Avogadro Sayısı

Avogadro Sayısı




Avogadro sayısı veya Avogadro sabiti, bir elementin bir molündeki atom sayısı ya da bir bileşiğin bir molündeki molekül sayısıdır 1 mol yani 12 gr Karbon12 elementindeki atom sayısı deneysel olarak hesaplanarak 602214199x1023 [1] bulunmuştur Sayı bu alandaki katkılarından dolayı İtalyan bilim adamı Amedeo Avogadro'nun (1776–1856) adı ile anılır

Tarihçe

1811 yılında Avagadro, aynı sıcaklık ve basınç koşulları altında eşit hacimdeki gazların, türleri ne olursa olsun aynı sayıda molekül içereceğini keşfetti Bu atomların büyüklüğünü ve ağırlığını isabetli bir şekilde ölçmeyi sağlıyordu
Herhangi bir maddedeki molekül sayısını ilk kez, Avusturyalı lise öğretmeni Johann Josef Loschmidt (1821–1895) tarafindan hesaplanmıştır Loschmidt 1865 yılında, o zamanlar çok yeni olan kinetik moleküler teori yardımıyla, 1 cm3 gaz içerisinde normal sıcaklık ve basınç şartlarında yaklaşık 26x1019 molekül olduğunu hesaplamıştır Bu değer Loschmidt sabiti olarak bilinir

Daha sonra, herhangi bir maddedeki molekül sayısının hesaplanışı ile ilgili çeşitli yöntemler ortaya atılmıştır Örneğin; Einstein, mikroskobik parçacıkların mükemmel koşullar altında (sabit sıcaklık ve basınç değerlerinde) dahi sürekli hareket halinde oluşunun sebebi olan, parçacıklar üzerinde sıvının kendi moleküllerinin uyguladığı şoklarSeddig tarafından yapılmıştır Bundan sonra bu problemi ele alan iki bilim adamından Perrin (diğeri Svedberg'dir) araştırmaları sonucunda Einstein'ın teorisinin deneyle mükemmel bir şekilde uyuştuğunu göstermiştir
Jean Baptiste Jean Perrin (1926 Nobel adayı), Avogadro sayısı terimini 1909 yılında bir makalesinde kullanmış ve bu terimi ilk kez kullanan insan olmuştur konusunda matematiksel bir teori ortaya atmıştır Bu konudaki ilk deneysel kanıt Alman fizikçi

Avogadro yasası,


“aynı sıcaklık ve basınç altında, eşit hacme sahip gazlar, eşit sayıda molekül içerir” der 1811 yılında ilk kez hipotezini yayınlamaya başladı Avogadro’nun hipotezi onun ölümüne kadar genel kabül görmüş değildi Stanislao Cannizzarro isimli bilim adamı 1860 yılında Karlsruhe konferansında tüm şüpheleri ortadan kaldırmayı başardı


Avogadro’nun yaptığı önemli katkılardan biri de atomlar ve moleküller üzerindeki sır perdesini aralaması olmuştur Aslında “atom” kelimesini kullanmamıştır ama; maddelerin moleküllerden oluştuğunu ve moleküllerin de daha küçük parçacıklardan oluştuğunu vurgulamıştır Deneysel olarak bulunan ve bir gram molün içinde bulunan atom sayısını ifade eden 6023x1023 sayısı, bu alanda yaptığı katkılardan dolayı Avogadro’nun ismini almıştır Bu bilim dünyasında bir gelenektir Bir alanda etkileyici çalışmalar yapan ve hizmetleriyle o alanda çığır açan kişilerin ismi bu yolla sonsuza dek anılmış ve onurlandırılmış olur Sanıldığı gibi Avogadro, bu sayıyı hesaplayabilmiş değildir

Herhangi bir maddedeki molekül sayısını ilk hesaplayan kişi, Avusturyalı lise öğretmeni Josef Loschmidt (1821 – 1895) tir 1865 yılında, o zamanlar çok yeni olan kinetik moleküler teoriden yararlanarak, 1 cm3 gaz içerisinde normal sıcaklık ve basınç şartlarında yaklaşık 26 x 1019 molekül olduğunu hesapladı Bu değer Loschmidt sabiti olarak bilinir “Avogadro sayısı” terimi ilk kez 1909 yılında Jean Baptiste Jean Perrin isimli bilim adamı (1926 Nobel adayı) bir makalesinde kullanmıştır

Avogadro sayısını tespit etmek için kullanılan yöntem tabii ki sayma yöntemi değildir X ışınları kullanılır Örneğin titanyumun birim küp içerisindeki durumu (bir birim küp içinde 2 Ti atomu bulunur), kenar uzunluğu 3306 pm ve yoğunluğu 4401 g/cm3 bulunabilir




Bugün deneysel olarak ulaşılmış en kesin değer, 6022 141 99 x 1023 atom/mol’ dür

Avogadro Yasası,atomların büyüklüğünü ve ağırlığını doğru olarak ölçmeyi sağlayan bir temel oluşturmuştur
Aynı zamanda kimyanın temel ölçü birimlerinden biri olan Avogadro sayısı ortaya çıkmıştır
Bu sayı,bir maddenin 1 molekül-gramında bulunan molekül miktarıdır
Değeri 6,02 x 10 23 olarak gösterilir
Bu sayı muazzam derecede büyüktür
Göz önüne getirebilmek için pratik benzetmelere gerek duyulur
Bu sayı,ABD’ni 14,5 km kalınlığında patlamış mısırla kaplamak için gereken mısır tanesi sayısı kadardır
Veya Pasifik Okyanusu’nun tüm suyunu dolduracak bardak sayısına eşittir
Ya da düzgünce istiflendiğinde Yerküre’yi 322 kmkalınlığında bir tabaka halinde kaplayabilecek meşrubat kutusu sayısı kadardır
Şöyle bir örnek daha verilebilir:Aynı sayıda Amerikan sentiYerküre’deki her insanı dolar trilyoneri yapmaya yeter