Eyüp Sultan Külliyesi Hakkında Genel Bilgi

EYÜP SULTAN KÜLLİYESİ HAKKINDA GENEL BİLGİ

Eyüp Semtinin merkezinde, Haliç kenarındadır Külliye, camii , türbe, hamam ve günümüze ulaşmayan medrese ve imaretden oluşmaktaydı Külliyenin ilk inşa edilen kısmı türbedir Bu türbe, sahabe olan ve Hz Muhammed'i Medine'ye ilk geldiğinde evinde misafir eden Hz Ebu Eyüb el-Ensari'ye aittir Halk

arasında "Eyup Sultan" olarak isimlendirilen bu zat, Emevilerin 668-669 daki İstanbul kuşatmasına katılmış ve şehid olmuştur Mezarının bulunduğu yer İstanbul'un fethinden sonra, Fatih Sultan Mehmed'in hocası Akşemseddin tarafından bir rüyada keşfedilmiştir Fatih, bu mezarın üzerine türbe inşa ettirmiştir

1459 yılında ise yine Fatih Sultan Mehmed tarafından, türbenin yanına cami, medrese, imaret ve hamam yaptırılmış, böylece külliye oluşmuştur

Yaptınlan bu ilk cami 1766 depreminde çok büyük zarar görmüş ve tamir edilemeyeği anlaşılınca, Sultan III Selim tarafından 1798'de tamamen yıktırılmış ve yerine yeni bir cami yaptırılmıştır Bu yeni camü 1800 yılında tamamlanmış ve padişahın da katıldığı bir törenle ibadete açılmıştır Günümüze kadar ulaşmış bulunan, bu ikinci camidir

Caminin 1750 metre çapında bir ana kubbesi ve 1723 yılında eskilerine göre daha uzun olarak inşa edilen iki minaresi vardır Camii içi süslemeleri oldukça sadedir Bu açıdan 18 yüzyıl camilerinden farklıdır Ama mihrabındaki altın yaldızla kaplanmış süslemeler dikkat çekicidir

Külliyenin en önemli öğesi, diğer bütün külliyelerden farklı olarak, türbedir Türbe sekizgen planlı ve tek kubbelidir Türbe dışındaki ve iç duvarlarındaki çiniler, ahşap sandukanın üzerindeki simle işlenmiş yazılarla süslü örtü ve sandukanın önünde bulunan saf gümüşten korunağın herbiri, birer sanat şahaseridir

Külliyeye dahil olan hamam günümüze kadar ulaşabilen en eski Osmanlı hamamıdır Medrese ve imaret ise günümüze ulaşmamıştır Ayrıca, Eyüb Sultan'a verilen büyük değerden ötürü, bir çok kimse mezarının burada olmasını istemiş; bunun neticesinde de külliyenin etrafı yüzlerce yıl boyunca türbe ve mezarlarla kaplanmıştır Etrafında bulunan bu türbeler ve mezarlar, Külliyeye ayrı bir özellik kazandırmıştır

Eyüp Sultan Külliyesi ve özellikle de türbesi tarih boyunca hep olduğu gibi, bu gün de hem İstanbul, hem de diğer şehirler de yaşayan bir çok insan için çok önemli bir ziyaretgahtır Tahta çıkan padişahların kılıç kuşanma törenlerinin de yapıldığı bu mekan sadece halk için değil, devlet ricali için de önemli olmuştur Aynca mistik havası ile İstanbul'un veçhelerinden birinin temsilcisidir

Eyüp Sultan Külliyesi

eyüp sultan külliyesi hakkında bilgi, eyüp sultan külliyesi ile ilgili bilgi, eyüp sultan külliyesinin tarihi, eyüp sultan külliyesinin tarihçesi, eyüp sultan külliyesi nerde, eyüp sultan külliyesi nerede, istanbulda gezilecek yerler

