Asya Kıtasında Bulunan Açık Ve Kapalı Havzalar

Asya kıtasında bulunan açık ve kapalı havzalar

Asya kıtasındaki yer şekillerinin oluşumunda kıtada etkili olan Huron, Kaledonya, Hersinya ve Alp Himalaya kıvrım sistemi etkili olmuştur

1 zamandan önce oluşan Huron kıvrım sistemi kıtanın güneyinde Arabistan ile Hindistan(Dekkan) yarımadalarında etkili olmuştur

1 zamanda ilk oluşan Kaledonya kıvrımları kıtanın kuzeyinde Yenisey ve Lena nehirleri arasında etkili olmuştur

1 zamanın sonunda Hersinya kıvrımları kıtanın Güneyi, Batısı ve Güneydoğusunda etkili olmuştur

Kıtadaki en etkili kıvrım sistemi ise 3 zamandaki Alp Himalaya kıvrım sistemidir Kıtanın batısından doğusuna kadar çok geniş sahada etkilidir Kıtanın en yüksek yerleri bu kıvrım sisteminin olduğu yerlerdir

Kıtanın ve aynı zamanda dünyanın en yüksek zirvesi EVEREST (8848 mt ) Himalayalar üzerinde yer alır Çin-Nepal sınırındadır Kıtada buzul etkisi Avrupa' ya göre çok azdır

Asya kıtasında çok geniş alanlar kaplayan platolar vardır Kapladığı alan en fazla olan, aynı zamanda yükseltisi en fazla olan platosu TİBET PLATOSU'dur

Kıtada; Pamir, Orta Sibirya, Doğu Sibirya, Kazakistan, Dekkan, İran, Arabistan platosu gibi genişliği fazla olan platolar vardır Ortalama yükseltisi en az olan platoyu ORTA SİBİRYA PLATOSU oluşturur

Kıtanın en büyük ovasını BATI SİBİRYA OVASI oluşturur Batı Türkistan ovasıda Asya

Kıtası'nın iç kesimlerindeki önemli bir ovadır Ancak bir kısmını Kızılkum ve Karakum Çölleri oluşturur Kuzey Sibirya Ovası'da önemli bir düzlüktür

Orta Asya'da dağlar ve platolar arasındaki kapalı havzalarda önemli düzlüklerdir Bunlar TARIM ve TURFAN HAVZASI'dır Turfan Havzası dünyanın en alçak havzasıdır (-154 mt )

Asya Kıtası'ndaki Kızılkum, Karakum, Taklamakan, Gobi, Tar, Rubul Hali, Nüfud, Deşt-i Lut, Deşt-i Kebir gibi büyük çöller vardır

Asya'da akarsular tarafından oluşturulmuş büyük alüvyal ovalarda vardır Bunlar: Mezapotamya (Irak), İndus Ovası (Pakistan), Ganj Ovası (Hindistan) ve Kuzey Çin Ovası'dır (sarı ve mavi ırmaklar tarafından oluşturulmuştur)

Yeryüzünde sadece Amerika ve Asya kıtasında bütün iklimler görülür ( Amerika'yı bütün olarak düşünürsek geçerlidir ) dolayısıyla da bütün iklim tipleri görülür

En fazla görülen iklim tipini ise Karasal İklim tipi oluşurur

Sıcaklıklar Kuzeyden Güneye doğru artış gösterir Yıllık ortalama sıcaklık farkının en fazla olduğu yer ORTA ASYA'dır

Kıtadaki yıllık yağış tutarında da büyük farklılıklar görülür Kıtanın en az yağış alan yerleri;

Kuzey Kıyıları, Çöl alanları, çok yüksek dağlık alanlardır

Kıtada en fazla yağış Güney ve Güneydoğu Asya'dadır (Bu sahadaki yağışların fazla olmasındaki en etkili faktör Muson Rüzgarları' dır Dolayısyla buraya Muson Bölgesi adı verilir ( Musonlar Asyası)

Kıtada yağışı en fazla ASSAM bölgesinde görülür (Hindistan'ın Kuzeydoğusu) kıtanın ve aynı zamanda dünyanın en fazla yağış ölçülen istasyonu Assam'daki ÇERAPUNÇİ'dir (11 630 mm )

Asya kıtasının akarsularının boyları uzun, su toplama havzaları geniş, eğimleri fazla, rejimleri düzensizdir

Uzunluğu en fazla olan akarsuyu OBİ'dir (5700 km )

Kıta akarsuları döküldükleri yerlere göre gruplandırılır:

Kuzey Buz Denizi'ne dökülenler : Obi, Yenisey, Lena

Büyük Okyanusa dökülenler : Amur, Sarı (Hoang-ho), Mavi (Yangçe)

Hint Okyanusuna dökülenler : Mekkong, Brahmaputra, Ganj, İndus, Şattül Arap (Fırat-Dicle)

Kapalı havzaların en önemli akrsuları ise Seyhun (Siriderya), Ceyhun (Amuderya) ve Tarım'dır Seyhun ve Ceyhun Aral Gölü'ne dökülür Tarım ise Tarım havzasında kaybolur

Obi Nehri ; Ural, Altay ve Sayan Dağlarından beslenir

Asya Kıtasında göl sayısı azdır



En büyük gölünü Aral Gölü oluşturur (64 500 km kare ), (Hazar deniz olarak kabul edildiği takdirde)

Diğer önamli göllerini ; Baykal, Balkaş, Issık, Lop, Zatsan, Lut gölleri oluşturur

Her türlü iklim tipi görüldüğü için bitki örtüsünde de büyük çeşitlilik vardır Her tür bitki örtüsü görülmekle birlikte 3 belirgin bitki örtüsü kuşağı seçilir ; Kuzey'de Tundra, Sibirya'da ve Güney'de Orman (Sibirya'da iğne yapraklı Tayga Ormanları), iç kesimlerde ve diğer bölgelerde Step bitki örtüsüdür

Asya'da en fazla Step bitki örtüsü yayılış gösterir

Kıta'nın yüzölçüm bakımından en büyük ülkeleri ; Rusya (17 milyon km kare), Çin (9, 5 milyon km kare), Hindistan'dır, (3,3 milyon km kare)