Vatandaşlık Dersi - Vatandaşlık İle İlgili Notlar

vatandaşlık dersi

Vatandaşlık ile ilgili notlar buldum işinize yarar umarım

Vatandaşlık notları

1 Türkiyenin ilk anyasal belgesi nedir?

1921 Teşkilat-ı Esasiye Kanunu

2 Türkiye'nin en uzun süre yürürlükte kalan anayasası hangisidir?

1924 Anayasası

3 Çağdaş anlamda dünyanın ilk yazılı anayasası nedir?

1787 ABD anayasası

4 Yaygın kanaate göre, Osmanlı'da ilk anayasal belge nedir?

1808 Sened-i Ittifak

5 Türkiye'nin en katı anayasası hangisidir?

1982 Anayasası

6 Yönetmeliklerin nizamnamelere, nizamnamelerin kanunlara, kanunların da anayasaya uygun olması gerektiğini bildiren sisteme ne ad verilir?

Normlar Hiyerarşisi

7 1982 Anayasasına göre, kanun yapma yetkisi kime aiddir?

Türkiye Büyük Millet Meclisi

8 TBMM seçimleri kaç yılda bir yenilenir?

5 yıl

9 Kanunlar cumhurbaşkanınca kaç gün içinde yayımlanır?

15 gün

10 Hangi kanunu cumhurbaşkanı veto edemez?

Bütçe Kanunu

11 Kanunlar nerede yayınlanır?

Resmi Gazete

12 1982 Anayasasına göre, kanun teklif etmeye kim yetkilidir?

Bakanlar kurulu ve milletvekilleri

13 Usulüne göre yürürlüğe konulmuş temel hak ve özgürlüklere ilişkin milletlerarası antlaşmalarla kanunların aynı konuda farklı hükümler içermesi durumunda ne yapılır?

Milletlerarası antlaşma hükümlerinin uygulanacağı ön görülmüştür

14 TBMM tarafından verilen yetkiye dayanılarak hükümetçe çıkarılan düzenleyici işlemlere ne denir?

Olağan Kanun Hükmünde Kararnameler

15 1982 Anayasasına göre nizamname (tüzük) çıkarma yetkisi kime aiddir?

Bakanlar Kurulu

16 Kanunların ve tüzüklerin uygulamanmasına ilişkin ayrıntıları gösteren düzenleyici işlemlere ne ad verilir?

Yönetmelik

17 1839 Tanzimat Fermanı hangi padişah döneminde çıkarılmıştır?

Abdülmecid Sultan

18 Osmanlı'da halkın askerlik hizmeti yönünden eşitliği hangi belgeyle ortaya çıkarılmıştır?

1839 Tanzimat Fermanı

19 Tanzimat döneminde etkin olan mahkeme türü hangisidir?

Nizamiye Mahkemeleri

20 Gayrimüslimlerden alınan cizye vergisinin uygulanmayacağı taahhüdü hangi fermanda ortaya çıkmıştır?

1856 Islahat Fermanı

21 Türk tarihinin tek yumuşak yazılı anayasası hangisidir?

1921 Teşkilat-ı Esasiye Kanunu

22 Devletin dini İslam'dır, hükmü ne zaman anayasadan çıkarılmıştır?

1928

23 Devletin vasıfları arasına laiklik ve ilkeler ne zaman eklenmiştir?

1937

24 Çok partili siyasi hayata ne zaman geçilmiştir?

1946)

25 27 Mayıs 1960 darbesinden sonra siyasi iktidarın başına gelen kurul hangisidir?

Milli Birlik Komitesi

26 Kanun hükmünde kararnameler hangi dönemde kabul edilmiştir?

1971 - 1973 ara rejimi

27 Yasama yorumu hangi anayasada kabul edilmiştir?

1924 Anayasası

28 Kanunların anayasaya uygunluk denetimini gerçekleştirmek için kurulan mahkeme hangisidir?

Anayasa Mahkemesi

29 Kanunların anayasaya uygunluğunu denetlemek anlamına gelen anayasa yargısı hangi anayasayla getirilmiştir?

1961 Anayasası

31 1982 Anayasasına göre, hangi hallerde temel hak ve hürriyetlerin kullanılması durdurulabilir?

Savaş, seferberlik, sıkıyönetim ve olağanüstü haller

32 1982 Anayasasına göre anayasanın değiştirilmesi teklifi verebilmek için gereken sayı nedir?

Meclis üye tamsayısının 1/3'ü

33 1982 Anayasasına göre, anayasa değişikliği getiren kanun cumhurbaşkanınca hangi halde tasdik edilebilir?

TBMM üye tamsayısının 2/3'ünün kabul etmesi

34 TBMM üyelerinin meclis çalışmalarındaki oy ve sözlerinden sorumlu tutulamamalarına ne denir?

Yasama sorumsuzluğu

35 TBMM her yıl hangi ayda kendiliğinden toplanır ve TBMM'nin çalıştığı bir döneme ne ad verilir?

Ekim ayı - Yasama yılı

36 TBMM'nin toplantı yetersayısı nedir?

TBMM üye tamsayısının (550) 1/3'üdür

37 TBMM'nin karar yetersayısı nedir?

TBMM üye tamsayısının ¼'ünün 1 fazlasıdır

38 Bakanlar Kurulu üyeleri kurula katılamadıkları zaman kime vekalet verebilir?

Diğer bir bakana

39 TBMM'nin çalışmasını düzenleyen ve maddi anlamda anayasa sayılan düzenleyici işleme ne ad verilir?

TBMM içtüzüğü

40 TBMM dışında çalışmalarını kendi yaptığı düzenleyici işlemlerle belirleyen kurum hangisidir?

Anayasa Mahkemesi

41 Bakanlar Kurulunu ve bakanları denetlemek yetkisi kime aiddir?

TBMM

42 1982 Anayasasına göre, meclisin ara verme veya tatil sırasında olağanüstü toplantıya çağırılması yetkisi kime aiddir?

Cumhurbaşkanı ve Meclis Başkanı

43 Cumhurbaşkanı makamında bulunmadığı zaman bu makama kim vekalet eder?

Meclis Başkanı

44 Meclisin bilgi alma ve denetim yolları nelerdir?

1 Soru 2 Meclis araştırması 3 Meclis soruşturması 4 Genel görüşme 5 Gensoru

45 1982 Anayasasına göre, siyasi partilere kimler üye olamaz?

1 Yüksek öğrenim öncesi öğrenciler 2 Yüksek yargı memurları 3 Devlet memurları 4 Askeri öğrenciler 5 TSK mensubları

46 Seçimlerin ve halkoylarının genel idaresi ve denetimi hangi kurumun yetkisindedir?

Yüksek Seçim Kurulu

47 Bir milletvekili cumhurbaşkanı olursa milletvekilliğinin durumu ne olur?

Milletvekilliği kendiliğinden sona erer

48 1982 Anayasasına göre, cumhurbaşkanını kim seçer?

TBMM

49 TBMM cumhurbaşkanını seçemezse ne olur?

TBMM seçimleri yeniler

50 Cumhurbaşkanlığı genel sekreterliğinin kuruluşu, teşkilat ve çalışma esasları, çalışan atama işlemleri hangi düzenleyici işlemle yapılır

Cumhurbaşkanlığı kararnamesi

51 Türkiye Büyük Millet Meclisinin başkanlık divanı kimlerden oluşur?

- Meclis Başkanı - Başkanvekilleri - Katib üyeler - İdare amirleri

52 Cumhurbaşkanı seçilme yeterlilikleri nelerdir?

- Türkiye vatandaşı olmak - 40 yaşını doldurmuş olmak - Yüksek öğrenim yapmış olmak - Önceden cumhurbaşkanlığı yapmamış olmak - Milletvekili olabilme şartlarını haiz olmak

53 Milletvekili seçilebilme şartları nelerdir?

- Türkiye vatandaşı olmak - 25 yaşını doldurmuş olmak - İlköğretim mezunu olmak - Mahcur olmamak - Mükellef olduğu askerlik hizmetini yapmış olmak - Kamu hizmetinden yasaklı olmamak - Taksirli suçlar hariç bir yıldan çok hapis veya ağır hapis cezası almamış olmak - Yüz kızartıcı suç işlememiş olmak - Kaçakçılık, resmi ihale ve alım satımlara fesad karıştırma, devlet sırlarını açığa vurma, terör eylemlerine katılma ve bu gibi eylemleri tahrik ve teşvik suçlarından biriyle hüküm giymiş olmamak

54 1982 TC Anayasasına göre başbakanı atamak yetkisi kime aiddir?

Cumhurbaşkanı

55 Bir bakanın Yüce Divan sıfatı verilen Anayasa Mahkemesi'ne sevk edilmesi durumunda ne olur?

Bakanlığı düşer

56 TBMM seçimlerinin ertelenmesi hangi halde mümkündür?

Savaş sebebiyle seçimler ertelenebilir

57 Cumhurbaşkanının tek başına yapabiceği belirtilen işlemler dışındaki kararların başbakan ve ilgili bakanlarca imzalanması ilkesine ne ad verilir?

Karşı imza ilkesi

58 Cumhurbaşkanınca kabul edilen Bakanlar Kurulu TBMM'den güvenoyu alamazsa ne olur?

Bakanlar Kurulu işgüder hükümet halini alır İşgüder hükümetin gündelik devlet işlerini yürütebileceği kabul edilir

59 1982 TC Anayasasına göre, cumhurbaşkanı TBMM seçimlerinin yenilenmesine hangi hallerde karar verebilir?

