Prof. Dr. Sinsi
|
Ayvalık-Alibey Adası (Cunda)-Sarımsaklı
Ayvalık ve sarımsaklı plajları, müthiş manzarası, onlarca küçük adası, her daim taze balıklarıyla ünlü balık lokantaları, eski taş evleri ve dinlendirici atmosferiyle her zaman gözde bir tatil mekanı olmayı bugün de sürdürüyor Burada her şey var, bir şehirde bulmak istedikleriniz, plajlar, tarihi atmosfer, muhteşem deniz ve doğa manzarası, balık lokantaları  Ayvalık ve çevresi adeta bir turistik cennet Emekli olunduktan sonra yerleşilebilece harika bir mekan
Günümüzde özellikle hafta sonları Midilli adasından gelen Yunanlıları Ayvalık çarşıda domates biber alıp torbalarını doldururken veya sahildeki pastanelerde oturup sohbet ederken görmek son derece olağan
Ayvalık'ta en az Ayvalık kadar ünlü olan bir ada var Eski adıylsa Cunda (veya Yunda), yeni adıyla Alibey adası, yazlıkları, tarihi atmosferi ve tabi ki balık lokantalarıyla ünlü Her ne kadar günümüzde Alibey adası yerine daha çok Cunda adası deniliyorsa da, bu konuda bir isim karışıklığı hala mevcut
ALİBEY ADASI (Cunda)
Sayın "Ayvalık dostu" emekli kitapçı,yazar Ahmet Yorulmaz'ın Ayvalık'ı Gezerken 5 isimli kitabında yazdığına göre: Ayvalık'ın karşısındaki adaya Cunda deniyor Bu adın Piri Reis'in Kitab-ı Bahriye'sinde geçen Yunda Adalarından Galat olduğu sanılıyor Ulusal Kurtuluştan sonra, emperyalist düşmana ilk karşı koyan kahraman komutanın anısına adaya "Alibey Adası" adı verildi Her iki isim de kullanılmaktadır bugün Bazı gezginlerin, halktan birisinin adaya "Cunda" demesini yadırgamamaları, isimde Rumluk aramamaları gerekir Çünkü Ayvalıklı Rumlar buraya "kokulu ada" anlamına gelen "Moshonis" adını vermişlerdi Bunun da ünlü bir korsandan geldiği kayıtlıdır
  Cunda adını yadırgayanlara, adaya ait bir Osmanlı mührünü yazıp çevirelim:
Mühürde biri Arapça, diğeri Latin rakamlarıyla kazılmış bir tek tarih vardır: 1862 Mührün dış kenarında büyük harflerle ve Yunanca "Dimarhia Moshonision",ortasında Arapça harflerle "Daire-i Belediye, Cezire-i Cunda"(Buradaki Cunda kelimesi tartışma konusudur) yazılıdır: "Cunda Adası,Belediye Dairesi"deniyor Ama ne var ki Osmanlı bu adaya Cunda derken,Ortodoks tebası Moshonis diyordu!
Diğer iddiayı da aynen aktarıyorum;
"Alibey Adası ve yöresinin, İ Ö Herodot tarafından Ekatonisos olarak anıldığını görüyoruz Coğrafyacı Strabon ise, Ekatos , Apollon'dan başkası değildir ve son derece kutsanan bir Tanrıdır diyor Daha sonra yöreye Moshonisia denmeye başlanmıştır Moshos ismi için de iki fikir ileriye sürülmektedir Biri yöredeki bitkilerden yayılan güzel kokulardan esinlenildiği, diğeri de eski çağlarda yöre adalarında barınan Moshos adında bir korsandan bu ismin alındığı yönündedir Yöreyi incelediğimizde , yalnız üstünde yaşadığımız adanın (Cunda) bitki örtüsünün zengin olduğunu görürüz Diğer adaların boş ve çalılarla kaplı olduğunu görüyoruz ( Moshonisia çoğul bir deyimdir bütün adaları kapsar) Öteki adalarda güzel koku yayan bitkiler olmadığına göre, bu adaların arasında barınan korsan Moshos'tan bu ismin alınmış olması akla daha yakındır Cunda isminin yanlış okunan bir sözcükten kaynaklandığını yıllardan beri söylüyor ve ısrar ediyorum Cunda , ne Türkçe ne de Yunanca bir sözcük değildir, İtalyanca bir sözcüktür, ve biz sözcüğün bir uç anlamında olduğunu