Çocuklarda Görülen İdrar Yolu Enfeksiyonu!!!

Kalıcı böbrek hasarına yol açabilir!

Çocuklarda idrar yolu enfeksiyonu ciddiye alınması gereken en önemli sağlık sorunlarından biri Özellikle nedeni belli olmayan yüksek ateş görülen her küçük çocukta idrar yolu enfeksiyonunun araştırılması gerekiyor

İdrar yolu enfeksiyonu, çocuklarda üst solunum yolu enfeksiyonlarından sonra en sık rastlanan enfeksiyon hastalığı İdrar yolu enfeksiyonu böbreğin ve idrar yollarının iltihabı anlamına geliyor Mesanenin iltihabına “sistit”, böbreğin iltihabına ise “piyelonefrit” adı veriliyor Acıbadem Sağlık Grubu Pediatrik Nefroloji Uzmanları Prof Dr Salim Çalışkan ve Dr Gamze Bereket; “Böbrek tamir olmayan bir organ olduğu için piyelonefrit arzu edilmeyen bir durumdur” diyerek ailelere bir uyarıda bulunuyor: “Özellikle küçük çocuklarda böbrek henüz gelişmekte olan bir organ olduğu için zarar görme olasılığı çok daha yüksektir”

Nedenleri
İdrar yolu enfeksiyonu kızlarda daha sık görülüyor Bunun en önemli sebebi kız çocuklarında bakterilerin mesaneye ulaşması için kat etmeleri gereken yolun çok daha kısa olması Sık idrar yolu enfeksiyonu geçiren erkek çocuklarda ise sünnet ile tedbir almak mümkün İdrar yolu enfeksiyonun en önemli sebebi bakteriler

Prof Dr Salim Çalışkan “Bakteriler öncelikle genital bölgede yerleşirler” diyerek enfeksiyonunun oluşumunu şöyle anlatıyor: “Daha sonra idrar yapılan yerden içeri girerek önce mesaneye, bazen de daha yukarılara taşınıp böbreğe ulaşabilirler Mesaneden böbreğe idrar kaçağı olan çocuklarda bakterilerin böbreğe taşınmaları daha kolay olur”

Nasıl anlaşılır?
İdrar yolu enfeksiyonu, enfeksiyonun tutuğu organa göre farklı klinik bulgular gösteriyor Ancak küçük çocuklar yakınmalarını anlatmada güçlük çektikleri için hastalığın saptanması güçleşiyor Dr Gamze Bereket idrar yolu enfeksiyonu geçiren çok küçük çocuklarda kusma, ishal gibi mide-barsak sistemine ait belirtilerin görüldüğünü belirterek bir noktanın altını çiziyor:

“Bu belirtiler idrar yolu enfeksiyonunu maskeleyebilir Böbreğin hasar görme şansının da bu dönemde daha fazla olduğu düşünüldüğünde küçük çocuklarda idrar yolu enfeksiyonu tanınmasının zorluğu ve önemi ortaya çıkmaktadır 'İdrar yolu enfeksiyonu çoğunlukla zarar vermeden geçer ancak bir bölümünde böbreğe zarar verebilir Bu yüzden risk altındaki çocukların belirlenmesi gerekir Özellikle nedeni belli olmayan ateşli her küçük çocukta mutlaka idrar yolu enfeksiyonu araştırılmalıdır”

Tanı nasıl konur?
İdrar yolu enfeksiyonunun tanısı idrar tahlili ve idrar kültürü ile konuyor İdrar kültürü sonucunun çıkması birkaç günü alacağı için ilk aşamada idrar tahlili sonucuna göre tedaviye başlanıyor Ancak esas tanı için idrar kültürü şart İdrar kültürünün nasıl alındığını ise Prof Dr Salim Çalışkan şöyle anlatıyor:

“Genital bölge temizlendikten sonra çocuktan idrar yapması istenir Çocuk idrar yapmaya başladıktan sonra elde hazır bekletilen idrar kültür şişesine idrar örneği alınır Bundan amaç idrarın ilk geçişi sırasında idrar yol ve çevresindeki bakterilerin atılıp sistemden gelen idrarın alınmasıdır İdrarını tutamayan küçük çocuklarda ise idrar kültürü genellikle torba bağlanarak alınır Bu yöntemle idrar yollarının çevresindeki bakteriler de kültürde üreyebildiği için bazen yalancı üremelere neden olabilir ve yanıltabilir Daha kesin sonuç için tuvalet eğitimi olmayan çocuklarda idrarın ince bir sonda ile alınması güvenli bir yöntemdir

Bunun yanı sıra ilk defa idrar yolu enfeksiyonu geçiren her çocuğun idrar yolları ve böbreklerinin ultrasonografi ile incelenmesi gerekiyor Ayrıca bu çocukların mesaneden böbreğe idrar kaçağı olup olmadığı yönünden de araştırılması gerekebilir Böylece idrar yollarını daraltan doğuştan bir bozukluk olup olmadığı ortaya konabiliyor

Tedavisi
Mesane iltihabında 5-7 günlük ağızdan tedavi yeterli olurken böbrek iltihabında tedavi 10 gün sürüyor Dr Gamze Bereket tedaviyi şöyle anlatıyor:

“Ateşli küçük çocuklarda tedaviye enjeksiyon şeklinde başlanıp genel durum düzelince ağızdan devam edilir Sık enfeksiyon geçiren çocuklar, mesaneden böbreğe kaçağı olan çocuklar uzun süre düşük doz antibiyotik ile korumaya alınmalıdır Mesaneden böbreğe kaçağı olan çocuklar izlenmeli ve kaçağın devam edip etmediği saptanmalıdır Kaçak zaman içinde kendiliğinden ortadan kalkabilir Kaçağın devam ettiği ve idrar yollarında darlık olan hastalarda cerrahi girişim gerekebilir