Flojiston Kuramı , Phlogiston Theory, Eskimiş Bir Bilimsel Teori

**Şengül Şirin** · 11-05-2009

Flojiston kuramı , Phlogiston theory, eskimiş bir bilimsel teori

Flojiston kuramı ilk kez XVII

yüzyılda, maddeler yandığında ya da kireçleştiğinde olanları açıklamak için ortaya atıldı

Flojiston kuramının geliştirildiği dönemde kimyada genel eğilim, çeşitli özellikleri, belirli «ilke 1667'de Johann Joachim Becher(1635-1682), Toprakaltı Fiziği adlı kitabında, yanabilirlik ilkesini önerdi

Maddelerin tümünde bulunan üç temel ilkenin (ya da elementin), «sabitleşmiş toprak Becher'in izleyicisi olan G

E

Stahl (1660-1734), 1703'te Becher'in çalışmalarına ilişkin uzun açıklamasında ve 1723'te yazdığı Kimyanın Temel İlkeleri adlı kitabında, bu kuramı geliştirdi

Yağlı toprağın adını «flojiston* olarak değiştirdi

Flojiston,yağ, odun ve odunkömüru (hiç kül bırakmadığı için aşağı yukarı arı flojistondu), kireçler (oksitler) vererek «yanabilen Flojiston kuramı, yavaş yavaş kimyacıların desteğini kazandı ve 1750'lerde genellikle kabul edildi

Birçok iyi kuram gibi, daha önce ayrı ayrı ele alınan özellikleri, sözgelimi yanabilirlik ile metalliği, birbirine bağlıyor ve bilinen gerçeklerin çoğunu açıklayarak, yenilerini öngörüyordu

Sözgelimi, metallerin ki-reçleşmesi (yükseltgenme), flojistonun açığa çıkmasıysa, sonradan odunkömüru ile tepkimede, flojiston yerini alabilmeli ve metal yeniden elde edilebilmeliydi

Gerçekten bu, metal oksitlerin karbonla ısıtıldıklarında (indirgenme) ortaya çıkan olaydır

Öte yandan, flojistonun yeterince yararlı olmamasına neden olan tutarsızlıklar vardı

Kuram, yanma sırasında (sözgelimi odunun) bir «şey Bilimde sık sık raslandığı gibi, flojiston kuramı, ancak yeni bir kuramın (LAVOİSİER kuramı) saldırı hedefi olduğu zaman savunuldu (Priestley, CAVENDİSH ve başkaları tarafından)

LAVOİSİER, yanma olayını, oksijenle birleşme olarak ele alıyor ve ağırlıktaki değişikliklerle ilgili tutarlı açıklamalar getiriyordu

Lavoisier'nin öteki buluşları da

kimyasal araştırmalar için daha verimli bir temel sağladı ve flojiston kuramı kısa sürede bir yana bırakıldı

11-05-2009	#1
Şengül Şirin	Flojiston Kuramı , Phlogiston Theory, Eskimiş Bir Bilimsel Teori Flojiston kuramı , Phlogiston theory, eskimiş bir bilimsel teori Flojiston kuramı ilk kez XVII yüzyılda, maddeler yandığında ya da kireçleştiğinde olanları açıklamak için ortaya atıldı Flojiston kuramının geliştirildiği dönemde kimyada genel eğilim, çeşitli özellikleri, belirli «ilke 1667'de Johann Joachim Becher(1635-1682), Toprakaltı Fiziği adlı kitabında, yanabilirlik ilkesini önerdi Maddelerin tümünde bulunan üç temel ilkenin (ya da elementin), «sabitleşmiş toprak Becher'in izleyicisi olan GE Stahl (1660-1734), 1703'te Becher'in çalışmalarına ilişkin uzun açıklamasında ve 1723'te yazdığı Kimyanın Temel İlkeleri adlı kitabında, bu kuramı geliştirdi Yağlı toprağın adını «flojiston* olarak değiştirdi Flojiston,yağ, odun ve odunkömüru (hiç kül bırakmadığı için aşağı yukarı arı flojistondu), kireçler (oksitler) vererek «yanabilen Flojiston kuramı, yavaş yavaş kimyacıların desteğini kazandı ve 1750'lerde genellikle kabul edildi Birçok iyi kuram gibi, daha önce ayrı ayrı ele alınan özellikleri, sözgelimi yanabilirlik ile metalliği, birbirine bağlıyor ve bilinen gerçeklerin çoğunu açıklayarak, yenilerini öngörüyordu Sözgelimi, metallerin ki-reçleşmesi (yükseltgenme), flojistonun açığa çıkmasıysa, sonradan odunkömüru ile tepkimede, flojiston yerini alabilmeli ve metal yeniden elde edilebilmeliydi Gerçekten bu, metal oksitlerin karbonla ısıtıldıklarında (indirgenme) ortaya çıkan olaydır Öte yandan, flojistonun yeterince yararlı olmamasına neden olan tutarsızlıklar vardı Kuram, yanma sırasında (sözgelimi odunun) bir «şey Bilimde sık sık raslandığı gibi, flojiston kuramı, ancak yeni bir kuramın (LAVOİSİER kuramı) saldırı hedefi olduğu zaman savunuldu (Priestley, CAVENDİSH ve başkaları tarafından) LAVOİSİER, yanma olayını, oksijenle birleşme olarak ele alıyor ve ağırlıktaki değişikliklerle ilgili tutarlı açıklamalar getiriyordu Lavoisier'nin öteki buluşları dakimyasal araştırmalar için daha verimli bir temel sağladı ve flojiston kuramı kısa sürede bir yana bırakıldı __________________ Arkadaşlar, efendiler ve ey millet, iyi biliniz ki, Türkiye Cumhuriyeti şeyhler, dervişler, müritler, meczuplar memleketi olamaz En doğru, en hakiki tarikat, medeniyet tarikatıdır