1) Bakanlar Kurulu'nun kuruluşta güvenoyu alamaması 2) 99 madde uyarınca Bakanlar Kurulu'nun güvensizlik oyuyla düşürülmesi
3) 111 maddeye göre Bakanlar Kurulu'nun vazife sırasında güvenoyu alamaması 4) Başbakanın istifa etmesi
5) Yeni seçilen TBMM'de başkanlık divanının kuruluşunun tamamlanması üzerine 45 gün içinde yeni Bakanlar Kurulu'nun kurulamaması hallerinde Cumhurbaşkanı TBMM Başkanına danışarak seçimlerin yenilenmesine karar verebilir

60 Gensoru teklifi verebilmek için en az kaç milletvekilinin imzası gerekir?

20 milletvekilinin imzası gerekir

61 Yargıtay başkanını seçme yetkisi kimdedir?

Yargıtay Genel Kurulu

62 Anayasa Mahkemesi kararlarının anayasada sayılan özellikleri nelerdir?

- Kesin hüküm sayılır - Temyize gidilemez - İbtal kararları gerekçesi yazılmadan açıklanamaz - İbtal kararıyla yeni bir uygulamaya yol açacak şekilde hüküm kurulamaz
- Kararlar Resmi Gazete'de yayımlandığı tarihte yürürlüğe girer Anayasa Mahkemesi yürürlük tarihini 1 (bir) yılı geçmemek üzere ayrıca kararlaştırılabilir
- İbtal kararları geriye yürümez Yani açık veya zımni şekilde mülga edilen kanunlar, ilga eden kanunun Anayasa Mahkemesi'nce ibtaliyle tekrar yürürlüğe giremez
- Anayasa Mahkemesi kararları kanun gücündedir

63 Hangi düzenleyici işlemlere karşı Anayasa Mahkemesi'nde ibtal davası açılabilir?

- Kanun
- Kanun Hükmünde Kararname
- TBMM içtüzüğü

64 Hangi işlemler yargı denetimi dışında tutulmuştur?

r11; Yüksek Askeri Şura kararları r11; Cumhurbaşkanının tek başına yaptığı işlemler r11; Sıkıyönetim komutanının kararları r11; Hakimler ve Savcılar Yüksek Kurulu kararları
r11; Memura verilen uyarma ve kınama cezaları

65 Cumhurbaşkanının seçilebilmesi için kaç kişinin kabul oyu vermesi gerekir?

Cumhurbaşkanının ilk turda seçilebilmesi için 367 milletvekilinin kabul oyu gereki

66Para basılmasına kim karar verir?

TBMM

67 Başbakanın Yüce Divan'a sevki halinde hükümetin durumu ne olur?

Hükümet kendiliğinden düşer

68 Türkiye Büyük Millet Meclisi genel seçimlerinden önce hangi bakanların çekilmesi gerekir?

r11; Adalet Bakanı r11; İçişleri Bakanı r11; Ulaştırma Bakanı

69 Bakanlar Kurulu milli emniyetin sağlanmasından kime karşı sorumludur?

TBMM'ye karşı

70 Genel Kurmay Başkanı nasıl atanır?

Genel Kurmay Başkanı, Bakanlar Kurulunun teklifi üzerine cumhurbaşkanınca atanır

71 Cumhurbaşkanı katılamadığı zamanlar Milli Güvenlik Kurulu kimin başkanlığında toplanır?

Başbakan

72 Olağanüstü hal ilan etme yetkisi kime verilmiştir?

Cumhurbaşkanı başkanlığında toplanan Bakanlar Kuruluna

73 Cumhurbaşkanı hangi yargı mercilerine atamalarda bulunabilir?

r11; Anayasa Mahkemesi r11; Danıştay r11; Yargıtay r11; Askeri Yargıtay r11; Askeri Yüksek İdare Mahkemesi r11; Hakimler ve Savcılar Yüksek Kurulu

74 1982 TC Anayasasına göre, devletin iktisadi ve sosyal vazifelerinin sınırı nedir?

Mali kaynakların yeterliliği

75 1982 TC Anayasasına göre, seçim kanunlarında hangi ilkeler göz önüne alınmalıdır?

r11; Temsilde adalet r11; İdarede istikrar

76 1982 TC Anayasasına göre, siyasi partiye üye olabilmek için kaç yaşını doldurmuş olmak gereklidir?

18 yaş

77 Yüksek öğretim elemanlarının siyasi partide vazife olmaları ne şekilde olabilir?

Bu elemanlar ancak siyasi fırkanın merkez organlarında çalışabilirler

78 İdari mahkemelerce verilen ve kanunun başka bir idari yargı merciine bırakmadığı karar ve hükümlerin son inceleme mercii neresi kabul edilir?

Danıştay

79 Adli, idari ve askeri yargı mercileri arasındaki vazife ve hüküm uyuşmazlıklarını çözümleyen merci neresidir?

Uyuşmazlık Mahkemesi

80 Hakimler ve Savcılar Kurulunun başkanı kimdir?

Adalet Bakanı

81 Hangi kanunun anayasaya aykırılığının ileri sürülemeyeceği öngörülmüştür?

İnkılab kanunları

82 1982 TC Anayasasına göre inkılap kanunları nelerdir?

1 430 sayılı Tevhidi Tedrisad Kanunu
2 671 sayılı Şapka İktisası Kanunu
3 677 sayılı Tekke ve Zaviyelerle Türbelerin Seddine ve Türbedarlıklar ile bir takım ünvanların men ve ilgasına dair kanun
4 473 sayılı kanunun 110 maddesi ile evlenme akdinin evlendirme memuru önünde yapılacağına dair hüküm
5 1288 sayılı Beynelmilel Erkamının Kabulü Hakkında Kanun
6 1353 sayılı Türk Harflerinin Kabul ve Tatbiki Hakkında Kanun
7 2590 sayılı efendi, bey, paşa gibi lakab ve ünvanların kaldırılmasına dair kanun
8 2596 sayılı Bazı Kisvelerin Giyilemeyeceğine Dair Kanun

83 Süreli veya süresiz yayın çıkarmak için nereden izin alınmalıdır?

Süreli veya süresiz yayın önceden izin almaksızın ve mali teminat yatırmaksızın çıkarılabilir

84 1982 TC Anayasasının başlangıç kısmının anayasal değeri nedir?

176 maddeye göre başlangıç kısmı anayasaya dahildir

85 Madde kenar başlıklarının hükmü nedir?

Anayasaya dahil değildir

86 Cumhurbaşkanı seçilirken meclisin toplantı yetersayısı nedir?

Üye tamsayısının en az üçte biri ile meclis toplanır

87 Bakanlar Kurulu adına, sözlü veya yazılı olarak cevaplandırılmak üzere başbakan veya bakanlardan bilgi istemeye ne denir?

Soru

88İlk devrede cumhurbaşkanı seçilebilmesi için kaç oy gerekir?

367

89 1982 TC Anayasasına göre fakülte dekanları kim tarafından seçilir?

YÖK

90 Temel hak ve özgürlüklerin vatandaş olmayanlar için sınırlanma şartları nasıl öngörülmüştür?

Milletlerarası hukuka uygun olarak kanunla sınırlanması öngörülmüştür

91 Anyasaya aykırılığın diğer mahkemelerde ileri sürülüp Anayasa Mahkemesine gelebilmesi için hangi şartlar öngörülmüştür?

- Aykırılık iddiasının bir mahkemede ileri sürülmesi - Aykırılık iddiasının görülmekte olan bir davada ileri sürülmesi
- Aykırılık iddiasının davada uygulanacak düzenleme hakkında olması - Aykırılık iddiasının mahkemece ciddi görülmesi veya doğrudan doğruya mahkemenin aykırılık kanısına varması

92 Anayasa Mahkemesi, anayasaya aykırılık iddiasının diğer mahkemelerde ileri sürülmesi ile önüne gelen işi beş ay içinde çözmezse davaya bakan mahkeme kararını neye göre verir?

1982 TC Anayasasının 152/3 maddesine göre davaya bakan mahkeme düzenlemenin anayasaya aykırılığı kanısında olsa da mevcud düzenlemeyi uygular

93 Anayasa mahkemesinde doğrudan doğruya ibtal davası açabilmek için esas olarak kaç gün tanınmıştır?

60 gün

94 Kanunların şekil bakımından anayasaya aykırılığı iddiasında bulunabilmek için kaç gün öngörülmüştür?

10 gün

95 Anayasa değişikliklerinde denetimin sınırı nedir?

Teklif ve oylama çoğunluğuna ve ivedilikle görüşülememe şartına uyulup uyulmadığı hususu ile sınırlı bir denetim söz konusudur

96 Kanun hükmünde kararnamelerin şekil bakımından denetimi kaç gün içinde ibtal davasına konu edilebilir?

60 gün

97 Anayasa mahkemesinde, anayasa değişikliklerinde ibtale ve siyasi parti davalarında kapatmaya karar verilebilmesi için kaç kişinin kabul oyu gerekir?

7 (3/5 çoğunluk)

98 Anayasa mahkemesinin çalışma esasları ve üyeleri arasındaki işbölümü nasıl düzenlenir?

Anayasa mahkemesi içtüzüğü ile

99 Vergi ve benzeri mali yükler hakkında Danıştay ile Sayıştay kararları arasında uyuşmazlık çıkarsa nasıl bir çözüme gidilir?

Danıştay kararının üstün tutulacağı söylenmiştir

100Milli Güvenlik Konseyi döneminde çıkarılmış bir kanunun anayasaya aykırı olduğu kanısına varılırsa hangi yol izlenebilir?

