Nijer Cumhûriyeti

DEVLETİN ADI: Nijer Cumhûriyeti

BAŞŞEHRİ: Niamey

NÜFUSU: 8281000

YÜZÖLÇÜMÜ: 1186408 km2

RESMİ DİLİ: Fransızca

DİNİ: İslâm

PARA BİRİMİ: CFA Frank (= 100 centimes)

Batı Afrika'da en geniş topraklara ve en az nüfûsa sâhip, cumhûriyetle idâre edilen bir ülke


Târihi






Nijer'in târihini Romalılara kadar götürmek mümkündür Her ne kadar Akdeniz'den yaklaşık 1600 km kadar güneyde ve denize kıyısı olmayan bir ülke ise de, Roma yayılmacılığı buralara kadar sıçramıştır Bundan yedi asır evvel Nijer topraklarındaSonghai İmparatorluğunun nüfuzu bulunmaktaydı 1591 yılında ise, morako kuvvetleri ülkeyi ellerine geçirdi Onuncu yüzyıldan beri kuzey ve doğudan göçler yapılmaktaydı Bu göçlerle, Mekke'den doğan İslâm güneşi, Afrika'yı aydınlatmaya başladı On sekizinci yüzyıl sonlarında Müslüman Hausa kabîleleri, Müslümanlık sancağı altında şehir devletleri kurdular Nijerya'daki Sokoto emirliğiyle birlik içerisindeydiler 1804 yılında bu şehirler Sokoto emîrine bağlı bir federasyon hâline geldi Kuzey'den gelen Fulbelerle yerli kabîleler karıştı ve Nijer toprakları, Sokoto İslâm Devleti nüfûzuna girdi
Fakat 1898 yılında Fransız sömürgecileri, Nijer topraklarını işgal etmeye başladılar Avrupalıların getirdiği bu karanlık sömürge boyunduruğundan kurtulma çalışmaları neticesi Nijer, 1922 yılında Fransız kolonisi olarak ayrı bir devlet hâline geldi


Sömürgeci Fransız hegomonyasından tam mânâsıyla kurtulması, ancak 3 Ağustos 1960 târihinde oldu Bağımsızlığını kazandıktan hemen sonra, 20 Eylül'de BM'ye üye oldu 1974 yılına kadar başkanlığını Diori yaptı Ülkede tek partili hayat mevcuttu 1974 yılında Yarbay Seyri Kountché, askerî bir darbe yaparak meclisi ve anayasayı lağv etti Ülke idâresi YüksekAskerî Konseye verildi 1978 yılında BaşkanKountché, bütün siyâsî suçluları affetti ve 1980 yılında eski başkan Hamani Diori ve 1975-76'da ihtilâle teşebbüs edenler serbest bırakıldı BaşkanKauntché 1987'de ölünce yerine Albay Ali Seibou geçti Ali Seibou yeni anayasa hazırlatarak halk oyuna sundu Yapılan halk oylamasında anayasanın kabul edilmesi üzerine yapılan seçimlerde Ali Seibou Cumhurbaşkanı oldu ve sivil hükûmet 20 Aralık 1988'de göreve başladı Bu târihten îtibâren ülkede ekonomik sebeplerden dolayı zaman zaman ayaklanmalar ve iç huzursuzluk olmaktadır


Fizikî Yapı





Nijer, Afrika kıtasının hemen hemen ortasında, 11° 42' ve 23° 31' kuzey enlemleriyle, 0° 10' ve 16° Doğu boylamları arasında yer alır Yengeç dönencesinin hemen güneyinde ve Grinich boylamının hemen doğusunda bulunur 1186408 km2lik bir yüzölçüme sâhiptir Kuzeyinde Cezâyir ve Libya, doğusunda Çad, güneyinde Nijerya veBenin, batıda ise Yukarı Volta ile Mali bulunmaktadır