Eyüp Sultan Külliyesi kendi adını verdiği semtin merkezinde konumlanmış, İstanbul’un önde gelen ve en çok ziyaretçi çeken külliyelerinden biridir Külliye’nin adı, Emevilerin İstanbul kuşatmasına katılan ve burada şehit olan Mihmandar-ı Resulullah Halid bin Ebu Eyüp el-Ensari’den gelmektedir ve külliyenin yapımına zatın medfun bulunduğu mekâna bir türbe inşa edilerek başlanmıştır Rivayete göre mübarek zatın medfun olduğu yeri Fatih’in Hocası Akşemseddin rüyasında görmüş ve Fatih de ilk iş olarak buraya bir türbe bina ettirmiştir Cami, imaret, türbe, medrese ve hamamdan meydana gelen külliye; caminin bina edildiği yıl olarak bilinen 1459 yılını izleyen yıllarla birlikte ilk şeklini almıştır

Külliye günümüze kadar birçok yenileme çalışmasına sahne olmuş ve bu çalışmalarda büyük ölçüde özgün biçimini yitirmiştir Özellikle 1766 yılında gerçekleşen İstanbul depremi sonrası, külliyenin büyük çapta hasar görmesi üzerine; III Selim 1798 yılında caminin tamamen yıkılmasına ve aynı yere yeni bir caminin bina edilmesine karar vermiştir Uzun Hüseyin Ağa’nın başında bulunduğu bir ekip tarafından bina edilmiş olan bu cami, 24 Ekim 1800 yılında III Selim tarafından ibadete açılmıştır

Külliye camii; ilk inşa edilen caminin tasarımına nazaran büyük ölçüde farklı özellikler gösterir Küfeki taşından inşa edilmiş olan Caminin 26×11 m alana sahip hariminin tavan örtüsünü oluşturan 1750 m çapındaki ana kubbesi, aynı çapta birer yarım kubbe ile desteklenmiş ve caminin aydınlık görüntüsü; merkez kubbenin kasnağında ve yarım kubbelerde bulunan pencere açıklıklarıyla güçlendirilmiştir Yer Yer Osmanlı baroğunun da kullanıldığı caminin süslemeleri, dönemin ağdalı mimarisine göre oldukça sadedir Kubbeli revaklarla çerçevelenmiş caminin iç avlusunun ortasında ise kısmet çeşmeleri olarak bilinen küçük çeşmeler bulunur Beyaz mermer yontusu olan bu çeşmelerde kullanılan motifler ve mimari elemanlar, çeşmelere estetik bir hava katmıştır Cami iki şerefeli iki minareye sahiptir ve bu minareler Damat İbrahim Paşa’nın girişimiyle, Fatih dönemindeki minarelerin kısa görülmesinden dolayı, 1723 yılında yeniden yaptırılmıştır

Kesme küfeki taşından inşa edilmiş Eyüp Sultan Türbesi, sekizgen plan üzerine kubbeli olarak inşa edilmiştir Türbenin iç tasarımında kullanılan Kütahya çinileri, III Selim’in yaptırdığı gümüş şebeke, Eyüp Sultan’ın sandukasını kaplayan II Mahmut hatırası örtü, Hattat Mustafa Rakım Efendi’ye ve II Mahmut’a ait olan simli sülüs yazılar türbenin iç dekorasyonunda öne çıkan öğelerdir Külliyenin çifte hamam olarak tasarlanmış hamamı ise günümüze ulaşabilen en eski Osmanlı hamamlarından biridir

Bu mistik külliyenin medresesi ve imareti, külliyenin günümüze ulaşamayan başlıca yapılarındandır Genel olarak Türkiye’nin çeşitli yerlerinden gelen konuklarını ağırlayan Eyüp Sultan Külliyesi, külliyenin manevi atmosferi vesilesiyle konukların uhrevi tefekkürünü güçlendirmeyi başaran dini ziyaretgâhlardan biridir Külliyenin etrafını saran, Eyüp Sultan’ın kabrine yakın olmak isteyen birçok kişinin mezarı da külliyenin ve semtin İslam kültüründeki önemini gözler önüne sermektedir

Kaynak: İBB

külliye, eyüp sultan külliyesi,