Bu kanunu uygulayacak mahkeme aracılığıyla Anayasa Mahkemesine başvurulabilir

VATANDAŞLIK DERSİ DERS NOTLARI

OSMANLI İMPARATORLUĞU VE ANAYASAL GELİŞMELER
1-Osmanlı İmparatorluğu döneminde ilk anayasal gelişme, 1808 tarihli “Sened-i İttifak”tır 2 Mahmut döneminde, Alemdar Mustafa Paşa’nın önderliğinde merkezi hükümetle ayanlar arasında imzalanmıştır Anayasal nitelikte olmayan bir belgedir
2-Osmanlı döneminde anayasal gelişmelerin ikincisi, 1839 tarihli Tanzimat Fermanı’dır Abdülmecit döneminde yapılmıştır
3-Anayasal gelişmelerin 3sü 1856 tarihli “Islahat Fermanı”dır Abdülaziz döneminde yapılmıştır
Bunlar hukuk devletine geçişin ilk adımlarıdır
1876 ANAYASASI
1-Osmanlı İmparatorluğu’nun ilk ve tek anayasasıdır
2-İki meclisli bir anayasadır
3-Heyeti Ayan üyelerini Padişah seçer
4-Meclisi feshetme yetkisi Padişaha aittir
5–1908 yılında 2Meşrutiyet’in ilanıyla yeniden anayasa ilan edilmiştir 1909’da da bu anayasa da değişikliğe uğramıştır
1921 ANAYASASI (TEŞKİLAT-I ESASİYE)
1-Yasama, yürütme ve yargı güçleri TBMM’de toplanmıştır (Güçler birliği)
2-Milli egemenlik ilkesinin kabul edildiği ilk anayasadır
3-Türk tarihinin en kısa süreli anayasasıdır
4-TBMM Başkanı aynı zamanda Devlet Başkanı’dır
5-İlk ve tek yumuşak (kolay değiştirilebilir) anayasadır
6-Kuvvetler birliği ilkesini benimsemiştir
1923 DEĞİŞİKLİKLERİ
1-Devletin şeklinin Cumhuriyet olduğu açıkça belirtilmiştir
2-Devletin dininin İslam, resmi dilinin Türkçe olduğu belirtilmiştir
3-Cumhurbaşkanı, TBMM tarafından ve Başbakan, Cumhurbaşkanı tarafından atanacaktır
1924 ANAYASASI
1-Kısa, sabit, sağlam yapılı ve kendi içinde tutarlı bir anayasadır
2-Devlet şeklinin Cumhuriyet olduğu belirtilmiştir
3-Meclis üstünlüğü benimsenmiştir
4-Güçler birliği ilkesi benimsenmiştir
5-Meclis hükümeti sistemi ile parlamenter hükümeti sistemi arasında karma bir hükümet benimsenmiştir
6-1928 de devletin dini İslam dır ibaresi kaldırılmıştır
7-1937’de Atatürk ilkeleri anayasaya girmiş ve laiklik ilkesi benimsenmiştir
1961 ANAYASASI
1-İki meclisli parlamento ( millet meclisi ve Cumhuriyet Senatosu) sistemini kabul etmiştir
2-Hukuk devleti ilkesi benimsenmiştir
3-Sosyal Devlet anlayışı benimsenmiştir
4-Seçimlerin; serbest, eşit, gizli, tek dereceli genel oy ilkelerine göre yapılacağı belirtilmiştir
5-Çoğunlukçu demokrasi anlayışından çoğulcu demokrasi anlayışına geçildi
6-Temel hak ve hürriyetlerle ilgili geniş düzenlemelere yer verilmiştir Temel hak ve hürriyetlerin hangi hallerde sınırlandırılacağı belirtilmiştir
7 Üniversitelere TRT’ye özerk statü tanındı
8 Anayasa mahkemesi kuruldu
9 DPT Kuruldu
10 Milli Birlik komitesi kuruldu
1982 ANAYASASI
1982 Anayasasının nitelikleri:
1-Atatürk milliyetçiliği
2-Demokratik devlet
3-Laik devlet
4-Sosyal devlet
5-Hukuk devleti
6-İnsan haklarına saygılı
—Yürütme organı güçlendirildi
—Kuvvetler ayrılığı ilkesi benimsendi
—Ayrıntılı düzenleme var
—Mecliste karar almak kolay
—Katılımcı demokrasi var
—Diyanet işleri başkanlığı kuruldu
T C ANAYASASIKuvvetler Ayrımı: Devlet organları arasında üstünlük anlamına gelmeyip; devlet yetki ve görevlerinin kullanılmasından ibaret olması ve bununla sınırlı medeni işbölümü-işbirliğinin bulunması; üstünlüğün ancak Anayasa ve kanunlarda bulunmasıdır
— 1982 Anayasasında 177 madde bulunmaktadır
- 16 geçici madde vardır Toplam 193 madde 7 kısımdan oluşmaktadır
— Başlangıç kısmı anayasa metnine dâhildir
1 KISIM
Genel Esaslar
M1-Devletin Şekli:
Türkiye Devleti bir cumhuriyettir
M2-Cumhuriyetin Nitelikleri:
Türkiye Cumhuriyeti; Atatürk milliyetçiliğine bağlı, demokratik, laik ve sosyal bir hukuk Devletidir
M3-Devletin Bütünlüğü, Resmi Dili, Bayrağı, Milli Marşı ve Başkenti:
Türkiye Devleti, ülkesi ve milletiyle bölünmez bir bütündür
Bayrağı, şekli kanunda belirtilen, beyaz ay yıldızlı al bayraktır
Milli marşı, “İstiklal Marşı’dır
Başkenti Ankara’dır
1982 ANAYASASINDAKİ DEĞİŞTİRİLEMEYECEK HÜKÜMLER
1-Milli marşı İstiklal Marşı’dır
2-Başkenti Ankara’dır
3-Bayrağı ay yıldızlı bayraktır
4-Türkiye; devleti ve milletiyle bölünmez bir bütündür
5-Dili Türkçedir
6-Türkiye devleti bir cumhuriyettir
M6Egemenlik: Egemenlik kayıtsız şartsız milletindir Türk milleti egemenliğini yetkili organ eliyle kullanır
M7-Yasama:
Yasama yetkisi, Türk milleti adına TBMM’nindir Bu yetki devredilemez
M8-Yürütme:
Yürütme yetkisi ve görevi, Cumhurbaşkanı ve Bakanlar Kurulu’na aittir
M9-Yargı:
Yargı yetkisi, Türk Milleti adına bağımsız mahkemelerce kullanılır
M11-Anayasanın Bağlayıcılığı ve Üstünlüğü:
Anayasa hükümleri yasama yürütme yargı organlarını idari makamları ve diğer kuruluş ve kişileri bağlar Kanunlar Anayasaya aykırı olamazlar
Temel hak ve hürriyetlerin nitelikleri:
1Dokunulmaz
2Devredilmez
3Vazgeçilmez
M13-Temel Hak ve Hürriyetlerin Sınırlanması:
—Temel hak ve hürriyetler, devletin ülkesi ve milletiyle bölünmez bütünlüğünün, milli egemenliğin, mıllı güvenliğin, kamu düzeninin, genel asayişin, genel ahlak ve sağlığın korunması amacıyla anayasanın sözüne ve ruhuna uygun olarak ancak KANUNLA sınırlandırılabilir
—Temel hak ve hürriyetlerle ilgili sınırlama demokratik toplum düzeninin gereklerine aykırı olamaz öngörüldüğü amaç dışı kullanılamaz
— Suç ve ceza geçmişe yürütülemez suçluluğu mahkeme kararıyla saptanana dek kimse suçlu sayılmaz
—Yabancıların temel hak ve özgürlükleri milletlerarası hukuka uygun kanunla sınırlanabilir
—Temel hak ve hürriyetlerin kullanılmasının durdurulması:
1-Savaş Bu durumlarda temel hak ve
2-Seferberlik hürriyetlerin kullanılması kısmen
3-Sıkıyönetim veya tamamen durdurulabilir
4-Olağanüstü hal
Ancak bu dört durumda bile:
1-Kişinin yasam hakkına maddi ve manevi varlığının bütününe dokunulamaz
2- Kimse din, vicdan, düşünce ve kanaatlerini açıklamaya zorlanamaz
TEMEL HAK VE HÜRRİYETLERİN SINIFLANDIRILMASI
KİŞİNİN HAK VE ÖDEVLERİ:
1-Kişinin maddi ve manevi varlığının dokunulmazlığı
2-Zorla çalıştırma yasağı
3-Kişi hürriyeti ve güvenliği
4-Özel hayatın gizliliği
5-Konut dokunulmazlığı
6-Haberleşme hürriyeti
7-Yerleşme ve seyahat hürriyeti
8-Din ve vicdan hürriyeti
9-Düşünce ve kanaat hürriyeti
10-Düşünceyi açıklama ve yayma hürriyeti
11-Bilim ve sanat hürriyeti
12-Basın hürriyeti, Süreli ve süresiz yayın hakkı, Basın araçlarının korunması, Kamu tüzel kişilerinin elindeki basın dışı kitle haberleşme araçlarından yararlanma hakkı
13-Düzeltme ve cevap hakkı
14-Dernek kurma hürriyeti, toplantı ve gösteri yürüyüşü düzenleme hakkı
15-Mülkiyet hakkı
16-Hak arama hürriyeti, Kanuni hâkim güvencesi, Suç ve cezalara ilişkin düzenleme, Ispat hakkı
17-Temel hak ve hürriyetlerin korunması
—Zorla çalıştırılma yasağında hiç kimse zorla çalıştırılamaz Ancak hükümlülük, tutukluluk ve olağanüstü hallerde vatandaşlık ödevinden kaynaklanan çalışmalar istisnadır
—Herkes kişi hürriyeti ve güvenliğine sahiptir Hâkim kararı olmadan yakalama, ancak suçüstü ve gecikmesinde sakınca bulunan hallerde yapılır
—Yakalanan ve tutuklanan kişi 48 saatte, toplu olarak işlenen suçlarda 4 gün içerisinde hâkim karşısına çıkarılır
—Tıbbı zorunluluklar ve kanunda yazılı haller dışında kısının vücut bütünlüğüne dokunulamaz rızası olmadan bilimsel tıbbı deneylere tabı tutulamaz
—Özel hayatın gizliliği: konut dokunulmazlığı, haberleşme hürriyeti, basın hürriyeti, süreli ve süresiz yayın hakkı, dernek kurma hürriyeti hakları milli güvenlik, kamu düzeni, suç işlenmesinin önlenmesi, genel sağlık ve genel ahlakın korunması veya başkalarının hak ve özgürlüklerinin korunması sebepleriyle hâkim kararıyla sınırlandırılabilir
M20Hakım kararı olmadan kimsenin ustu özel kâğıdı, eşyası aranamaz
M23Vatandaşın yurt dışına çıkma hürriyeti vatandaşlık ödevi, ceza soruşturması veya kovuşturması sebebiyle sınırlandırılabilir
M26Düşüncenin açıklanması ve yayınlanmasında kanunda yasaklanmış bir dil kullanılamaz
M32Düzeltme cevap verme yayını yapılmazsa hakım 7 gün içinde düzeltme yayınının gerekip gerekmediğine karar verir
Dernekler kanunun öngördüğü hallerde hakım kararıyla kapatılır
M34 Herkes önceden izin almadan silahsız ve saldırısız toplantı ve gösteri yürüyüşü hakkına sahiptir
M35Mülkiyet hakkı ancak kamu yararı amacıyla kanunla sınırlandırılır
SOSYAL VE EKONOMİK HAKLAR
1-Ailenin korunması
2-Eğitim ve öğrenim hakkı
3-Kıyılardan yararlanma hakkı
4-Kamulaştırma
5-Devletleştirme
6-Özelleştirme
7-Çalışma ve sözleşme hürriyeti
8-Çalışma hakkı ve ödevi
9-Dinlenme hakkı
10-Sendika kurma hakkı
11-Toplu iş sözleşmesi hakkı
12-Grev ve lokavt hakkı
13-Ücrette adaletin sağlanması
14-Sağlık hizmetleri ve çevrenin korunması
15-Konut hakkı
16-Gençliğin korunması ve sporun geliştirilmesi
17-Sosyal güvenlik hakkı
18-Tarih kültür ve tabiat varlıklarının korunması
19-Sanatın ve sanatçının korunması
20-Devletin iktisadi ve sosyal ödevlerinin sınırları
M46 kamulaştırma: Devlet ve kamu tüzel kişileri kamu yararı nedeniyle karşılıklarını peşin ödemek şartıyla özel mülkiyette bulunan taşınmaz malların tamamını veya bir kısmını kamulaştırabilir
1Tarım reformunda
2Büyük enerji sulama projelerinde
3İskân projeleri
4Yeni orman alanlarının açılması
5Kıyıların korunması ve turizm de taksitle ödeme 5 yıl içinde yapılır en yüksek faizle ödenir
Çiftçiye ait arazı kamulaştırması peşin ödenir
M51-İşçi ve ıs verenler birden fazla sendikaya üye olamaz
—Isçı sendika ve üst kuruluşlarında yönetici olmak için işçi olarak 10 yıl bir fiil çalışmak gerekir
—Grev ve lokavtta uyuşmazlık yüksek hakem kurulunca çözülür uyuşmazlığın her sefasında başvurulur, kararları kesindir, bozulamaz Sıyası amaçlı grev ve lokavt yapılamaz
—Çalışanlar ve işverenler önceden izin almaksızın sendika kurabilir, üye olabilir, üyelikten çekilebilir Sendika kurma hakkı milli güvenlik kamu düzeni, suç işlenmesinin önlenmesi, genel sağlık ve genel ahlak nedenleriyle kanunla sınırlandırılabilir
-M52 İşçiler ve iş verenler karşılıklı olarak ekonomik ve sosyal durumlarda çalışma şartlarını düzenlemek amacıyla toplu iş sözleşmesi yapma hakkına sahiptir Aynı iş yerinde aynı dönem için birden fazla toplu iş sözleşmesi yapılamaz
-M65 Devlet iktisadi ve sosyal ödevlerini mali kaynaklarını yeterliliği ölçüsünde yerine getirir
SOSYAL GUVENLIK BAKIMINDAN DEVLET TARAFINDAN KORUNMASI GEREKENLER
1Harp ve vazife şehitlerinin dul ve yetimleri
2Malul ve gaziler
3Sakatlar
4Yaslılar
5Korunmaya muhtaç çocuklar
SİYASİ HAKLAR VE ÖDEVLER:
1-Türk vatandaşlığı
2-Seçme ve seçilme ve siyasi faaliyetlerde bulunma
3-Siyasi parti kurma, partilere girme ve partiden ayrılma hakkı
4-Kamu hizmetine girme hakkı
5-Vatan hizmeti
6-Vergi ödeme
7-Dilekçe hakkı
Türk anadan veya Türk babadan doğan herkes Türktür
Vatandaşlıktan çıkarılma kararına karşı yargı yolu kapatılamaz
M67SECIMLERIN YAPILMA SEKLI
Seçimler ve halk oylaması:
1Serbest
2Eşit
3Gizli
4Tek dereceli
5Genel oy
6Acık sayım ve döküm esasına göre
-Yargı yönetim ve denetimindedir İtirazlar YSK (YUKSEK SECIM KURULUNA )yapılır
—18 yaşını dolduran her Türk vatandaşı seçme ve halk oylamasına katılma hakkına sahiptir
—Seçim kanunlarında yapılan değişiklikler yürürlüğe girdiği tarihten itibaren 1 yıl içinde yapılan seçimlerde uygulanmaz
Oy kullanamayacak kişiler:
1-Silâhaltında bulunan erbaş ve erler
2-Askeri öğrenciler
3-Taksirli suçlar hariç olmak üzere hükümlüler oy kullanamaz
Ancak tutuklular oy kullanabilir
M68-SIYASI PARTIYE UYELIK
Sıyası partiye üye olabilmek için 18 yasını doldurmuş olmak gerekirSiyasi partiler önceden izin almaksızın kurulurlar
SIYASI PARTIYE UYE OLAMAYACAK KISILER
1Hakım ve savcılar
2 Sayıştay dahil olmak üzere yüksek yargı organları mensupları
3 Kamu kurum ve kuruluşlarında çalışan memurlar
4 Isçı olmayan diğer kamu görevlileri
5TSK mensupları
6 Yüksek öğretim öncesi öğrenciler
M69SIYASI PARTILERIN UYACAKLARI ESASLAR
1 Sıyası partiler ticari faaliyetlerde bulunamazlar
2 Sıyası partilerin malı denetimini Anayasa mahkemesi yapar
3Sıyası partilerin kapatılması Yargıtay Cumhuriyet Başsavcısının açacağı dava üzerine Anayasa Mahkemesi tarafından kesin karara bağlanır
—Siyasi partilerin tüzük ve programları devletin bağımsızlığına, ülkesi ve milletiyle bölünmez bütünlüğüne, insan haklarına, eşitlik ve hukuk devleti ilkelerine millet egemenliğine ve laik cumhuriyet ilkelerine aykırı olamaz Aykırı olması hali temelli kapatma sebebidir Anayasa mah dava konusu fiillerin ağılığına göre siyasi partinin devlet yardımından tamamen veya kısmen yoksun bırakılmasına karar verebilir
4Temelli kapatılan bir parti bir başka adla acılamaz
5 Sıyası partinin kapatılmasına sebep olanlar 5 yıl sureyle bir baksa partinin kurucu üyesi olamazlar Anayasa mahkemesinin temelli kapatmaya ilişkin kesin kararının resmi gazetede yayınlanmasıyla sure başlar
6Yabancı devlet kuruluşları, gerçek veya tüzel kişilerden maddi yardım alamazlar
NOT: Siyasi partinin kapatılmasında Anayasa mahkemesinin 3/5 oyu şart koşulmuştur
—Mal Bildirimi: Kamu hizmetine girenlerin mal bildiriminde bulunmaları kanunla düzenlenir Yasama ve yürütme organlarında görev alanlar bundan istisna edilemez
—Vatan hizmeti her Türkün hakkı ve ödevidir
—Vergi ödevi:-Herkes mali gücüne göre vergi ödemekle yükümlüdür
—Vergi yükünün adaletli ve dengeli dağılımı gerekir
—Vergi, resim, harç ve benzeri mali yükümlülükler kanunla konulur, değiştirilir veya kaldırılır
—Vergi, resim, harç veya benzeri yükümlülüklerin muaflık, istisnalar ve indirim oranlarında değişiklik yapmak yetkisi Bakanlar Kuruluna verilebilir
—Dilekçe Hakkı: Vatandaşlar ve karşılık esası gözetilmek kaydıyla yabancılar kendileriyle veya kamuyla ilgili şikâyetlerini yetkili makamlara veya TBMM ne bildirebilirler