Eski Fransız Batı Afrikasının bir bölümünü teşkil eden Nijer topraklarının önemli bir kısmını Büyük Sahranın çölleri meydana getirir Ülke geniş bir yarı-çöl ve kuru (kıraç) bir yayla görünümündedir Ülke toprakları ortalama 360 m yüksekliğinde olup, orta ve kuzey bölgeler daha yüksektir Kuzeyden güneye ülke ortasından geçenAir Massif Dağları, ortalama 900 m yüksekliğinde olup bâzı yerleri 1800 metreye kadar ulaşır Gréboun Dağı 2000 m ile ülkenin en yüksek noktasıdır Kuzeydeki bu dağlık ve çöl bölgeye karşılık, güneyde Nijer Nehrinden doğuda Çad Gölüne kadar uzanan stepler ve savanlar bölgesi yer alır Bu bölgeler, sık tropikal Afrika ormanlarının bir uzantısıdır Ülkenin % 5'inden daha az bir bölümü ekime müsâittir Mali'den gelen Nijer Nehri, ülkeyi 595 kilometrelik bir mesâfede kat ederek Nijerya topraklarına girer Ülkenin güneydoğusunda Çad Gölü yer alır


İklim





Kuru ve sıcak bir iklimin sürdüğü Nijer'de, yıllık yağış miktarı 500 milimetreyi pek geçmez Öyle ki, yağışlar bâzan yere ulaşmadan buharlaşmaktadır Çoğu yerde gündüz sıcaklığı 33°C ile 40°C arasında olup, daha aşağıya pek düşmez
Güney uçta yer alan, tropikal ormanlık bölgenin kuzeye doğru bir uzantısı olan stepler ve savanlar nispeten daha yağışlıdır ve verimli topraklara sâhiptir Haziran ve eylül aylarında görülen yağışların, yerini ekim-kasımda sıcak ve nemli bir dönem alır Bundan sonra bir kuru soğuk ve en son olarak hazirana kadar da bir kuru sıcak dönem görülür Bâzı zamanlar kuraklıklar olur Bunlardan 1968-73 dönemindeki kuraklık, ülkeye büyük zararlar getirmiştir


Tabiî Kaynakları


Ülkenin güneybatı ucundan geçen Nijer Nehri çevresi ve Nijerya sınırına yakın bölgelerde tropikal savanlar ve kısa otlardan teşkil olmuş stepler mevcuttur Kuzey bölgeler çöldür Bu bölgelerde daha çok sığır, keçi ve koyun yetiştirilmektedir



Nijer, zengin uranyum yataklarına sâhiptir Kuzeydeki çöl bölgeleri, Nijer ekonomisini değiştiren uranyum mâdenleriyle doludur Bundan başka mâden kömürü, fosfat ve petrol bakımından da çok önemli bir ülkedir


Nüfus ve Sosyal Hayat



Nijer 8281000 kişilik nüfûsuyla Batı Afrika'nın en seyrek nüfuslu ülkesidir Geniş yüzölçümüne karşılık nüfûsu pek azdır ve nüfus yoğunluğu kilometrekareye 4 kişidir Bâzı bölgeler, özellikle kuzey çölleri bomboş ve bâzı yerler ise çok kalabalıktır Nijer Nehri koridorunun bulunduğu, nispeten verimli bölgeler, nüfûsun en kalabalık olduğu yerlerdir




Toplam nüfûsun % 56'sını Hausa, % 20'sini Djerma, % 10'unu Fulanı ve % 8'ini Tuareg kabileleri teşkil eder
Halkın çoğunluğu, özellikle Hausalar, çiftçilik ve hayvancılıkla uğraşır Nüfûsun % 10'undan daha azı, 10000 kişiden fazla nüfuslu kasabalarda yaşar Halkın % 20'ye yakın bir bölümü göçebedir Geri kalan nüfus kır ve köy hayâtı sürdürür Nüfûsun en kalabalık olduğu şehirler, başşehir Niamey, Zinder Maradi ve Tahoua'dır




Hemen hemen halkın tamâmına yakın bir bölümü Müslümandır Hausa, Djerma, Songhay, Fulbe ve Tuarenger kabîleleri, akın akın İslâm dînine katılmıştır ve yaşayışlarında Müslümanlığı tatbik etmektedirler Ülkede bir İslâm üniversitesi mevcuttur Nitekim İslâmiyetin kabûlüyle Fransız baskısı ortadan kalkmış, yerine bütün kabîlelerin birleştiği bir 'îmân birliği' gelmiştir Bugün için her ne kadar Fransızca resmî dil olarak kalmışsa da, birçok şehirde halk Fransızcayı bilmemektedir


