynakları, Uranyum, demir, kalay, alçıtaşı, boksit, bakır, tuz olup, tarıma uygun topraklar %2 civarındadır; otlaklar: %69; ormanlık arazi: %26; diğer: %3 Sulanan arazi: 1,800 km² (1993 verileri)
Doğal afetler; tekrarlanan kuraklıklar, yaygın toz fırtınaları, su baskınlarıdır


Nüfus



Mülteci oranı: 596 mülteci/1,000 nüfus (2001 tahmini)
Bebek ölüm oranı: 12398 ölüm/1,000 doğan bebek (2001 tahmini)
Ortalama hayat süresi: toplam nüfus: 466 yıl erkeklerde: 4499 yıl kadınlarda: 4825 yıl (2001 verileri)
Ortalama çocuk sayısı: 711 çocuk/1 kadın (2001 tahmini)
Ulus: Somalili
Nüfusun etnik dağılımı: Somalili %85, Bantu, Arap 30,000
Din: Sünni Müslümanlar (%98)
Diller: Somalice (resmi), Arapça
Okur yazar oranı: 15 yaş ve üzeri için veriler toplam nüfusta: %24 erkekler: %36 kadınlar: %14 (1990 verileri)


Yönetim
Yönetim biçimi, İslami şeriat


İdari bölümler: 18 bölge; Awdal, Bakool, Banaadir, Bari, Bay, Galguduud, Gedo, Hiiraan, Jubbada Dhexe, Jubbada Hoose, Mudug, Nugaal, Sanaag, Shabeellaha Dhexe, Shabeellaha Hoose, Sool, Togdheer, Woqooyi Galbeed
Milli bayram: Somali Cumhuriyetinin Kuruluşu, 1 Temmuz (1960)
Anayasa: 25 Ağustos 1979
Yönetim, Güneybatı bölgesinde İslam Mahkemeleri Birliği tarafından gerçekleştirilmekte ve 2006 yazından itibaren uygulanmaya başlanan İslami rejimin etkinliğinin ivmesini giderek arttırmaktadır


Üye olduğu uluslararası örgüt ve kuruluşlar



* ACP (Afrika – Karayip – Pasifik Ülkeleri),
* AfDB (Afrika Kalkınma Bankası),
* AFESD (Arap Ülkeleri Ekonomik ve Sosyal Kalkınma Fonu),
* AMF (Arap Ülkeleri Para Fonu),
* CAEU (Arap Ülkeleri Ekonomik Anlaşmalar Konseyi),
* ECA (Birleşmiş Milletler Afrika Ekonomik Komisyonu),
* FAO (Tarım ve Gıda Örgütü),
* IBRD (Uluslararası İmar ve Kalkınma Bankası),
* ICAO (Uluslararası Sivil Havacılık Örgütü),
* ICRM (Uluslararası Kızılhaç ve Kızılay Hareketi),
* IDA (Uluslararası Kalkınma Birliği), IDB (İslam Kalkınma Bankası),
* IFAD (Uluslararası Tarımsal Kalkınma Fonu),
* IFC (Uluslararası Finansman Kurumu),
* IFRCS (Uluslararası Kızılhaç ve Kızılay Toplulukları Federasyonu),
* ILO (Uluslararası Çalışma Örgütü), IMF (Uluslararası Para Fonu),
* IMO (Uluslararası Denizcilik Örgütü), Intelsat (Uluslararası Telekomünikasyon ve Uydu Örgütü),
* Interpol (Uluslararası Polis Teşkilatı),
* IOC (Uluslararası Olimpiyat Komitesi),
* IOM ([[Uluslararası Göçmen Teşkilatı]),
* ITU (Uluslararası Telekomünikasyon Birliği), NAM, OAU (Afrika Birliği Teşkilatı),
* OIC (İslam Konferansı Örgütü),
* UN (Birleşmiş Milletler),
* UNCTAD (Birleşmiş Milletler Ticaret ve Kalkınma Konferansı),
* UNESCO (Eğitim-Bilim ve Kültür Örgütü), UNHCR (BM Mülteciler Yüksek Komiserliği),
* UNIDO (Endüstriyel Kalkınma Örgütü),
* UPU (Dünya Posta Birliği),
* WFTU (Dünya İşçi Sendikaları Federasyonu),
* WHO (Dünya Sağlık Örgütü), WIPO (Dünya Fikri Mülkiyet Teşkilatı),
* WMO (Dünya Meteoroloji Örgütü),
* WTrO (Dünya Ticaret Örgütü)