TBMM
Genel oyla seçilen 550 milletvekilinden oluşur
MILLET VEKILI SECILME YETERLILIKLERI:
1–30 yaşını doldurmuş olmak
2 En az ilk okul mezunu olmak
3 Askerlik hizmetini yapmış olmak
4Kamu hizmetinden yasaklanmamış olmak
5 Taksirli suçlar hariç 1 yıldan fazla hapis yatmamış olmak
6Yuz kızartıcı suç islememek
7 Devlet sırrını açığa vurmamış olmak
8 İdeolojik ve anarşik suçlara katılmamak
9 Kısıtlı olmamak
M77SECIMLER
—Seçimler 5 yılda bir yapılır
—Meclis veya gerekli şartların oluşması halinde Cumhurbaşkanı bu süre dolmadan seçimlerin yenilenmesine karar verebilir
—Yenilenmesine karar verilen meclisin yetkileri yeni meclisin seçilmesine kadar sürer
—TBMM SEÇİMLERİNİN GERİYE BIRAKILMASI: Savas nedeniyle seçimler TBMM tarafından 1 yıl ertelenebilir(GERİYE BIRAKILIR)
ARA SECIM:
—TBMM üyeliklerinde boşalma olması halinde ara seçime gidilir
—Her seçim döneminde 1 kez yapılabilir
—Genel seçimler yapıldıktan sonra 30 ay geçmeden ara secime gidilemez
-Boşalan üyeliklerin sayısı üye tam sayısının % 5 ını bulduğunda ara seçime 3 ay içinde gidilir
—Genel secime 1 yıl kala ara seçime gidilmez
—Seçimlerin genel yönetim ve denetimi Yüksek Seçim Kuruluna aittir YSK 7 asıl 4 yedek üyeden oluşur6sı Yargıtay, 5 i Danıştay dan seçilir
—Milletvekilleri bütün milleti temsil eder
Üyelikle Bağdaşmayan İşler:
1Devlet ve kamu tüzel kişilerinde ve bunlara bağlı kuruluşların doğrudan veya dolaylı katıldığı teşebbüs ve ortaklıkların,
2Kamu yararına çalışan derneklerin ve devletten yardım alan vakıfların kamu meslek kuruluşları,sendika ve bunların üst kuruluşları ve teşebbüslerinde yönetim ve denetim kurullarında görev alamazlar ,vekil olamazlar
3TBMM üyeleri yürütme organının teklif inha atama veya onamasına bağlı resmi veya özel bir işte görevlendirilemezler Bir üyenin belli bir konuda 6 ayı aşmamak üzere Bakanlar Kurulunca geçici bir görevi kabul etmesi meclis kararına bağlıdır
Yasama Sorumsuzluğu ve Dokunulmazlığı:Yasama sorumsuzluğu: TBMM üyeleri meclis çalışmalarındaki oy ve sözlerinden, Mecliste ileri sürdükleri düşüncelerden; o oturumdaki başkanlık divanının teklifi üzerine meclisçe başka karar alınmadıkça bunları meclis dışında tekrarlamak ve açıklamaktan sorumlu tutulamazlar Yasama sorumsuzluğu en kısa tanımıyla milletvekillerinin söz hürriyetini korur
Hayat boyu sürecek olan sorumsuzluk milletvekilini cezai takibatlara karşı mutlak olarak korur
Sorumsuzluğun meclis veya başka bir organ tarafından kaldırılması söz konusu değildir
Yasama Dokunulmazlığı:
Seçimden önce veya sonra bir suç işlediği ileri sürülen bir milletvekili meclis kararı olmadıkça tutulamaz, tutuklanamaz, sorguya çekilemez ve yargılanamaz
Ağır cezayı gerektiren suçüstü hali ve seçimden önce soruşturmasına başlamak kaydıyla anayasanın 14 üncü maddesindeki durumlar bu hükmün dışındadır
Seçimden önce veya sonra milletvekiline verilmiş bir ceza hükmünün uygulanması üyeliğin sona ermesine bırakılır
Dokunulmazlığı kaldırılan üye tekrar seçilirse başka bir işleme gerek olmadan dokunulmazlığını elde eder
TBMM siyasi parti guruplarından yasama dokunulmazlığı ile ilgili görüşme yapılamaz
Dokunulmazlığı kaldırılan bir milletvekilinin hangi fiilden yargılanacaksa onunla sınırlı olarak hakkında kovuşturma yapılabilir
Sorumsuzluk mutlak, dokunulmazlık nispidir
Sorumsuzluk devamlı dokunulmazlık geçicidir
Milletvekilliğinin Sona ermesi:
1Seçimlerin sona ermesi
2Ölüm
3Milletvekilinin cumhurbaşkanı seçilmesi
4Milletvekilinin yerel yönetim organlarına seçilmesi,
Milletvekilliliğinin Düşmesi:
1Milletvekilinin istifa etmesi(TBMM Başkanlık Divanının tespiti ile Meclis Genel Kurulunca kararlaştırılır)
2 Kesin hüküm giyme veya kısıtlanma haline düşmesi Kesin mahkeme kararının genel kurula bildirilmesi
3 Milletvekilliği ile bağdaşmayan bir görev veya hizmeti sürdürmek(Genel Kurulda gizli oyla karar verilir)
4Meclis çalışmalarına özürsüz ve izinsiz olarak bir ay içerisinde toplam 5 bileşim günü katılmamakMeclis Başkanlık Divanının tespiti üzerine Genel Kurul üye tam sayısının salt çoğunluğu ile karar verir
5Partisinin temelli kapatılmasına sebep olan, milletvekili Anayasa Mahkemesinin temelli kapatılmasına ilişkin kesin kararını resmi gazetede yayınlandıktan itibaren düşer
Üyeliğin düşmesine kural olarak meclis genel kurulu gizli oyla karar verir
—Milletvekilliği düşen vekil 7 gün içerisinde Anayasa mahkemesine başvurur Anayasa mahkemesi 15 gün içinde karar verir
Ödenek ve yolluklar:
Ödeneğin aylık tutarı en yüksek devlet memurunun almakta olduğu miktarın ;yollukta ödenek miktarının yarısını aşamaz
Ödenek ve yollukların en çok 3 aylığı önceden ödenir
M87 TBMM NIN GOREVLERI
1 Kanun koymak değiştirmek ve kaldırmak
2 Bakanlar Kurulu ve bakanları denetlemek başbakan dahildir
3 Bakanlar kuruluna belli konularda kanun hükmünde kararname çıkarma yatkısı vermek
4 Bütçe ve kasın hesap kanunlarını görüşüp karara bağlamak
5 Para basılmasına ve savaş ilanına karar vermek
6 Milletler arası antlaşmaların onaylanmasını uygun bulmak
7 Genel ve özel af ilanına karar vermek(Üye tamsayısının 3/5 çoğunluğu ile karar verilir)
8 Kesinleşen ölüm cezalarının yerine getirilmesine karar vermek
M88KANUN TEKLIFI VE GORUSULMESI:
Yasama işlemleri kanunlar ve parlamento kararları olmak üzere ikiye ayrılır
Kanunları yapma yetkisi:
1Bakanlar kurulu………………kanun tasarısı
2Milletvekilleri………………… kanun teklifi yaparlar
TBMM DE ŞEKLİ KANUN NİTELİĞİNDEKİ İŞLEMLER:
1Bütçe ve kesin hesap kanunlarını kabul etmek
2Para basılmasına karar vermek
3Genel ve özel af ilan etmek
4Ölüm cezalarının yerine getirilmesi
5Uluslararası anlaşmaları onamak
TBMM DE PARLAMENTO KARARLARI NİTELİĞİNDEKİ İŞLEMLER:
1İç tüzük yapma ve değiştirme
2Yasama dokunulmazlığının kabul edilmesi
3Meclis üyeliğinin düşürülmesi
4Başkan ve başkanlık divanını seçmek
5Gensoru, güven oylaması ve meclis araştırmasını soruşturmak
6Savaş ilanına ve silahlı kuvvetlerin kullanılmasına karar vermek
7OHAL ve sıkıyönetimi onaylamak
Kanunların hepsi cumhurbaşkanı tarafından onaylanırken parlamento kararlarında böyle bir imzaya gerek yoktur

