Devletler Coğrafyası - Burundi

Devletler Coğrafyası - Burundi

DEVLETİN ADI: Burundi Cumhuriyeti

BAŞŞEHRİ: Bujumburu

NÜFUSU: 5441000

YÜZÖLÇÜMÜ: 27834 km2

RESMİ DİLİ: Fransızca, Kırundı

DİNİ: Hıristiyan

PARA BİRİMİ: Burundi Frankı

Afrika’nın merkez doğusunda yer alan bağımsız bir cumhuriyet Bağımsızlıktan önce Urindi diye tanınırdı Güneyinde ve doğusunda Tanzanya ve Tonganyika Gölü, batısında Kongo, kuzeyinde Rwanda bulunmaktadır Yüzölçümü 27834 km2dir Doğudan batıya genişliği 265 km, kuzeyden güneye ise 345 kilometredir

Tarihi

Burundi’nin ilk devirleri ile ilgili elde pek fazla bilgi yoktur On dördüncü asra doğru bazı Etoponyalılar, Burundi’ye gelerek yerleştiler ve şu anda halkın büyük çoğunluğunu teşkil eden Bahutililere hakimiyet kurdular Ancak bu hakimiyet kısa sürdü Bundan sonra Almanların 1885 tarihinde burayı işgal edinceye kadarki tarihi ile ilgili bir malumat yoktur Bu tarihte Almanların idaresi altına girdi

Birinci Dünya Savaşından sonra Cemiyet-i Akvam’ın Birleşmiş Milletler gözetimi altında Belçikalıların idaresine verildi İkinci Dünya Savaşından sonra Birleşmiş Milletlerin gözetimi altında yine Belçika’nın mandasında, ancak iç işlerinde serbest bir krallık oldu 1959’da siyasi partiler kuruldu 18 Eylül 1961 yılında Birleşmiş Milletlerin gözetimi altında seçimler yapıldı Milli Birlik ve İlerici Partisi 64 sandalyenin 54’ünü kazandı Ancak bir aydan az bir zaman sonra Milli Birlik Partisinin lideri Prens Luis Rwagasone öldürüldü Burundi’nin 1 Temmuz 1962’de bağımsızlığını kazanmasından sonra iktidardaki Milli Birlik Partisi muhalefet partisinin ileri gelenlerinden bazılarını suikast olayından sorumlu tutarak idam ettirdiler Bu esnada Kızıl Çin’in burada elçilik açmasıyla komünist faaliyetler de arttı Bir taraftan muhalefet liderlerinin öldürülmesi, diğer taraftan komünistlerin faaliyetleri ülkeyi iç harbe sürükledi Tutsi ve Hutsi adıyla bilinen iki grup arasında devam eden iç savaşlar sonucu 1966’da ordu yönetime el koydu Seçimler yapılarak bir cumhuriyet ilan edildi Ancak karışıklıklar durmadı Nihayet 1 Kasım 1976’da ordu yönetime yeniden el koydu Anayasa askıya alındı 30 üyeli Askeri İhtilal Konseyi kuruldu 1977’de Jean-baptiste Bagaza’nın devlet başkanı seçilmesi üzerine konsey dağıldı 1981’de yeni bir anayasa yürürlüğe konuldu

1984’te yapılan seçimlere tek aday olarak katılan Baptiste Bagaza, devlet başkanlığına tekrar seçildi 1987 Eylülünde devlet başkanlığına Pierre Buyoya getirildi

Fiziki Yapı

Burundi, Nil ve Kongo nehirlerinin birleştiği yerde kurulmuştur Sonsuz gibi görülen dağ silsileleri onu karakterize eder Ülkenin pürüzlü topoğrafyası modern taşımacılığı ve yerleşim bölgelerini olumsuz yönde etkiler Burundi arazisinin büyük bir bölümü 1500 metrenin üzerindedir Sadece Kuzizi Vadisi ve Tonganyika Gölünün doğu sahilleri dar alüvyonlu bir vadide 900 metrenin üzerinde yer alırlar Bu bölgenin doğusu ve arazi birdenbire Kongo ve Nil sularının birleştiği kesitin kuzey doğusu boyunca 2100-2700 metre yükselir Daha sonra Viktorya Gölüne doğru yükseklik düşer Ancak hiçbir zaman 1000 metrenin altına inmez

