Soğutmacı/Havalandırmacı(İklimlendirme) Mesleği

SOĞUTMACI/HAVALANDIRMACI(İKLİMLENDİRME)
TANIM

Çeşitli gıda ve sanayi ürünlerinin uygun ortamlarda özelliklerini yitirmeden saklanması amacıyla kullanılan soğutma sistemleri ile binalardaki ısıtma ve soğutma sistemlerinin üretim montaj, bakım ve onarımını yapan kişidir

GÖREVLER

- Soğutma ve iklimlendirme amacıyla kullanılan araç, cihaz, teçhizat ve makineleri hazırlanmış projeye uygun, verimli ve ekonomik yöntemler kullanarak kurar, kontrol ve ayarlarını yaparak devreye sokar ve kullanıma hazır durumda teslim eder,
- Kurulmuş soğutma ve havalandırma cihaz ve tesisatlarının düzenli bakımını yapar,
- Soğutma ve havalandırma cihaz ve tesisattaki bozukluğu saptar, giderilmesi için arızalı parçaları tamir eder ya da yerine yenisini takarak gerekli onarımı gerçekleştirir,
- Soğutma ve havalandırma cihazlarının gaz verme basıncını ayarlar, uygun vakumlama işlemlerini, izolasyonunu, kaçak testlerini ve diğer kontrollerini yapar,
- Soğutma ve havalandırma sistemleriyle ilgili komple montaj resimlerini ve şemalarını inceler, doğru olarak okur ve çizebilir, uygulama alanlarına aktarabilir,
- Makine ve teçhizatı bakımlı ve düzenli kullanır ve devamlı kullanıma hazır durumda bulundurur

KULLANILAN ALET VE MALZEMELER

- Kompresör, kondanser, evaparetör, expention valf, kılcal boru, drayer, reziver, yağ seperatörü gibi soğutma devresi elemanları,
- Gözetleme camı, yüksek ve alçak basınç manometreleri, termostat, yüksek ve alçak basınç anahtarı, filtre, termometre, ağırlık valfi, selonoit valf gibi aksesuar ve kontrol elemanları,

MESLEĞİN GEREKTİRDİĞİ ÖZELLİKLER

Soğutma ve havalandırmacı olmak isteyenlerin;
- Bedence güçlü,
- Göz ve ellerini eşgüdümle kullanabilen,
- Dikkatli, tedbirli ve sorumluluk sahibi,
- Makine parçaları arasındaki ilişkiyi görebilen ve şekil ilişkilerini algılayabilen,
- İşbirliğine ve ekip çalışmasına yatkın
kimseler olmaları gerekir

ÇALIŞMA ORTAMI VE KOŞULLARI

Soğutmacı ve havalandırmacılar görevlerini;
- Atölyelerde ve sistemin kurulacağı binalarda,marketlerde, soğuk hava depolarında, evlerde ve işyerlerinde vb değişik mekanlarda yürütürler
- Çalışılan ortam çoğu zaman kapalı, sıcak veya soğuktur Yüksek ve tehlikeli yerlere çıkmaları gerekebilir
Bu meslekte çalışanlar işveren, usta, müşteri ve diğer meslek elemanları ile iletişim halindedirler

ÇALIŞMA ALANLARI VE İŞ BULMA OLANAKLARI
Meslek elemanları;
- Soğutma ve havalandırma sistemlerini imal eden işletmelerde,
- Çeşitli markalara ait soğutma ve havalandırma cihazlarının satış ve montajını birlikte yapan bayiliklerde,
- Soğutma ve havalandırma sistemlerinin montaj, bakım ve onarım yetkili servislerinde,
Çeşitli büyük işyerleri, fabrika, kapalı alış veriş merkezleri vb yerlerde kurulu bulunan ilgili sistemlerin bakım,onarım işlerinde çalışabilirler

MESLEK EĞİTİMİNİN VERİLDİĞİ YERLER
Mesleğin eğitimi yeterli müracaat olması durumunda “Soğutma ve Havalandırma” adı altında tüm mesleki eğitim merkezlerinde verilmektedir
Ayrıca; endüstri meslek liselerinin “Soğutma-İklimlendirme” bölümünde bu mesleğin teknisyenleri, meslek yüksek okullarının “Soğutma ve İklimlendirme” bölümünde de teknikerleri yetiştirilmektedir