-Cumhurbaşkanı TBMM’ce kabul edilen kanunları 15 gün içinde yayınlar yayınlamasını kısmen veya tamamen uygun bulmadığı kanunları TBMM ye geri gönderir

-TBMM geri gönderilen kanunu aynen kabul ederse cumhurbaşkanınca yayınlanır

-Meclis geri gönderilen kanunda değişiklik yaparsa cumhurbaşkanı değiştirilen kanunu tekrar meclise geri gönderebilir

-Cumhurbaşkanınca kısmen uygun bulmama durumunda TBMM sadece uygun bulmadığı maddeleri görüşebilir
Milletlerarası anlaşmaları uygun bulma:
Usulüne göre yürürlüğe konulmuş milletlerarası anlaşmalar kanun hükmündedir
Anayasaya aykırılığı iddiasıyla Anayasa Mahkemesine başvurulamaz
1961 ve 1982 Anayasaları milletlerarası anlaşmaları yapma yetkisini yürütme organına, onaylama yetkisini cumhurbaşkanına vermiştir
Ancak cumhurbaşkanın onaylaması TBMM nin onaylamayı bir kanuna uygun bulması gerekir
Milletlerarası bir anlaşmaya dayanan uygulama anlaşmaları ile kanunun verdiği bir yetkiye dayanılarak yapılan ekonomik, ticari, teknik ve idari anlaşmaların TBMM tarafından uygun bulunması koşulu aranmamaktadır ancak bu anlaşmalar yayımlanmadan yürürlüğe konulamaz
Türk kanunlarında değişiklik getiren milletlerarası antlaşmaların mutlaka TBMM ce uygun bulunması gerekir Ekonomik ticari ve teknik ilişkileri düzenleyen ve süresi 1 yılı aşmayan antlaşmalar devlet maliyesine yük getirmemek, kişi hallerine ve Türklerin yabancı memleketteki mülkiyet haklarına dokunmamak şartıyla yayınlanmayla yürürlüğe konar bu taktirde bu antlaşmalar TBMM ye sunulur
KANUN HÜKMÜNDE KARARNAME CIKARMA YETKİSİ:
Yetki Bakımından:KHK çıkarma yetkisi Bakanlar Kuruluna aittir
Ohal ve sıkıyönetim KHK lerinde yetki ise cumhurbaşkanı başkanlığında toplanan bakanlar kuruluna aittir
Yetki kanunu bakımından:
Bakanlar Kurulu kendiliğinden KHK çıkaramaz TBMM nin bir yetki kanunu çıkarması gerekir Ancak ohal ve sıkıyönetim dönemlerinde yetki kanununa gerek olmadan KHK çıkartılabilir
Yetki Kanunun içeriği:
1Konusu
2Amacı
3Kapsamı
4İlkeleri
5Süresi açıkça belirtilmelidir
6Birden fazla KHK çıkarılabilip çıkarılamayacağı belirtilmelidir
KHK lerin çıkarma yetkisinin sona ermesi:
1Yetki kanunun belirlediği sürenin dolması
2Yeni bir kanunla yetki kanununun yürürlükten kalkması
3Yetki kanununda belirlenen sayıda KHK çıkarılması
Ancak Bakanlar kurulunun istifası, Bakanlar kurulunun Gensoru ile düşürülmesi, Yasama döneminin bitmesi durumlarında yetki sona ermez
Konu bakımından:
KHK lerde temel haklar ,kişi hakları ve ödevleri ve siyasi hak ve ödevler düzenlenemez KHK ile bakanlar kuruluna bütçe değişiklik yetkisi verilemez
Ohal ve sıkıyönetim bunun istisnalarıdır
Denetim bakımından:
KHK yargısal denetimi Anayasa mahkemesi tarafından yapılır
Ohal ve sıkıyönetim KHK hakkında Anayasaya aykırılık iddiasıyla Anayasa mahkemesine dava açılamaz
Şekil ve usul bakımından:
KHK resmi gazetede yayınlandıkları gün yürürlüğe girerler
Ancak yürürlük tarihi daha sonraki bir tarihte gösterilebilir Kararnameler RG de yayınlandıkları gün TBMM ye sunulurlar sunulmazsa aynı gün yürürlükten kalkarlar TBMM tarafından reddedilen KHK ise ret kararının RG de yayınlandığı tarihte yayından kalkarlar
Savaş hali ilanı ve silahlı kuvvetlerin kullanılmasına izin verme:
M92Savaş hali ilanına ve TSK nın yabancı ülkelere gönderilmesine ve yabancı devlet silahlı kuvvetlerinin Türkiye’de bulunmasına TBMM karar verir
TBMM tatilde veya ara vermede iken ülkenin ani silahlı saldırıya uğraması durumunda TSK nın kullanılmasına Cumhurbaşkanı da karar verir
M93TOPLANMA VE TATIL
TBMM her yıl 1 EKIMDE toplanır
Ara verme veya tatil sırasında
1Doğrudan doğruya cumhurbaşkanınca
2Bakanlar kurulunun istemi üzerine Cumhurbaşkanınca
3Meclis Başkanı da doğrudan doğruya veya Milletvekillerinin 1/5 istemi üzerine meclisi toplar
M94BASKANLIK DIVANI
_Siyasi parti gurupları başkanlık için aday gösteremezler
_Meclis başkanı başkan vekilleri katıp üyeler ve idare amirlerinden oluşur
_Başkanlık divanı için bir yasama döneminde 2 defa secim yapılır: ilki 2 yıl ikincisi 3 yıl grev yapar
_TBMM meclis başkan adayları meclis üyeleri içerisinden seçilir ilk iki oylamada üye tam sayısının 2/3 ve üçüncü oylamada üye tam sayısının salt çoğunluğu aranırBu durum sağlanamazsa en çok oy alan iki aday için 4 oylama yapılır bu oylamada en fazla oy alan üye başkan seçilir
_Sıyası parti gurubu minimum 20 milletvekilinden oluşur
Toplantı ve karar yeter sayısı:
_TBMM üye tam sayısının en az 1/3 ile toplanır toplantıya katılanlar salt çoğunlukla karar verir ancak karar yeter sayısı üye tam sayısının ¼ nun 1 fazlasından az olamaz
M98 TBMM DE BILGI EDINME VE DENETLEME YOLLARI:1SORU Bakanlar kurulu adına sözlü veya yazılı olarak cevaplandırılmak üzere başbakan veya bakanlardan bilgi istemekten ibarettir15 Gün sonra gündeme alınır
2MECLIS ARASTIRMASI Bellı bir konuda bilgi edinilmek için yapılan incelemeden ibarettir 3 ay da sonuçlanır
3 GENEL GORUSME Toplumu ve devlet faaliyetlerini ilgilendiren belli bir konunun TBMM genel kurulunda görüşülmesidir Hükümet, siyasi parti grupları en az 20 milletvekili tarafından bir önerge ile istenir
4GENSORU Bir sıyası parti adına veya 20 milletvekilinin istemi üzerine açılır Hükümetin veya bir bakanın siyasal sorumluluğu araştırılır
Bakanlar kurulunun veya bakanlığın düşürülmesi üye tam sayısının salt çoğunluğu ile olur Oylamada güvensizlik oyları sayılır
5 MECLIS SORUSTURMASI
_Başbakan veya bakanların görevleri ile ilgili cezai sorumluluklarının araştırılmasını sağlamaktır
_Üye tamsayısının 1/10 nün vereceği önerge ile soruşturma açılması istenebilir
_Meclis bu istemi en geç bir ay içerisinde görüşürBu görüşme sonunda gerekli görülürse Başbakan veya bakanlar yüce divana sevk edilir
_Yüce divana sevk kararı ancak üye tam sayısının salt çoğunluğunun gizli oyu ile alınır
_Bakan Yüce Divana sevk edilirse bakanlıktan düşer
_Başbakan Yüce Divana sevk edilirse hükümet istifa etmiş sayılır
YÜRÜTME
M101-Cumhurbaşkanı Seçilebilme Koşulları
1-40 yaşını doldurmuş olmak
2-Yüksek öğrenim yapmış olmak
3-Türk vatandaşı olmak
4-Cumhurbaşkanı Meclisin kendi üyeleri veya bu niteliklere ve milletvekili seçilme yeterliğine sahip Türk vatandaşları arasından 7 yıl için seçilir
5-Bir kimse iki defa Cumhurbaşkanı seçilemez
6-Cumhurbaşkanlığı’na TBMM üyeleri dışında aday gösterilebilmesi, Meclis üye tamsayısının en az beşte birinin yazılı önerisiyle mümkündür
Cumhurbaşkanı seçimi:
—Cumhurbaşkanının seçilmesi, TBMM üye tamsayısının 2/3 çoğunluğuyla ve gizli oyla seçilir
__Cumhurbaşkanının görev süresi dolmadan 30 gün önce, dolduktan 10 gün sonra seçime başlanır Seçim 1 ayda tamamlanır Oylamalar 3’er gün arayla yapılır
1TUR + 2TUR: Üye tamsayısının 2/3 çoğunluğuyla
3TUR: Üye tamsayısının salt çoğunluğuyla (276)
4TUR: 3 turda en çok oyu olan iki aday bu tura kalır
Salt çoğunlukla Cumhurbaşkanı seçilir Seçilemezse, TBMM seçimleri yeniler
M104-CUMHURBAŞKANININ GÖREV VE YETKİLERİ:
a)Yasamayla ilgili Yetkileri
1-Yasama yılının ilk günü TBMM’de açılış konuşmasını yapar
2-TBMM’yi gerektiğinde toplantıya çağırır
3-Kanunları yayınlar
4-Kanunları tekrar görüşülmek üzere TBMM’ne yollar
5-Anayasa değişikliğine ilişkin kanunları gerek gördüğünde halkoyuna sunar
6-Kanunların, KHK, TBMM iç tüzüğünün iptali için Anayasa mahkemesi’ne iptal davası açar
7-TBMM’de seçimlerin yenilenmesine karar vermek
b)Yürütmeyle İlgili Yetkileri
1-Başbakanı atamak ve istifasını kabul etmek
2-Başbakanın teklifi üzerine bakanları atamak ve istifalarını kabul etmek
3-Gerek görürse Bakanlar kurulu’na başkanlık etmek
4-Yabancı devletlere Türk temsilciliğini göndermek ve onlarınkini kabul etmek
5-Milletlerarası analaşmaları onaylamak ve yayınlamak
6-TBMM adına TSK Başkomutanlığı’nı temsil etmek
7-TSK’nin kullanılmasına karar vermek
8-MGK’yı toplantıya çağırmak
9-Genelkurmay Başkanı’nı atamak
10-Kararnameleri imzalamak
11-Sürekli hasta sakat ve kocama sebebiyle cezaları kaldırmak
12-Devlet Denetleme Kurulu üyelerini atamak
13-YÖK üyeleri ve rektörleri atamak
c)Yargı ile ilgili Yetkileri
1-Anayasa Mahkemesi üyelerini seçmek
2-Danıştay’ın üyelerinin ¼’ünü seçmek
3-Yargıtay Cumhuriyet Başsavcısını seçmek
4-Yargıtay Cumhuriyet Başsavcısı vekilini seçmek
5-Hâkim ve Savcılar Yüksek Kurulu üyelerini seçmek
6-AYİM ve Askeri Yargıtay üyelerini seçmek
M105-CUMHURBAŞKANININ SORUMLULUK VE SORUMSUZLUK HALİ
Cumhurbaşkanının resen imzaladığı kararlar ve emirler aleyhine Anayasa Mahkemesi’ne itiraz edilemez
Cumhurbaşkanı, vatana hıyanetten dolayı TBMM üyelerinin 1/3’ünün teklifi üzerine üye tamsayısının 3/4’ünün vereceği kararla suçlandırılır
M106-CUMHURBAŞKANLIĞINA VEKİLLİK ETME
Cumhurbaşkanının hastalık, yurt dışına çıkma, geçici olarak görevden alınma, ölüm, çekilme durumlarında TBMM Başkanı ona vekillik eder ve ona ait yetkileri kullanır

