İnsan Beyni Ve Sinir

insan beyni ve sinir



İnsan beyni, kraniyal sinirler ve omurilik sayesinde merkezî sinir sistemini kontrol eder, çevresel sinir sistemini yönetir ve hemen hemen insanın tüm işlevlerini düzenler [1] Kalp atışı, soluk alma ve sindirim gibi istemsiz eylemler, otonom sinir sistemi yoluyla farkına varmadan beyin tarafından yönetilir [1][2] Düşünce, mantık ve soyutlama gibi daha karmaşık zihinsel eylemler ise bilinçli olarak beyin tarafından yönetilir [2]

İnsan beyninde beş ana lob [3] bulunur Bunlar:

Frontal lob--bilinçli düşünme; zarar görmesi durumunda ruh hali, hissiyat değişikliği olabilir

Parietal lob--çeşitli duyu organlarından gelen bilgileri birleştirmede önemli rol oynar Ayrıca nesnelerin kullanılması ve bazı mekansal görüş işlemelerinde (visuospatial processing) parietal lobun kimi bölümleri rol alır

Oksipital lob--görme duyusuyla ilgili bilgilerin işlendiği lobdur Hafif zarar görmesi halüsinasyonlara sebep olur

Temporal lob--ses ve kokunun algılanması, aynı zamanda da yüzler, mekanlar gibi karmaşık uyaranların işlenmesi bu lob tarafından sağlanır

Serebellum--duyu organlarından gelen bilgilerle haraketi ilişkilendirir Bu lob özellikle dengenin sağlanmasında önemli rol oynar

İnsan beyni - Selebral korteks lobları

Lob işlevleri

Ön (frontal) lob: Bilinçli düşünmek

Yan (parietal) lob: Duyguları işlemek

Arka baş (oksipital lob: Görmek

Şakak temporal lobu: sesle kokuyu algısı

Beyincik serebellum lobu: Duyu-hareket ilişkilendirmesi

Yukarıda listelenen her bir lob, beynin her iki yarımküresinde de bulunur Serebellum dışında bu lobların hepsi telensefalonun parçasıdır

Anatomik olarak beyin üçe ayrılır: ön beyin, orta beyin, ve art beyin;[4] ön beyinde üst düzey işlevleri kontrol eden serebral korteksin çeşitli lobları bulunur, orta ve art beyin ise daha çok bilinçdışı, otonom işlevler ile ilgilidir

Beyin oluşumu sırasında insan beyninin kütlesi vücut kütlesine göre diğer türlere nazaran artış göstermiştir Bu süreç özellikle beynin dil ve bilinç ile ilgili olan bölümü olan neokortekste çok belirgindir Neokorteks insan beyninin kütlesinin yaklaşık %76’sını oluşturur[5] Diğer hayvanlara göre çok daha büyük neokorteksi olan insan, daha ilkel türler ile benzer nöroanatomisi olmasına rağmen benzersiz zihinsel kapasiteye sahiptir Uyaranlara karşı insanı uyaran, çevredeki olayların farkına varmasını sağlayan ve homeostazı sürdüren temel sistemler basit omurgalılar ile benzerdir İnsan bilinci modern neokorteksin genişlemiş kapasitesi kadar beyin sapının gelişmiş yapıları üzerine de kurulmuştur