İklim ve Bitki Örtüsü

Ekvator’un yakınında yer alan Burundi’nin biri yağışlı biri de kurak olmak üzere iki tür mevsimi vardır Yıllık yağışı 7900-14900 mm arasında değişir Uzun süren kuraklıklar mahsülün ziyanına sebeb olmaktadır Sıcaklık Tonganyika Gölü kenarında ortalama 23 °C Kongo-Nil’in ayırma noktasında ortalama 17 °C’dir

Burundi’nin başlıca bitki örtüsü savan otlaklarıdır Ülkenin çoğu ormanlarla kaplıdır Ancak yıllardır bu orman bozulmaktadır Bu durum karşısında yeniden ormanların geliştirilmesi için programlar yapılmaktadır Vahşi hayvanlardan filler, timsahlar, leoparlar vb bulunur Bazı hayvanların nesli tükenmekte, ancak yeniden yetiştirilmeye çalışılmaktadır

Nüfus ve Sosyal Hayat

Burundi, Afrika’nın nüfus yoğunluğu en kalabalık olan ülkelerinden biridir Halkın çoğu kırsal bölgelerde ve şehir merkezinden uzak çiftliklerde yaşar Bujumburu en büyük şehir olup başşehridir Kırundu lisanını konuşurlar Dil yönünden birlik arz etmesine rağmen halkın çoğu fiziki tip, kültür değerleri ve sosyal ekonomik bakımından farklılık arz ederler Batwa bölgesi en eski yerleşim alanlarından biriydi Şu anda ise nüfusun ancak % 1’ini ihtiva etmektedir Buhutu bölgesi ise nüfusun % 86’sını barındırır Tutsi bölgesi ve Watutsi veya Batutsi olarak da bilinir ve nüfusun % 12’sini ihtiva eder Afrikanın başlıca göç edilen merkezlerinden biridir Yerli halkın yanında Rwanda’dan buraya göç edip yerleşen 80000 Tutsili vardır Büyük sayıda göçmen Kongo’dan gelerek Bujumburu’ya yerleşmiştir

Misyonerlerin iddialarına göre halkın onda dokuzu Roma Katolik mezhebindendir Ancak Hıristiyanlığı milli gelenekleri ile bağdaştırarak tek tanrılı bir inanca sahiptirler Okulların çoğu, Bujumburu Üniversitesi de dahil Hıristiyanların kontrolü altındadır Halkın % 40’ı ilk tahsil yapabilmekte, çok az kısmı ortaokula gidebilmektedir İlkokullarda Fransızca ikinci dil olarak okutulmaktadır Ortaokullar ise Fransızca eğitimi yapmaktadır

Ekonomi

Burundi daha ziyade bir tarım ülkesidir Bütün arazinin % 41’i ekilebilir arazidir Çiftliklerin çoğu hububat ihtiyacını karşılayabilmektedir Başlıca gıda maddeleri muz, baklagiller, darı, süpürge darısı, yerfıstığı , tatlı patates ve kabak türü bitkilerdir Başlıca para getiren ürün kahvedir ve Arap kahvesinden farklıdır

Yetiştirilen sığırlar tarımda kullanılır Milli gelirin çok az bir kısmını teşkil eder Burundi’nin başlıca ihraç ürünleri kahve, tütün, kalay, cevher, pamuk, pirekapan ve deridir Başlıca ithalatı yakıt, araç, tekstil ürünleri, makina ve gıda ürünleridir Ticaretini Belçika ve ABD ile yapar

Madenler: Burundi’de kalay, az miktarda altın çıkarılır Çıkarılan diğer madenler yerli tüketim ile sınırlıdır Sanayi merkezleri başşehir Bujumburu’da toplanmıştır Dokumacılık ve mutfak eşya yıpımı ileridir Petrol istihsali önemsizdir