CUMHURBAŞKANI TEŞKİLATI:
1Cumhurbaşkanlığı genel sekreterliği: Kuruluşu,teşkilat ve çalışma esasları,personel atama işlemleri Cumhurbaşkanlığı kararnamesiyle düzenlenirBu kararname yargı denetimi dışındadır
2Devlet Denetleme Kurumu:
İdarenin hukuka uygunluğunun, düzenli ve verimli şekilde yürütülmesinin sağlanması amacıyla kurulmuştur Cumhurbaşkanının isteği üzerine:
1-Tüm kamu kurum ve kuruluşlarında sermayenin yarısından fazlasına sahip kuruluşlarda
2-Kamu Kurumu niteliği olan meslek kuruluşlarında
3-İşçi-işveren meslek kuruluşlarında
4-Kamuya yararlı dernek ve vakıflarda inceleme araştırma ve denetleme yapar
Not: TSK ve yargı organları denetim dışıdır
Üyeleri Cumhurbaşkanınızca seçilir
M109-BAKANLAR KURULU
Başbakan, Cumhurbaşkanınca TBMM üyeleri arasından atanır
Bakanlar, TBMM üyeleri veya milletvekili seçilme yeterliliğine sahip olanlar arasından Başbakanca seçilir ve Cumhurbaşkanı tarafından atanır
Göreve başlama ve güvenoyu:

-Bakanlar Kurulunun programı, kuruluşundan 1 hafta içinde TBMM’de okunur ve güvenoyuna başlanır Güvenoyu için görüşmeler programın okunmasından 2 tam gün geçtikten sonra başlar görüşmelerin bitiminden 1 tam gün sonra oylama yapılır
Görev sırasında güvenoyu:
Başbakan gerekli görürse Bakanlar Kurulunda görüştükten sonra, TBMM den güven isteyebilir
Güven istemi TBMM ne bildirilmesinden bir tam gün geçmedikçe görüşülemez ve görüşmelerin bitiminden bir tam gün geçmedikçe oya konulamaz
Güven istemi üye tam sayısının salt çoğunluğu ile reddedilebilir
Görev ve siyasi sorumluluk:
Bakanlar kurulu siyasetin yürütülmesinden birlikte sorumludurlarHer bakan başbakana karşı sorumlu olup ayrıca kendi yetkisi içindeki işlerden ve emri altındaki işlerden sorumludur
Bakanlıkların kurulması:
Bakanlıkların kurulması kaldırılması görev ve yetkileri kanunla düzenlenir bir bakan birden fazla bakana vekillik edemez
Herhangi bir sebeple boşalan bir bakanlığa 15 gün içerisinde yeni bir bakan atanır
M114-SEÇİMLERDE GEÇİCİ BAKANLAR KURULU
TBMM genel seçimlerinden önce, Adalet, İçişleri ve Ulaştırma Bakanları çekilir
Seçimin başlangıç tarihinden 3 gün önce ve erken seçim halinde bu karardan itibaren 5 gün içinde, bu bakanlıklara TBMM içinden veya dışarıdan bağımsızlar Başbakanca atanır
Seçimlerin yenilenmesine karar verildiğinde Bakanlar Kurulu çekilir Cumhurbaşkanı geçici Bakanlar Kurulunu kurmak üzere Başbakan atar
Geçici Bakanlar Kurulu için güvenoyuna başvurulmaz
Geçici Bakanlar Kurulu seçim süresince ve yeni meclis toplanıncaya kadar görevde kalır
M115-TÜZÜKLER
Bakanlar Kurulu, kanun uygulamasını göstermek, emrettiği işleri belirtmek üzere, kanuna aykırı olmamak ve Danıştay’ın incelemesinden geçirilmek şartıyla çıkarılır
Cumhurbaşkanınca imzalanır ve kanunlar gibi yayınlanır
Tüzükler aksine bir hüküm bulunmadıkça resmi gazetede yayınlandıktan 45 gün sonra yürürlüğe girerler
M116-TBMM SEÇİMLERİNİN CUMHURBAŞKANINCA YENİLENMESİ
Bakanlar kurulunun:
1-Güvenoyu alamaması
2-Güvensizlik oyu ile düşürülmesi hallerinde 45 gün içinde yeni Bakanlar Kurulu kurulamadığı takdirde veya kurulduğu halde güvenoyu alamazsa Cumhurbaşkanı TBMM Meclis başkanına danışarak seçimlerin yenilenmesine karar verir
Başbakanın istifa etmesi üzerine 45 gün içinde veya yeni seçilen Meclis Başkanlık Divanı seçiminden sonra yine 45 gün içinde Bakanlar Kurulu kurulamaması hallerinde Cumhurbaşkanı Meclis başkanına danışarak seçimlerin yenilenmesine karar verir
M117-BAŞKOMUTANLIK VE GENELKURMAY BAŞKANLIĞI
TBMM’nin manevi varlığından ayrılamaz; Cumhurbaşkanı tarafından temsil olunur
Milli güvenliğin sağlanmasından, silahlı kuvvetlerin yurt savunmasına hazırlanmasından TBMM’ye karşı Bakanlar Kurulu sorumludur
Genelkurmay Başkanı, silahlı kuvvetlerin komutanı olup, savaşta başkomutanlık görevini Cumhurbaşkanı adına yapar Bakanlar Kurulu’nun teklifi üzerine Cumhurbaşkanınca atanır
Genelkurmay Başkanı görev ve yetkilerinden dolayı Başbakana karşı sorumludur
M118-MİLLİ GÜVENLİK KURULU
1-Cumhurbaşkanı
2-Başbakan
3-Genelkurmay Başkanı
4-Milli Savunma Bakanı
5-İçişleri Bakanı
6-Dışişleri Bakanı
7-Adalet Bakanı
8-Kuvvet Komutanları (Kara,Deniz ,Hava ve Jandarma komutanları)
9-Başbakan Yardımcılarından oluşur
Gündemi; Başbakan ya da Genelkurmay Başkanı’nın önerileriyle Cumhurbaşkanı belirler
Cumhurbaşkanı olmadığı zaman Başbakan toplar
M119-OLAĞANÜSTÜ HALLER:
1Tabii afet
2Tehlikeli salgın hastalıklar
3Ağır ekonomik bunalımlar
4Şiddet olaylarının yaygınlaşması ve kamu düzeninin ciddi şekilde bozulması hallerinde ilan edilir
İlk üç durumda Cumhurbaşkanı başkanlığında toplanan Bakanlar Kurulu 6 ayı geçmemek üzere OHAL ilan edebilir Dördüncü durumda ise Cumhurbaşkanı başkanlığında toplanan Bakanlar Kurulu MGK da görüşünü alarak 6 ayı geçmemek üzere OHAL ilan edebilir
OHAL kararı verilmesi durumunda karar RG de yayınlanır TBMM onayına sunulur
Bakanlar Kurulu’nun istemi üzerine Meclis 4 ay uzatabilir veya OHAL kaldırılabilir
SIKIYÖNETİM, SEFERBERLİK VE SAVAŞ HALİ:
1-Hür demokratik düzene veya temel hak ve hürriyetleri ortadan kaldırmaya yönelik
2-Olağanüstü hal ilanını gerektiren hallerden daha ağır şiddet hareketlerinin yaygınlaşması
3-Savaş hali, ayaklanma olması
4-Vatan veya cumhuriyete karşı kuvvetli bir eylemin baş göstermesi
5-Ülkenin ve milletin bölünmez bütünlüğünü tehlikeye düşüren şiddet hareketlerinin yaygınlaşması sebepleriyle Cumhurbaşkanlığı başkanlığında toplanan Bakanlar Kurulu, MGK nun da görüşünü alarak süresi altı ayı geçmemek üzere Sıkıyönetim ilan edebilir
—Bu karar derhal RG de yayımlanır ve aynı gün TBMM onayına sunulur TBMM gerekli gördüğü takdirde sıkıyönetim süresini kısaltabilir, uzatabilir veya kaldırabilir
—Sıkıyönetim TBMM kararı ile her defasında 4 ayı aşmamak üzere uzatılabilir Savaş hallerinde bu süre aranmaz
—Sıkıyönetim hallerinde;
1-Kolluk görev ve yetkileri askeri makamlara geçer
2-Temel hak ve hürriyetlerde kısıtlanma daha fazla olmakta
3-Bazı suçların yargılanması sıkıyönetim askeri mahkemesinde yapılabilmektedir
—Sıkıyönetim komutanları Genelkurmay Başkanlığına bağlı olarak görev yaparlar
İDARENİN ESASLARI:
İdare, kuruluş ve görevleri ile bir bütündür ve kanunla düzenlenir İdarenin kuruluş ve görevleri merkezden yönetim ve yerinden yönetim esaslarına dayanır Kamu tüzel kişiliği ancak kanunla veya kanunun açıkça dayandığı yetkiye dayanılarak kurulur
İdarenin her türlü eylem ve işlemlerine karşı yargı yolu açıktır Ancak Cumhurbaşkanının tek başına yapacağı işlemler ile yüksek askeri şura kararları yargı denetimi dışındadır
Yargı yetkisi, idari eylem ve işlemlerin hukuka uygunluğunun denetimi ile sınırlıdır Yerindelik denetimi yapılamaz
İdari işlemin uygulanması halinde
1Telafisi güç veya imkânsız zararların doğması ve
2İdari işlemin açıkça hukuka aykırı olması şartlarının birlikte gerçekleşmesi durumunda yürütmenin durdurulmasına karar verilebilir
Merkezi idare kuruluşu coğrafya durumuna, ekonomik şartlara ve kamu hizmetlerinin gereklerine göre illere illerde diğer kademeli bölümlere ayrılır İllerin idaresi yetki genişliği esaslarına dayanır
Mahalli idareler il, belediye veya köy halkının mahalli müşterek ihtiyaçlarını karşılamak üzere kuruluş esasları kanunla belirtilen kamu tüzel kişileridir
Mahalli idarelerin seçimleri 5 yılda bir yapılır
Mahalli idarelerin seçilmiş organlarının organlık sıfatını kazanmaları veya kaybetmeleri konusundaki denetim yargı yoluyla olur ancak görevleri ile ilgili bir suç sebebiyle hakkında soruşturma veya kovuşturma olursa içişleri bakanı geçici bir tedbir olarak görevden uzaklaştırabilir
Görev ve sorumlulukları disiplin kavuşturmasında güvence:
Memurlar ve diğer kamu görevlileriyle kamu kurumu niteliğindeki meslek kuruluşları ve bunların üst kuruluşları mensuplarına savunma hakkı tanınmadıkça disiplin cezası verilemez
Uyarma ve kınama cezaları hariç disiplin kararları yargı denetimi dışına bırakılamaz
Memurlar ve diğer kamu görevlilerinin yetkilerini kullanırken işledikleri kusurlardan doğan tazminat davaları ancak idare aleyhine açılır İdare ilgili kişiye daha sonra rücu eder
M124-YÖNETMELİKLER
Başbakanlık, Bakanlıklar ve kamu tüzel kişileri kendi görev alanlarını ilgilendiren kanunların, tüzüklerin uygulanmasını sağlamak üzere bunlara aykırı olmamak şartıyla çıkarılırlar
Hangi yönetmeliklerin resmi gazetede yayınlanacağı kanunla belirtilir Aksine hüküm yoksa yönetmelikler yayımlandığı gün yürürlüğe girerler
M130-YÜKSEKÖĞRETİM KURUMLARI:
Yükseköğretim kurumları devlet tarafından kanunla kurulur Kazanç anlamına yönelik olmamak şartıyla vakıflar tarafından Yükseköğretim kurumları kurulabilir üniversiteler ve bunlara bağlı birimler devletim gözetime ve denetime altındadır
Rektörler Cumhurbaşkanınca; dekanlar YÖK tarafından atanır
TSK ve Emniyet teşkilatına bağlı Yükseköğretim kurumları özel yükümlere tabidir
KAMU KURUM NİTELİĞİNDEKİ MESLEK KURULUŞLARI:
Belli bir mesleğe mensup olanların müşterek ihtiyaçlarını karşılamak mesleki faaliyetlerini kolaylaştırmak ve geliştirmek, meslek mensuplarının birbirleri ile ve halk ile olan ilişkilerinde dürüstlük ve güveni hakim kılmak, meslek disiplinini sağlamak maksadıyla kanunla kurulan kamu tüzel kişileridir
Kuruluş amaçları dışında faaliyette bulunamazlar
Bu kuruluşlar üzerinde devletin idari ve mali denetimine ilişkin kurallar kanunla düzenlenir
Amaçları dışında faaliyet gösteren meslek kuruluşlarına Cumhuriyet Savcısının istemi üzerine mahkeme kararıyla son verilir
Organlarının seçimlerinde siyasi partiler aday gösteremezler
M137KANUNSUZ EMİR:
Kamu hizmetlerinde çalışan bir kimse üstünden aldığı bir emri yönetmelik, tüzük, kanun veya Anayasa hükümlerine aykırı görürse yerine getirmez bu aykırılığı emri verene bildirir Ancak üstü emrinde ısrar ederse ve yazı ile yenilerse emri yerine getirir bu durumda emri yerine getiren sorumlu olmaz
Konusu suç olan bir emir hiçbir suretle yerine getirmez Yerine yetiren kimse sorumluluktan kurtulamaz
MAHKEMELERİN BAĞIMSIZLIĞI:
—Hâkimler görevlerinde bağımsızdırlar
—Hiçbir organ, makam, merci veya kişi yargı yetkisinin kullanılmasında mahkemelere ve hâkimlere emir ve talimat veremez
—Görülmekte olan bir dava hakkında Yasama Meclisinde görüşme yapılamaz
—Yasama ve yürütme organları ile idare mahkeme kararlarına uymak zorundadır
M140-HÂKİMLİK VE SAVCILIK TEMİNATI VE MESLEĞİ:
— Hâkimler ve savcılar azlolunamaz
—Kendileri istemedikçe Anayasada gösterilen yaştan önce emekliliğe ayrılamaz
—Bir mahkemenin veya kadronun kaldırılması nedeniyle aylık ödenek ve diğer özlük haklarından yoksun bırakılamaz
—Hâkimlik ve savcılık meslek içi eğitim ve diğer özlük işeri mahkemelerin bağımsızlığı ve hâkimlik teminatı esaslarına göre kanunla düzenlenir
—Hâkimler ve savcılar idari görevleri yönünden Adalet Bakanlığına bağlıdırlar
Hâkimler ve savcılar istemedikçe 65 yaşına kadar emekli edilemezler
—Mahkemelerin kuruluşu görev ve yetkileri işleyişi ve yargılama usulleri kanunla düzenlenir
—Hâkim ve savcıların denetimi Adalet Bakanlığı izni ile adalet müfettişleri tarafından yapılır
M145-ASKERİ YARGI
Asker kişilerin askeri suçlarıyla, bunların asker kişiler aleyhine veya askeri mahallerde, askeri hizmet ve görevlerle ilgili olarak işledikleri suçlara ait davalara bakarlar
Savaş ve sıkıyönetim hallerinde hangi suçlar ve hangi kişiler bakımından yetkili oldukları kanunla düzenlenir
YÜKSEK MAHKEMELER:
1Anayasa mahkemesi
2Yargıtay
3Danıştay
4Askeri Yargıtay
5Askeri Yüksek İdare Mahkemesi
6Uyuşmazlık Mahkemesi
ANAYASA MAHKEMESİNİN KURULUŞU
11 asıl ve 4 yedek üyeden oluşur
1-Üyeleri Yargıtay, Danıştay, Askeri Yargıtay, AYİM, Sayıştay Başkanı veya üyesi olmalıdır
2–40 yaşını doldurmuş yükseköğretim görmüş ve kamu hizmetinde 15 yıl çalışmış olmalıdır
a)Yüksek öğrenim kurumlarının; hukuk, iktisat, siyasal bilimler dallarında öğrenim görmeli
b)Rektör, dekan, Müsteşar, Müsteşar Yardımcısı, General, Amiral, Büyükelçi, Bölge Valisi veya Vali olmalıdır
c)Mesleğinde avukat, olarak bilfiil çalışmalıdır
Göreve seçilip de kabul etmeyenler 1 ayda tekrar seçilir
65 Yaşını doldurunca emekliliğe ayrılırlar
Başkan ve Başkan Vekilinin Seçimi
Asıl üyeler arasından gizli oyla ve üye tam sayısının salt çoğunlukla 4 yıl için seçilir
Anayasa Mahkemesinin Görevleri
1-Kanunların, KHKlerin ve TBMM İçtüzüğünü şekil ve esas bakımından denetler Anayasa değişikliklerini ise sadece şekil bakımından denetler
OHAL, Sıkıyönetim ve savaş hallerinde çıkarılan KHK şekil ve esas bakımından Anayasaya aykırılığı iddiasıyla Anayasaya dava açılamaz
Şekil bakımından denetleme Cumhurbaşkanlığınca veya TBMM üyelerinin 1/5tarafından istenebilir Kanunun yayınlandığı tarihten itibaren 10 gün geçtikten sonra şekil bozukluğuna bağlı iptal davası açılamaz
2-Yüce Divan sıfatıyla yargılar(Cumhurbaşkanı,BK üyeleri ,Anayasa mah,Yargıtay Danıştay,Askeri Yargıtay,AYİM,HSYK Başkan ve üyelerini Başsavcılarını)yüce divan kararları kesindir
3-Siyasi partilerin kapanmasına bakar
4-Üst düzey devlet yöneticilerini ve yüksek yargı organı mensuplarını Yüce Divan’da yargılar
5-Siyasi partilerin mali denetimini yapar
İptal Davası Açmaya Yetkili Olanlar:
İptal davası kanunlar, KHK ve TBMM içtüzükleri hakkında açılır
1-Cumhurbaşkanı
2-İktidar ve ana muhalefet partisi meclis grupları
3-TBMM üye tamsayısının 1/5’i
—TBMM’den kanunların şekil bozukluğu iddiasıyla dava açılamaz
—Milletlerarası anlaşmaların aleyhine Anayasa Mahkemesine başvurulamaz
—Dava açma süresi kanunlar, KHK ve TBMM içtüzüğü RG de yayınlanmasından başlayarak 60 gündür
—Anayasa Mahkemesi kararları kesindir
—İptal davaları geriye yürümez
Başkan ve Üyelerin Giremeyeceği Davalar
1-Kendilerine ait ya da kendilerini ilgilendiren davalar
2-Aralarında evlilik bağı kalkmış olsa bile eşinin kan ve sıhriyet yönünden usul ve fürunun 4 dereceye kadar olanların davaları
3-Hâkim, savcı ve hakem sıfatıyla baktığı ve bilirkişilik ile tanıklık yaptığı davalar
4-İstişare mütalaa ve kanaat beyan etmiş olduğu davalar
M154-YARGITAY
Adliye mahkemeleri tarafından verilen ve kanunun başka bir adli yargı merciine bırakmadığı karar ve hükümleri son inceleme merciidir Kanunla gösterilen belli davaların ilk ve son derece mahkemesidir Yargıtay üyeleri, birinci sınıfa ayrılmış adli hâkim ve savcılar arasından Hâkim ve Savcılar Yüksek Kurulunca seçilirler
Yargıtay Cumhuriyet Başsavcısı ve vekili 5 aday arasından Cumhurbaşkanınca 4 yıl için seçilir
M155-DANIŞTAY
İdari mahkemelerce verilen ve kanunun başka bir idari yargı merciine bırakmadığı kararlara karşı son inceleme merciidir
Danıştay davaları görmek Başbakan ve Bakanlar Kurulunca gönderilen kanun tasarıları, kamu hizmetleri ile ilgili imtiyaz şartlaşma ve sözleşmeleri hakkında 2 ay içinde düşüncelerini bildirmekle ve tüzük tasarılarını incelemek, idari uyuşmazlıkları çözmekle görevlidir
Danıştay üyeleri Cumhurbaşkanınca seçilir
M156-ASKERİ YARGITAY
Askeri mahkemelerce verilen kararlara karşı son inceleme merciidir
3 aday gösterilir Cumhurbaşkanı üyelerini seçer
M157-ASKERİ YÜKSEK İDARE MAHKEMESİ
Askeri olmayan makamlarca tesis edilmiş olsa bile asker kişileri ilgilendiren, askeri hizmete ilişkin idari işlem ve eylemden doğan uyuşmazlıkların ilk ve son derece mahkemesidir
Askeri hakim sınıfından olmayan üyelerin görev süreleri 4 yılı geçemez
Askerlik yükümlülüklerinden doğan uyuşmazlılarda ilgilinin asker kişi olması şartı aranmaz
M158-UYUŞMAZLIK MAHKEMESİ
Adli, idari ve askeri yargı mercileri arasındaki görev ve hüküm uyuşmazlıklarını kesin olarak çözer
Diğer mahkemeler ile Anayasa Mahkemesi arasındaki görev uyuşmazlıklarında Anayasa Mahkemesinin kararı esas alınır
Bu mahkemenin başkanlığı Anayasa mahkemesince seçilir
M159-HAKİM VE SAVCILAR YÜKSEK KURULU
Hâkimler ve Savcılar Yüksek Kurulu mahkemelerin bağımsızlığı ve hâkimlik teminatı esaslarına göre kurulur ve görev yaparlar
Kurulun Başkanı Adalet Bakanıdır
Kurulun kararlarına karşı yargı yolu kapalıdır
M160-SAYIŞTAY
Genel ve katma bütçeli idarelerin bütün gelir ve giderleri ile mallarını TBMM adına denetler sorumluların hesap ve işlemlerini kesin hükme bağlar ve kanunlarla verilen inceleme ve denetleme işlemlerini yapmakla görevlidir
Sayıştay’ın kesin hükümlerine karşı ilgililer yazılı bildirimden itibaren 15 gün içinde bir kereye mahsus olmak üzere karar düzeltme yoluna gidilebilir Bu kararlara karşı idari yargı yoluna başvurulamaz
Vergi ve benzeri mali yükümlülüklerde Danıştay ve Sayıştay uyuşamazsa, Danıştay’ın kararı esastır
M161-BÜTÇENİN HAZIRLANMASI VE UYGULANMASI
Devletin ve KİT dışındaki kamu tüzel kişilerinin harcamalarını yıllık bütçelerle yapılır
Bütçe Kanununa bütçe dışı hükümler konamaz
Bakanlar Kurulu genel ve katma bütçe tasarıları ile milli bütçe tahminlerini gösteren raporu , mali yıl başından 75 gün önce TBMM’ne sunar Bütçe raporu Bütçe Komisyonunda (40 kişi) incelenir Bütçe komisyonunca 55 içinde kabul edilip TBMM de görüşülür ve mali yıl başına kadar karar bağlanır
TBMM üyeleri bütçe kanun tasarılarının Genel Kurulda görüşülmesi sırasında gider artırıcı ve gelir azaltıcı önerilerde bulunulamaz
Bakanlar Kuruluna KHK ile bütçede değişiklik yapma yetkisi verilemez
M164-KESİN HESAP
Kesin hesap kanun tasarıları kanunda daha kısa bir süre kabul edilmemişse, ilgili oldukları mali yılın sonundan başlayarak en geç 7 ay sonra Bakanlar Kurulunca TBMM’ne sunulur
Sayıştay genel uygunluk bildirimini kesin hesap kanun tasarısının verilmesinden başlayarak en geç 75 gün içinde TBMM ne sunar
Genel Kurul kesin hesap kanun tasarısını yeni yıl bütçe kanunu tasarısıyla beraber görüşerek karar bağlar
Sermayesinin yarıdan fazlası doğrudan doğruya veya dolaylı olarak Devlete ait olan kamu kuruluş ve ortaklarında denetim görevi TBMM ne aittir Sayıştay’ca yapılmaz
ANAYASANIN DEĞİŞTİRİLMESİ
Anayasanın değiştirilmesi TBMM üye tamsayısının en az 1/3 tarafından yazıyla teklif edilebilir
Genel kurulda iki kez görüşülür Kabulü TBMM üye tam sayısının 3/5 ‘ü yani 330 oyla kabul edilir
Cumhurbaşkanı Anayasa değişikliklerine ilişkin kanunları bir daha görüşülmek üzere TBMM ne gönderebilir Meclis geri gönderilen kanunu üye tam sayısının 2/3 ile aynen kabul ederse Cumhurbaşkanı bunu halkoyuna sunabilir
Meclisçe üye tamsayısının 3/5 ile veya 2/3 az oyla kabul edilen anayasa değişiklikleri Cumhurbaşkanı tarafından Meclise iade edilmediği zaman halkoyuna sunulmak üzere RG de yayımlanır
Doğrudan veya Cumhurbaşkanının iadesi üzerine Meclis üye tamsayısının 2/3 ile kabul edilen Anayasa değişikliğine ilişkin kanun veya maddeleri Cumhurbaşkanı tarafından halkoyuna sunulabilir Bunlar RG de yayımlanır
Halkoyuna sunulan kanun değişikliklerin yürürlüğe girmesi için halkoylamasında kullanılan geçerli oyların yarısından çoğunun kabul olması gerekir