Nijer halkı, daha çok kendi dillerini konuşur En çok Hausa ve Djerma dilleri yaygındır Bunun yanında özellikle okumuş tabaka Arapça bilmektedir
Nijer'de okuma yazma oranı çok düşüktür Bu oranın % 5 olmasının en büyük sebebi ekonomiktir Nitekim uranyumun bulunmasıyla, öğrenci ve okul sayısı artmış ve yüksek öğrenim yapılır hâle gelmiştir


Siyâsî Hayat


Nijer bağımsız bir cumhûriyettir Yedi ayrı yönetim bölgesine ayrılmıştır Ayrıca Fransız Birliğinde dokuz senato temsilcisi bulunmaktadır Ülke, anayasaya göre bir hükümet ve başbakan tarafından yönetilir Başbakan 5 yılda bir seçilen devlet başkanına karşı sorumludur Millet Meclisi 60 üyeli olup beş yıllığına seçilir


1974 askerî darbesiyle işbaşına gelen YarbaySeyri Kountché, ülke idâresini Yüksek Askerî Konsey'e vererek, Nijer devlet başkanı oldu Dış politikada bağlantısız, ılımlı bir politika tâkip eder Daha çok batı ülkelerinden, Japonya ve Arap ülkelerinden yardım sağlar Başkan Kountché'nin ölümü üzerine yerine geçen Albay Ali Seibou yeni bir anayasa hazırlatarak halk oyuna sundu İkinci bir seçimle de cumhurbaşkanı seçilen Ali Seibou 20 Aralık 1988'de göreve başladı Hâlen bu vazifeyi sürdürmektedir


Ekonomi


Halkın % 95'i tarım ve hayvancılıkla uğraşır Millî gelir 310 dolar civârındadır Ekonomisini, uranyumun bulunmasından sonra düzeltmiştir
Daha çok darı, pirinç, süpürgedarısı, mısır, yerfıstığı ve pamuk üretilir Sığır ve deve yetiştiriciliği önemli bir seviyededir Nijer topraklarının sâdece % 3'lük bir bölümü ekime elverişlidir


Nijer, yeraltı kaynakları bakımından oldukça zengindir Uranyum, petrol, fosfat, mâden kömürü ve çinko yataklarına sâhiptir Ülke ekonomisini ferahlatan uranyum mâdeni oldukça boldur Fakat, bunun işletilmesi, tekniği ve endüstrisi, Batı ülkeleri, ABD ve Japonya'ya bağlı kalmaktadır


İhrâcât ve ithâlâtının çoğunu Fransa ve Almanya ile yapar İhrâcâtının temelini, daha çok çöl bölgesindeki Arlit, Akouta ve Agadeo civarında çıkarılan uranyum teşkil eder 1973 kuraklığı ekonomiye ağır külfetler getirdiyse de Nijer, ağır dış borçları olmayan bir ülkedir Dış yardımı daha çok, Ortak Pazar Ülkeleri veArap devletlerinden sağlamaktadır


Nijer, ayrıca et üretiminden büyük gelir elde etmektedir Ülkenin kendi ihtiyacını karşılayacak gıdâ, tekstil ve çimento endüstrisi mevcuttur Balıkçılık önemli bir gelir kaynağıdır


Kapalı bir arâziye sâhip olan ülkenin, uygun bir nakliye sistemine mâlik olmaması, ekonomisi için dezavantajdır Nijer'de, demiryolu şebekesi yoktur Sadece güneyde mahdut uzunlukta bir demiryolu vardır Nijer Nehri, en önemli ulaşım yoludur Fakat buradan ancak ocak-mart ayları arasında istifâde edilmektedir Nijer Nehrinde ulaşım, Niamey ile Gaya arasında yapılmaktadır Ülke, yapılan dış yardımların çoğunu özellikle güney bölgelerde yol ve köprü inşâsında kullanmaktadır Hurma ve tuz taşımacılığında deve kervanlarının hâlen önemli bir yeri vardır Hava ulaşımı pek önemli değildir

Altı milyon Nijerli aç

Dünyanın sömürgeci politikalarla "zengin" olmuş ülkelerinde zevk ve eğlence için yüz milyonlarca dolar havalara savrulurken, geçmiş yüzyıllarda ağaçları kesilerek Avrupa'ya ve Amerika'ya nakledilen, bu yüzden topraklarının önemli bir kısmı çölleşen Afrika ülkeleri arasında yer alan Nijer'de altı milyon insan "gıda yetersizliği" sorunuyla karşı karşıya Arabaların jet hızıyla pistlerde ilerleyişini, en riskli virajdan dönemeyerek takla atışlarını seyretmek için 600 YTL verenler, Formula 1 yarışları için sarf edilen paraların Nijer'deki altı milyon insanın hayatının kurtarılması için yeterli olabileceğini hiç düşündüler mi acaba?