MESLEK EĞİTİMİNE GİRİŞ KOŞULLARI

Çıraklık eğitimine başlayabilmek için;
· En az ilköğretim okulu mezunu olmak,
· 14 yaşını doldurmuş 19 yaşından gün almamış olmak, ancak 19 yaşından gün almış olanlardan daha önce çıraklık eğitiminden geçmemiş olanlar, yaşlarına ve eğitim seviyelerine uygun olarak düzenlenecek mesleki eğitim programlarına göre çıraklık eğitimine alınabilir
· Bünyesi ve sağlık durumu gireceği mesleğin gerektirdiği işleri yapmaya uygun olmak,
· Eğitim görmek istediği meslekte bir işyeri sahibi ile çıraklık sözleşmesi imzalamak gereklidir

Endüstri meslek liselerine girebilmek için en az ilköğretim okulu mezunu olmak ve bu okulların giriş şartlarına uygun olmak gerekmektedir

EĞİTİMİN SÜRESİ VE İÇERİĞİ

Bu mesleğin eğitim süresi mesleki eğitim merkezlerinde lise ve daha üst düzeyde genel eğitim almış olanlarda 1,5 yıl, ilköğretim mezunu olanlarda ise 3 yıldır Endüstri meslek liselerinde ise eğitim süresi 4 yıldır
Çıraklık eğitimi okulda ve işyerinde olmak üzere ikili bir meslek eğitim sistemidir Teorik eğitim haftada bir gün mesleki eğitim merkezinde, pratik eğitim de haftanın 5 günü işyerinde iş başında ustaların gözetiminde gerçekleştirilir
Çırak öğrenciler teorik eğitim diliminde; Türkçe, Matematik, Meslek Matematiği, İşletme Bilgisi ve Kooperatifçilik, Toplam Kalite Yönetimi gibi genel bilgi dersleri ile Teknik Resim, İş Güvenliği, Meslek Resmi, Meslek Bilgisi, Elektrik Bilgisi gibi meslek dersleri alırlar
Pratik eğitim diliminde;
- Alet ve takımları, ölçme ve kontrol cihazlarını uygun kullanmayı, korumayı ve bakımını yapmayı, Çalışmalarda kaliteyi ön plana çıkarmayı ve standartlara uymayı,
- Sıcaklık ve basınç ölçme, vakumlama, gaz verme, izolasyon, markalama, kaynak, lehimleme ve perçin işlemlerinin yapılışını, Soğutmacılıkta kullanılan akışkan gazlarını uygun şekilde ve şartlarda kullanmayı, Ev tipi soğutucuların, su soğutucuların, iklimlendirme cihazlarının montaj, kontrol, ayar ve onarımının yapılışını, Karşılaşılan arızaların tespit ve gerekli onarımlarının yapılmasını,
- Güvenlik tedbirlerine uygun olarak çalışmayı öğrenirler

MESLEKTE İLERLEME
- Meslekte usta ve usta öğretici unvanlarına yükselmek mümkündür Mesleki eğitim merkezlerinden kalfa olarak mezun olanlar bir işyerinde çalışıp aynı zamanda teorik eğitimlerine de devam edebilirler Soğutma ve havalandırma mesleğinde ustalık eğitimi çalışma süresi 2 yıldır
- Ustalık belgesine sahip olanlar veya bunları işyerlerinde çalıştıranlar bağımsız işyeri açabilirler Ayrıca, işyerinde çırak çalıştırması için de "Usta Öğretici" belgesine sahip çalışanın olması zorunludur
- Meslek lisesi mezunları da doğrudan ustalık sınavına girebilirler Ustalık belgesine sahip olanlar bağımsız işyeri açabilirler
BENZER MESLEKLER: Sıhhi tesisatçı, soğutma ve iklimlendirme teknisyeni

EĞİTİM SÜRESİNCE VE EĞİTİM SONRASI KAZANÇ

Çıraklık eğitimi süresince çırak öğrenciler, asgari ücretin % 30’ndan az olmamak üzere aylık ücret alırlar Bazı işverenler bu miktarın üzerinde ücret ödemesi yapabilmektedir Mesleğinde yetişmiş bir ustanın aylık ücreti asgari ücretin 3-3,5 katı civarında olmaktadır Ustalık belgesi aldıktan sonra gerekli koşuları yerine getirerek (teminat, referans vb) kendi adına bakım-onarım-montaj servisi açanların kazançları aldığı işle orantılı değişmekle birlikte ortalama asgari ücretin 5-6 katı kadardır

DAHA AYRINTILI BİLGİ İÇİN BAŞVURULABİLECEK YERLER

- İlgili Eğitim Kurumları,
- Türkiye İş Kurumu Genel Müdürlüğü Ankara Meslek Danışma Merkezi,
- Bünyesinde Meslek Danışma Merkezi Bulunan Türkiye İş Kurumu İl Müdürlükleri