Devletler Coğrafyası - Uruguay

Devletler Coğrafyası - Uruguay

DEVLETİN ADI: Uruguay

BAŞŞEHRİ: Montevideo

NÜFUSU: 3017000

YÜZÖLÇÜMÜ: 186925 km2

RESMİ DİLİ: İspanyolca

DİNİ: Hıristiyan

PARA BİRİMİ: Peso

Güney Amerika kıtasının doğu kıyısında yer alan bir ülke Batıda Arjantin, kuzeyde Brezilya, doğuda Atlas Okyanusu ile çevrili olan Uruguay, 30° 04’ ve 34° 58’ güney enlemleriyle 53° 42’ ve 58° 26’ batı boylamları arasında bulunur

Tarihi

Uruguay 1516 yılında İspanyol Juan Diaz de Solis tarafından keşfedilmiştir Ülke halkını o zamanlar Charrua yerlileri meydana getiriyordu 1624’ten itibaren İspanyollar ülkeye yerleşmeye başladı On sekizinci yüzyılda Uruguay İspanya’nın Rio de la Plata genel valiliğine bağlandı 1811’de Josè Gervasio Artigos liderliğinde bağımsızlık hareketleri başladı

25 Ağustos 1928’de Uruguay bağımsızlığını elde etti Bundan sonra ülkede Coloradolar (İspanyolca kırmızı renk) olarak bilinen liberaller ve Blancolar (İspanyolca beyaz) olarak bilinen muhafazakarlar arasında siyasi çekişme başladı Colorado-Blanco çatışması ülkeyi 1839-1851 yılları arasında iç savaşa sürükledi 1852’de Coloradolar iktidarı ele geçirdiler Uruguay 1865-1870 yıllarında Paraguay’a karşı Brezilya ve Arjantin’le ittifak yaparak kanlı bir savaşa girdi Paraguay’ın yenilmesi ile Uruguay’ın kontrolu Coloradolara kaldı On dokuzuncu yüzyılın son bölümünde, çoğunlukta bunlar olmak üzere, iktidarı elde tuttular Blancoların 1904’te iç savaş çıkarak son iktidarı ele geçirme teşebbüsü silahlı kuvvetler vasıtasıyla sonuçsuz kaldı 1950’lerde siyasi memnuniyetsizlikler artmaya başladı

Her ne kadar Uruguay’da uzun zamandan beri Komünist Partisi varsa da, bu parti 1960 ve 1970 yılları arasında işçi hareketlerini yönlendirmeye başladı Ekonomik durgunluk, enflasyon, sel baskınları ve 1967’deki kuraklık ve 1968’deki genel grev hükumeti devalüasyon, fiyat ve ücret kontrolü yapmaya zorladı Tuparmarolar (solcu gerillalar) 1970 yıllarında tedhiş hareketlerini artırdılar Şiddet eylemleri devam ederken başkan Juan Maria Bordaberry, 20 Şubat 1973’te askeri idareyi kabul etti Temmuz ayında Kongreyi feshederek yerine Devlet Konseyini kurdu 1974 yılında askerler sıkı baskı tedbirleri kullanarak Tupamaroları tamamen sindirdiler 1976’da başkan Bordaberry askerler tarafından azledildi 1980’de askeri rejim normal düzene geçmek için yeni bir anayasa hazırladı Bu anayasa Kasım 1980’de halk oylamasına sunulduğunda kabul edilmedi 1981’de General Gregorio Alvarez başkan olarak iktidarı ele aldı 1981’den sonra çok partili parlamenter sisteme geçiş için hazırlıklar başladı ve 1984’te yapılan seçimlerde Julio Maria Sanqulmetti başkan seçildi Yüksek dış borçlar, ekonominin rayına oturtulmasına mani oldu 1989’da yapılan seçimlerdeyse Beyaz Parti adayı Luis Arberto Localle başkan seçildi Halen başkanlıkta bulunmaktadır (1994)

Fiziki Yapı

Kuzeydeki yüksek araziler hariç, Uruguay toprakları dalgalı, yeşillik ovalar ve alçak tepelerle kaplıdır Kuzey dağlık olmakla birlikte ülkenin en yüksek noktası olan Cerro Mirador (540 m) güneydedir

