Türkiyedeki Göller Ve Özellikleri, Türkiyedeki Göllerin Özellikle

Türkiyedeki göller ve özellikleri, Türkiyedeki göllerin özellikleri

Göl nedir :Karalar üzerindeki çukur alanların sularla dolması sonucu oluşan su birikintisidir

Türkiye’nin yeryüzü şekillerini çeşitlendiren ve ona daha da ok güzellik veren varlıklardan biri de göllerdir Memleketimizde büyüklü küçüklü çok sayıdaki göllerin yüzölçümü 9243 km² yi bulur Bu göllerden 50’ye yakını 10 km² den daha büyüktür Sayıları 70’i geçen, kimi zaman geçici gölcükler olarak daha da çok olanların yüzölçümü ise 250 km² ye yaklaşır

Türkiye’nin gölleri çok farklı büyüklükte ve derinliktedir İçlerinde Van Gölü 3738 km² yüzölçümünde ve 100 m ye yaklaşan derinlikte olanı bulunduğu gibi, yüksek dağlarda ve karstik bölgelerimizde orta ölçekli haritalarda bile gösterilemeyecek kadar küçük göller de vardır Ancak, bu pek küçük göller içinde çok derin olanları da bulunmaktadır Buna karşılık, yüzölçümü çok fazla görünen Tuz Gölü (1642 km²) gibi bazı büyük göllerde derinlik çok yerde 2 m yi geçmez Sadece Koçhisar kasabası güneyindeki bölümünde 10 m ’ye yaklaşır Bu durumuyla Tuz Gölü yılın uzun süren kurak mevsiminde çok çekilerek küçük bir göl ve yer yer tuzlu bataklıklar halinde kalır, yağışlı mevsimde yayvan çanağına yayılarak büyük bir göl görünüşü alır

Doğal göllerimiz, n bir kısmının ayağı vardır ve bu yol ile fazla suları denize ulaşmak üzere boşaltılır Bir kısım göllerimizin ise ayağı yoktur ve fazla suları ya yayılmak suretiyle gölün büyümesine yol açar, ya da kenarları yüksek yerlerle çevrili ise göl seviyesinde belirgin kabarmalar olur Böylece sözgelişi Sapanca Gölünün fazla suları çark suyunun yoluyla Sakarya’ya dökülerek gölün seviyesi normale yakın bulunurken, ayağı olmayan Van Gölünün seviyesi yükselmektedir Gerçekten Van Gölü’ne oldukça kuvvetli dereler ve çaylar bolca su getirir, buharlaşma ise nispeten azdır Bu yüzden gölün suları, özellikle son 100-150 yıl içinde yükselmiş

Türkiye Göllerinin Meydana Gelişi, çeşitli olaylara bağlı bulunarak, birbirinden farklı oluşlar gösterir Göl sularının birikmesine yer veren çanak nasıl oluşmuş ise;göl de oluşması bakımından o soydandır:

1-Tektonik Göller

Gölün oluştuğu yerde daha önce bir yerkabuğu çöküntüsü olmuşsa, göl çanağının esası bu yol ile hazırlanmış demektir Böyle yerkabuğu kırılmaları ve bükülmeleri yoluyla oluşmuş çanaklardaki göllere tektonik göller adı verilir Her tektonik çöküntü yerinde göl bulunması gerekmez Çünkü göl, birikebilecek suların bulunduğu ve bunların birikebileceği çanak biçimi şartının mevcut olduğu yerlerde oluşur Böyle göllerin sayısı Türkiye’de çoktur (30 kadar göl böyledir)

2-Volkanik Göller

Bir kısım göller de vardır ki, yanardağ püskürmeleri ve patlamaları sonunda meydana gelmiş bulunan çukurlarda (çanaklarda) suların birikmesinden doğmuştur:Krater gölleri, kaldera gölleri, maar gölleri gibi Memleketimizde bu türlü göller de çoktur

3-Buzul Göller

Bir kısım göller de vardır ki, bunlar geçmiş yakın bir devirde buzlar altında kalarak bu buzların yeri aşındırması ve oyması nedeniyle küçük çanaklar doğmuş buralarda sular birikerek gölcükler oluşmuştur Türkiye’nin buzul aşındırmasına uğramış yüksek dağlarında bu göllerden çok sayıda vardır

4-Karstik Göller

Kalker ve jips gibi eriyebilen taşların kalın tabakalar halinde bulunduğu yerlerde oluşmuş bulunan çanaklar içinde de suların birikmesi halinde çoğunca yanyana birçok göller teşekkül etmiştir ki, bunlar karstik göllerdir Türkiye’de karstik göllerin sayısı çoktur Hele yağışlı mevsimlerin ardından da bu olaylara yer veren bazı dağlarımızda bunlar geçici göller halinde sayılamayacak kadar çoğalır

5-Set Göller

Birçok göllerimizde vardır ki, önleri herhangi bir şekilde bir set ile kapanmış bulunan ve böylece çanak şekline girmiş olan eski çukurluklar içinde suların birikmesiyle o gibi yerlerde çeşitli büyüklükte göller oluşmuştur Bunlara setleşme gölleri denir Türkiye’de sayıları çok olan böyle göllerin oluşmasında set işi gören engelin çeşidine göre farklı adlar verilir: Heyelan seddi gölü, alüvyonlu set gölü, lav seddi gölü, yapma set gölü gibi