Kavram Türleri Nelerdir

**Prof. Dr. Sinsi** · 10-21-2012

Kavram Türleri Nelerdir

Kavram, bir nesnenin zihindeki tasarımıdır

Bu bir yönüyle nesneye, diğer yönüyle anlama ifade eder

Kavramın dildeki karşılığına terim denir

Kavramlar yoluyla düşünür, düşündüğümüzü dil yoluyla aktarırız

Kavram, hayalden farklıdır

Hayal bir objenin belli bir anının tasarımıdır ve özeldir

Oysa kavram, aynı türdeki nesnelerin ya da varlıkların ortak tasarımlarıyla oluşur

Bu nedenle özel değil, geneldir

Kavramların çeşitleri terimlerin çeşitlerini de belirtir

Bu çeşitleme de içeriklere göre yapılır

1

Tümel Kavram (Genel Kavram) Nedir?

İfadelerde “bütün, tüm, her, hepsi” ifadeleri geçiyorsa bu kavram ya da terim, tümeldir

Aynı özellikleri taşıyan ya da aynı sınıfa giren varlıkların tümünü belirten terimlere tümel kavram ya da tümel terim denir

Örneğin “ülke, şehir, hayvan” gibi kavramlardır

2

Tikel Kavram Nedir?

Tikel, “parça” demektir

İfadelerde “bazı, kimi, kimisi, birkaç” ifadeleri geçiyorsa bu kavram ya da terim, tikeldir

3

Tekil Kavram Nedir?

Türkçedeki dilbilgisinden de bilineceği üzere tek bir varlığa işaret ederler

Örneğin “bu, şu, o” gibi ifadeler tek bir varlığa hitap eder

“Ahmet, İzmir, Fransa” gibi kavramlar da tek bir varlığa hitap eder

Doğal olarak tekildir

4

Somut Kavram ve Soyut Kavram Nedir?

Duyu organları ile algılanabilen her şey somuttur

Duyularla algılanamayan, sadece somut kavrama atfedilen özelliklerden somutlanarak elde edilen kavramlar soyut kavramlardır

Mesela somut kavramlar nesnel dünyada varlıklara karşılık gelir

Örneğin “insan”, duyu organlarıyla algılanan somut bir kavramdır

Ama insana özgü birtakım niteliklerden ayıklanarak “insanlık” diye ortaya çıkan kavram, somut olarak yoktur

- Bu sınıfta birçok insan var

– Bu sınıfta hiç insan kalmamış

5

Kolektif Kavram ve Distribütif Kavram Nedir?

Kolektif kavram, bireyler grubunu ifade eder

Distribütif kavram, bireyler grubunu ifade edip bireyde gerçekleşen kavramlardır

Kolektif zaten birliktelik, bir aradalık anlamlarına gelir

Distribütif ise, distribütörden aklımıza gelebilir

Çünkü distribütör, temsilci anlamındadır

Mesela “x firmasının bölge distribütörü” gibi kullanılır

Örneğin “meclis” bir bireyler birlikteliği olduğundan kolektiftir

“Milletvekili” ise bu bireyler bütününün tek bir temsilcisi olduğundan distribütiftir

“Ordu” kolektif, “asker”, distribütif kavramdır

10-21-2012	#1
Prof. Dr. Sinsi	Kavram Türleri Nelerdir Kavram Türleri Nelerdir Kavram, bir nesnenin zihindeki tasarımıdır Bu bir yönüyle nesneye, diğer yönüyle anlama ifade eder Kavramın dildeki karşılığına terim denir Kavramlar yoluyla düşünür, düşündüğümüzü dil yoluyla aktarırız Kavram, hayalden farklıdır Hayal bir objenin belli bir anının tasarımıdır ve özeldir Oysa kavram, aynı türdeki nesnelerin ya da varlıkların ortak tasarımlarıyla oluşur Bu nedenle özel değil, geneldir Kavramların çeşitleri terimlerin çeşitlerini de belirtir Bu çeşitleme de içeriklere göre yapılır 1 Tümel Kavram (Genel Kavram) Nedir? İfadelerde “bütün, tüm, her, hepsi” ifadeleri geçiyorsa bu kavram ya da terim, tümeldir Aynı özellikleri taşıyan ya da aynı sınıfa giren varlıkların tümünü belirten terimlere tümel kavram ya da tümel terim denir Örneğin “ülke, şehir, hayvan” gibi kavramlardır 2 Tikel Kavram Nedir? Tikel, “parça” demektir İfadelerde “bazı, kimi, kimisi, birkaç” ifadeleri geçiyorsa bu kavram ya da terim, tikeldir 3 Tekil Kavram Nedir? Türkçedeki dilbilgisinden de bilineceği üzere tek bir varlığa işaret ederler Örneğin “bu, şu, o” gibi ifadeler tek bir varlığa hitap eder “Ahmet, İzmir, Fransa” gibi kavramlar da tek bir varlığa hitap eder Doğal olarak tekildir 4 Somut Kavram ve Soyut Kavram Nedir? Duyu organları ile algılanabilen her şey somuttur Duyularla algılanamayan, sadece somut kavrama atfedilen özelliklerden somutlanarak elde edilen kavramlar soyut kavramlardır Mesela somut kavramlar nesnel dünyada varlıklara karşılık gelir Örneğin “insan”, duyu organlarıyla algılanan somut bir kavramdır Ama insana özgü birtakım niteliklerden ayıklanarak “insanlık” diye ortaya çıkan kavram, somut olarak yoktur - Bu sınıfta birçok insan var – Bu sınıfta hiç insan kalmamış 5 Kolektif Kavram ve Distribütif Kavram Nedir? Kolektif kavram, bireyler grubunu ifade eder Distribütif kavram, bireyler grubunu ifade edip bireyde gerçekleşen kavramlardır Kolektif zaten birliktelik, bir aradalık anlamlarına gelir Distribütif ise, distribütörden aklımıza gelebilir Çünkü distribütör, temsilci anlamındadır Mesela “x firmasının bölge distribütörü” gibi kullanılır Örneğin “meclis” bir bireyler birlikteliği olduğundan kolektiftir “Milletvekili” ise bu bireyler bütününün tek bir temsilcisi olduğundan distribütiftir “Ordu” kolektif, “asker”, distribütif kavramdır