Etyopya ve Somali halkından sonra bu yaz da, dünyanın en yoksul ülkeleri sıralamasında ikinci sırada yer alan Nijer'in halkı açlık felaketiyle karşı karşıya Geçmiş yüzyıllardaki sömürgeci politikaların sebep olduğu çölleşmeden kaynaklanan kuraklığa ek olarak çekirge salgına maruz kalan ülkenin tarım arazilerinin ve otlaklarının önemli bir kısmı zarar gördü Bu durum karşısında 6 milyon insan yani ülke nüfusunun yarısı gıda yetersizliği sorunuyla karşı karşıya kaldı

Etraflarında ağlayarak dolaşan ve kendilerine birer dilim ekmek vermesi için yalvaran yavrularına istediklerini veremeyen annenin yüreği parçalanıyor Hele ülkedeki yaygın gelenekler anneleri daha da perişan ediyor Çünkü bu gelenekler yüzünden çoğu zaman evlerin erkekleri mevsimlik iş için köylerinin dışına çıkarken, gıda maddelerinin saklandığı kilerlerin kapılarını kilitleyip ailenin en büyüğüne veriyorlar Onlardan birinin insafsız çıkması, yavrularının durumlarını gören anneleri daha da perişan ediyor BM'e bağlı UNICEF bu gelenekler yüzünden gıda yardımlarının doğrudan, açlık felaketinden birinci derecede etkilenen çocukların bakımıyla ilgilenen annelere dağıtılmasını kararlaştırdı

Nijer'deki İslâmî yardım kuruluşları açlık felaketinin vurduğu insanlara ulaşabilmek için aktif bir faaliyet başlattılar Bunların başında da 1981'de kurulmuş olan Afrika Müslümanları Merkezi geliyor Merkezin temsilcisi Abdulhak Zerval, herhangi bir din ayrımı yapmaksızın, Müslüman, hıristiyan veya başka dinden olsun, açlık felaketinden etkilenen bütün herkese gıda yardımlarını ulaştırmak için yoğun bir çaba içinde olduklarını söylüyor

Nijer Hakkında

Resmi adı: Nijer Cumhuriyeti

Coğrafi konumu: Batı Afrika ülkelerinden olan Nijer, kuzeyden Cezayir ve Libya, doğudan Çad, güneyden Nijerya ve Benin, batıdan Burkina Faso ve Mali ile çevrilidir

Yüzölçümü: 1 milyon 267 bin km2

Nüfusu: 12 milyon (2005 tahmini)

Din: Devletin resmi dini yoktur Ancak halkın % 90'dan fazlası Müslümandır Müslümanlar Sünni ve Malikidir % 04 oranında hıristiyan var Kalan nüfus yerel dinlere mensuptur

Etnik yapısı: Hausalar (% 52), Songaylar (% 18), Fulaniler (% 10), Tuaregler (% 9), Kanuriler (% 4,3), Çad Arapları (% 24), Tebular, Kanembular ve Budumalar (her biri % 1'den az)

Başkenti: Niamey

İslâmî hareket: Nijer Müslümanları dindarlıklarıyla bilinmektedirler Ancak sömürge döneminde uygulanan cahilleştirme politikası yüzünden dini bilgilerden yoksun bırakılmışlardır Halkın yeniden İslâmî yönden bilgilendirilmesi ve bilinçlendirilmesi için muhtelif İslâmî kuruluşlar kurulmuştur Resmen tanınmış İslâmî kurumların başında İslâm Cemiyeti gelir Ülkede İKÖ'nün katkılarıyla kurulmuş olan bir İslâm Üniversitesi bulunuyor Bu üniversitede muhtelif Afrika ülkelerinden gelen öğrenciler öğrenim görüyorlar Ülkede bazı tasavvufi cemaatler de faaliyet yürütmektedir Bunların içinde en etkili olan ise Ticani ve Kadiri tarikatlarıdır