Para-Ortak Değer Ölçüsü

Para-Ortak Değer Ölçüsü

Alışverişte bir ödeme aracı olarak kullanılan para, günümüzde genellikle madeni para, kâğıt para ya da banknot ve banka mevduatından oluşur Banka mevduatı, insanların banka hesaplarında bulunan ve istedikleri zaman kullanabilecekleri paradır (bak Bankalar ve Bankacilik)

Para, alım satımlarda bir ödeme aracı olmanın yanı sıra, toplum tarafından kabul edilen ortak bir değer ölçüsü ve servet biriktirme aracıdır Metrenin insanların boylarını, kilogramın ise ağırlıklannı ölçmekte kullanılması gibi, para da onların ceketlerinin, kitaplarının, bisikletlerinin değerini ölçer Para, bir malın değerini başka malların değerleriyle karşılaştırarak ölçer, yani malların birbirleriyle değiştirilme oranlarını belirler Ortak değer ölçüsü olarak, değiştirilecek malların biri karşılığında öbüründen ne kadar verileceği parayla ölçülür

Malların para olmadan birbirleriyle takas edildikleri bir durumu düşünelim İki ayrı kişinin elinde eşit değerde olduğu varsayılan bir somun ekmek ile bir parça çikolata bulunsun Bu iki mal birbirleriyle sahiplerinin hiçbir kaybı olmaksızın takas edilebilir, ama çikolata ekmeğe göre daha değerliyse, bu takastan çikolatanın sahibi zararlı çıkacaktır
Malların çeşitlendiği ve çoğaldığı bir ortamda malın malla değiştirilmesi olanaksızlasın Böylece bütün malların değerinin ortak bir ölçüyle saptanması gerekir Bir parça çikolata almak için şekerciye gidildiğinde, ödeme ekmekle değil, parayla yapılır Para burada çikolatanın değerinin yerine geçer

Para bir değer ölçüsüdür, ama kilogram ya da metre gibi değişmez bir ölçü değildir Değeri zaman içinde değişebilir Para kendi değerini ölçemez, onun değeri satın alabileceği mallarla ölçülür Paranın değeri düştüğünde satın alabileceği mal miktarı azalır, yani malların fiyatları yükselir (bak Enflasyon)

Paranın değeri insanların ona duydukları güvene bağlıdır Kendi ödemelerinde bu parayı kullanabileceklerine inanan insanlar, ürettikleri mallar ya da verdikleri hizmetler karşılığında kâğıt ya da madeni para almayı kabul ederler

Geçmişte bazen paraya duyulan güven azalmış ve ülke parası değerini yitirmiştir Bunun bir örneği 1930'larda Almanya'da yaşanmıştır Marka duyulan güven azalınca, Almanlar paradan kaçarak tüketim mallarına yöneldiler Para olarak ödenen ücretlerini hızla harcadılar Fiyatlar yükseldi, enflasyon tırmandı ve sonunda bir somun ekmek almak için bile çuvalla para gerekir oldu Bu sorunu çözmeye çalışan hükümet, ilk önceleri giderek daha yüksek tutarlı, hatta 1 trilyon marklık paralar bastı

Sonuçta yeni bir para yaratarak halkı bu paranın değerini koruyacağına inandırmak zorunda kaldı
Birçok ülkede ödemeler artık gerçek parayla değil çekler ve kredi kartlarıyla yapılmaktadır Genellikle güvenlik nedeniyle büyük ödemeler için bu yöntemden yararlanılır Örneğin, otomobil alımında çek kullanmak banknot destelerinin el değiştirmesinden daha güvenlidir Böylece, para banka hesaplan arasında yer değiştirir Küçük alımlarda ise kâğıt ve madeni paralann kullanılması işleri kolaylaştınr