SAVAŞ HALİ
Bakanlar Kurulu ister TBMM karar verir, Cumhurbaşkanı onaylar
DEMOKRASİNİN 4 TEMEL ŞARTI
1 Cumhuriyet
2 Serbest seçim
3 Vatandaşların temel haklarının tanınması
4 Serbest örgütlenme
Ülkemizde temsili demokrasi vardır

sagol kardes cok makbule gectielinde boyle kısa ve oza tarıh cografya notlaıda varsa yollayabılırısın

Vatandaş Olma Bilinci ve Sorumluluğu
Her insanın yaşadığı toplumun bir üyesi olarak uyması gereken kurallar vardır Kanunlara uyma, başkalarının haklarına saygılı olma, üzerine düşen görevleri zamanında ve en iyi bir şekilde yerine getirme her vatandaşın uyması gereken temel kurallardır Vatandaş olma bilincinde olan insanlar sorumluluklarının farkında olarak davranırlar Vatandaş olma bilincine sahip insanlar;
a Seçme ve seçilme hakkını kullanarak ülke yönetimine katılır En iyi ve doğru olan kişilerin yönetime gelmesi için çalışır
b Vergi vermenin bir vatandaşlık görevi olduğunu bilir Devlet işlerinin düzenli yürümesi ve hizmetlerin yapılabilmesi için vergisini zamanında ve doğru olarak öder
c Toplum içinde insanların rahat ve huzurlu yaşaması için düzenlenmiş olan kanun ve kurallara uyar Bunun her vatandaşın görevi olduğunu bilir Özgürlükler sınırsız değildir Görev ve sorumlulukların yerine getirildiği toplumlarda, huzur ve adalet vardır
d Askerlik görevini yapar Yurt savunmasında üzerine düşen görevleri yerine getirir Yurt sevgisi, sevgilerin en güzelidir Biz Türkler yurdumuzu canımızdan çok severiz Her karış toprağı atalarımızın kanı ile ıslanmış vatanımız için canımızı veririz de, bir karış parçasını vermeyiz

bu güzel bilgi için tşkler ama bu bilgileri word belgesine aktarmak için kopyalama yapamıyorum yardımcı olursanız sevinirim

metin kopyalanabiliyor

ben de teşekkür ederim elinize salık bu siteden yazdımmünazara yapacaktık o yüzden gerekliydi teşekkürler