Uruguay akarsular bakımından zengindir Fakat çoğu, Negro ve Uruguay nehirleri hariç kısa olup, ulaşım bakımından büyük bir önem taşımaz Doğuda Mirim Gölü, ülkeyi Brezilya’nın güney kıyı ucundan ayırır

İklim

Uruguay’da mutedil (ılıman) bir iklim hüküm sürer Sıcaklık ortalaması Ocak ve Şubat aylarında 22°C, Temmuz aylarında 10°C’dir Yağmur en fazla Nisan ve Mayıs aylarında yağar Yıllık yağış miktarı yaklaşık 890 mm civarındadır Yaz aylarında sık sık fırtınalar olur Mayıstan ekime kadar sis yaygın olarak görülür Fakat nadiren bütün gün boyunca devam eder

Tabii Kaynaklar

Yaklaşık Uruguay’ın dörtte üçü otlaklarla kaplıdır Ancak % 3’ü ormanlıktır Ormanlar palmiye, meşe, sedir, manolya, söğüt ve aksalkım gibi ağaçları ihtiva eder Amerikan devekuşu, geyik, tilki, susamuru ve ayıbalığı ülkenin başlıca vahşi hayvanlarıdır Belli başlı yeraltı zenginlikleri mermer ve granittir

Nüfus ve Sosyal Hayat

3017000 nüfuslu Uruguay’da halkın büyük bölümü (% 83) şehirlerde yaşar Nüfusun yarıya yakın kısmı (1260000) başşehir Montevideo’dadır Bundan başka 100000’i aşan şehir yoktur Diğer önemli yerleşim merkezleri Salto, Paysandu, Mercedes ve Fray Bentos’tur Bunların hepsi Uruguay Nehri kenarında kurulmuştur

Uruguaylıların çoğu son yüzyıllık bir dönemde Avrupa’dan göç edenlerin soyundan gelir Bunların çoğu İspanyol ve İtalyan asıllıdır Ayrıca bir miktar Alman, Doğu Avrupa ve İngiliz asıllı vardır Avrupa asıllılar nüfusun % 89’unu teşkil eder Geri kalan % 9’u melez, % 2’si Afrika asıllıdır Ülkenin resmi lisanı olan İspanyolca herkes tarafından konuşulur Diğer Latin Amerika ülkelerindeki ırk karışımı ve değişik diller Uruguay’da bulunmaz Halk etnik yapı ve kültür yönünden değişiklikler arz etmez

İlköğretim mecburi olup, halkın % 94’ü okuma-yazma bilmektedir Ülkede iki üniversite, 40 kadar öğretmen okulu vardır Çoğu Latin Amerika ülkelerine zıt olarak Uruguay düşük bir nüfus artışına (binde 12) sahiptir

Ekonomi

Ülke topraklarının büyük bölümü otlaklarla kaplı olduğundan hayvancılık gelişmiştir Ençok sığır ve koyun yetiştirilir Ülke topraklarında yetiştirilen belli başlı bitkiler; mısır, buğday, turunçgil meyveleri, pirinç, yulaf ve keten tohumudur

Ülkede tarımla ilgili olarak, et paketleme, yün, sanayi, şeker sanayii ve un fabrikaları yer alır Küçük çapta mühendislik ve elektrik malzemeleri firmaları ve kimya tesisleri vardır Ayrıca küçük çelik ve alüminyum için hadde fabrikaları bulunur Uruguay’da bilinen petrol veya maden kömürü yatakları mevcut değildir Bundan dolayı ısıyla çalışan tesisler ve motorlu araçlar tamamen yakıt ithalatına bağlıdır

Karayollarının uzunluğu 52000 km olup, bunun 11960 km’si asfalttır Demiryolu ağı yaklaşık 3000 km’dir Montevideo’da büyük bir milletlerarası havaalanı vardır

İhraç mallarının başlıcaları et ve et ürünleri, yün, tekstil ürünleridir Hammaddeler ve makinalar imalat sanayi için ithal edilen belli başlı mallardır Hidroelektrik zenginlikleri artmasına rağmen, ülke petrol ithalatına bağımlı olmaya devam etmektedir Ticaret yaptığı ülkelerin başlıcaları Brezilya, ABD, Arjantin, Irak ve Birleşik Almanya’dır