çocukluğumuzdan beri biliyoruz Bazıları bu sözcüğün İtalyanca'da yatay serenlerin her iki başı anlamına geldiğini söyler Adanın gemi sereni ile ne ilgisi var? Sözcüğün doğru olduğunu ve adaya yakıştırılmış bir deyim olduğunu kabul etsek bile, bu Cunda sözcüğünün , Ayvalık'ın cundası, yani Ayvalık'ın ucu olarak söylenmiş olması gerekir (İzmir'in Karşıyaka'sı gibi) Piri Reis 1513 yılında meydana getirdiği "Kitab-ı Bahriye" adlı eserinde , Pirgos (Maden Adası) Limanı ile diğer adaları inceliyor ve Yunda Adaları olarak kitabında belirtiyor Kıyıları en ince ayrıntılarına kadar anlattığı halde Ayvalık'tan söz etmemektedir Kanaatimize göre boğaz , çok sığ-bir diz boyu derinliğinde - olduğu için limana girememiştir Tarihi olayları dikkate aldığımızda , Ayvalık Köyü'nün o tarihte çok küçük te olsa kurulması gerekir Piri Reis'in kitabında kullandığı "Yunda" kelimesini Türkler kullanmıştır ve 1862 yılında Osmanlı yönetimi ile Rum toplumu uyuşarak belediyeyi kurduklarında belediye için yazdırdıkları ilk mührün dış kenarına Yunanca büyük harflerle "Dimarhia Moshonisia" (Belediye Moshonison), mührün ortasında da Osmanlıca olarak "Daire-i Belediye , Cezire-i Yunda" yazılmıştır Mührün fotoğrafı elimizdedir Mührün ortasındaki Osmanlıca yazının yanlış okunması sonucu , Cunda sözcüğünün ortaya çıkmış olduğunu anlıyoruz Çok az Osmanlıca bilmeme karşın mührün Osmanlıca bölümünü "Cezire-i Cunda " değil "Cezire-i Yunda" olarak okuyorum Yıllardan beri mührü doğru okutamadım Yaptığım araştırmada aslen ada doğumlu ve değişimle Yunanistan' a göç etmiş bulunan Prof Yazar Sitças Karaiskaki'nin "Vatanım Moshonisia" adlı kitabında , Türkler'in adaya Yunda adası dediklerini yazar Piri Reis ve Sitças Karaiskaki'nin yazdıklarına bakılırsa , mührü doğru okuduğum anlaşılır Adadan ayrılmış olan Rumlar'ın hiç biri Cunda sözcüğünü bilmemektedir "
20/6/1998 Ali Onay
Ayvalık'ta Gezilecek Başlıca Yerler
Ayvalık'a 6-7 km uzaklıktaki Sarımsaklı plajları, yazları tıklım tıklım dolu oluyor Çocukluğumda pek ok kez yazları gittiğimizde henüz bu kadar çok yapılaşma yoktu Günümüzde pek çok yazlık, otel ve pansiyonlar bulunuyor Geniş kumsalı, nispeten soğuk olan denizi tertemiz  
Alibey (Cunda/Yunda) Adası:
Eskide Türklerin Cunda (Yunda), Rumların Moshonis dedikleri ada, Ayvalık'a denizin doldurulmasıyla yapılan bir köprüden bağlanmıştır Hatta köprünün kenarındaki bir tabelada Türkiyenin ilk boğaz köprüsü (!) yazıyor 
Şeytan Sofrası:
Ayvalık'a gelen herkes tarafından ziyaret edilen bu tepeden Ayvalık, Sarımsaklı ve çevredeki adacıklar panoramik olarak seyredilebiliyor Ayvalık'a geldiğinizde kesinlikle uğramadan dönmeyeceğiniz bir yer Bu tepede bir de bir kaya parçasının üzerinde şeytanın ayak izi olduğuna inanılan bir çukura para atılarak dilek tutulması yöresel bir inanış sayılıyor
Taksiyarkis Kilisesi:
Ayvalık'ın içinde yeralan bu kilise mimari tarzı, mermer oymacılığı, tavanındaki dini freskleri, ikonaları ve 130 yıllık tarihe sahip balık derisi üzerine yapılmış aziz resimleri ile ünlü Günümüzde son derece tahrip olmuş ve neredeyse yıkılmak üzere maalesef İçeri girilmesi de bu yüzden müthiş tehlikeli ve de yasak
Aya Nikola Kilisesi:
Alibey Adasındaki bu kilise İncil'den alınmış temaları yansıtan süslemeleri ile ünlüdür















|