Şok Bayılma Koma Ve İlk Yardımı

Şok bayılma koma ve ilk yardımı

A ŞOK:

Tanımı : Pek çok tanımı vardır Genel bir çerçeve ile şöyle tanımlana bilir: Çeşitli nedenlerle özellikle dolaşım sisteminin yetersizliği sonucu vücudun her yerine yeterli kan akışının sağlanamaması nedeniyle sis temlerdeki çalışmanın azalmasıdır Bu durumda kan, doku ve organlara gitmesi gereken yeterli oksijen ile besin maddeleri sağlanamaz Bu olaydan pek çok organ etkilenir; ancak öncelikle beyin etkilenecektir



Nedenleri-Belirtileri:

- İç ve dış kanamalar - Huzursuzluk - endişe

- Çok şiddetli ağrı - Nabzın süratli ve zayıf olması

- Beklenmedik bir olayla - Yüzeysel solunum

karşılaşma - Soğuk nemli cilt, titreme

- Geniş yanıklar - Deride solukluk

- Zehirlenmeler - Vücut ısısının hızla düşmesi

- Aşırı su ve tuz kaybı - Giderek bilinç kaybı

- Alerjiler - Bulantı, kusma

- Kalp krizleri - Göz bebekleri büyük, anlamsız

- Ciddi enfeksiyonlar bakış

- Yüksek ateş - Kan basıncında düşme

İlkyardım:

- Öncelikle şokun nedeni ortadan kaldırılmaya çalışılır

- Mutlaka şok pozisyonu verilir (iç kanamalar hariç) Sırtüstü baş aşağıda; bataklar yukarıda, üstü örtülü başı yana döndürülen pozisyondur

- Soluk yolu açık tutulur

- Bilincinin açık kalması için çaba gösterilir

- Bilinci açık ve iç kanama yoksa ılık içecekler verilir

- Kesinlikle alkol verilmez üzeri örtülür

- Kanoma varsa öncelikle durdurulmalıdır

B BAYILMA:

Tanımı:

Beyine gelen oksijenin azalması nedeniyle kısa süreli geçici tam veya kısmen bilinç kaybıdır

nedenleri:

- Kan kaybı, kan görme

- Kan basıncının düşmesi

- Havasızlık

- Beklenmedik bir olayla karşılaşma

- Çok şiddetli ağrı

- Stres

- Açlık, kan şekerinin düşmesi

- Kansızlık

- Çok sıcak, yüksek ateş

Belirtileri:

- Baş dönmesi, göz kararması

- Soğuk terleme

- Nabızda artma, zayıflama

- Yüzün solması -

- Solunumun sık ve yüzeysel olması

- Kasların hareket edememe - Kusma, bulantı

- Bilinç kaybının hemen oluşması

- Kendinden geçme

İlkyardım:

- Temiz hava alması sağlanır

- Sıkan giysileri gevşetilir

- Şok pozisyonu verilir

- Sıcak tutulur

- Duyu organları uyarılır (Amonyak, soğan koklatılabilir

- Solunumu kontrol edilir

- Takma dişi varsa çıkarılır

- Yüzü soğuk su ile yıkanır

- Tokat atılmaz, yakın mesafeden uzun süre alkol koklatılmaz

- Ayıldığında yeterli süre dinlendirilir

- Tüm bu yapılanlara karşın ayılamıyorsa komaya geçiş düşünülerek hemen bir sağlık kurumuna gönderilmelidir

C KOMA

Tanımı : Hareket sisteminin duyu organlarının işlevsiz kalması sonucu çevreye tepkinin verilmediği derin bir bilinç kaybı ve uyandırılamayacak biçimde uyku halidir

Nedenleri:

Baş travmaları: beyin kanaması

Kanamalara bağlı şok, elektrik şoku

Psikojenik şok

Alkol, zehirlenmeler

Alerjiler

Suda boğulma

Bazı hastalıklar (şeker hastalığı, sara gibi)

Sıcak çarpması, donma

Belirtileri

Bilinçsizlik, uyku

Hareketsizlik, halsizlik

Uyarılara reaksiyonsuzluk refleks kayıpları

Hırıltılı solunum (Dilin gevşeyerek geriye doğru toplanması)

Komadaki belirtirler, koma öncesi (prekoma ) dönemden başlayarak tam koma aşamasına gelinceye kadar ağırlaşırlar

İlkyardım:

• Soluk yolu açık tutulur, hava yolu borusu konur ,yan çevrilir

• Solunum durmuşsa suni solunum yapılır

• Komaya neden olan etken ortadan kaldırılır

• Vücut ısısı korunur

• Sıvı verilmez

• Uygun pozisyonda sevk edilir

5 KALP DURMASI

Kalp, dolaşım sistemi bölümünde anlatıldığı gibi dolaşım sisteminin merkezidir Bir dakika içinde yetişkin bir kişide 60-80 defa kasılıp gevşeyerek kanı damarlar yoluyla tüm vücut organlarına iletir ve hücreler, dokular için yaşamsal önemdeki maddeleri taşır Ayrıca hücrelerden ar tık maddelerin alınarak boşaltım sistemine gönderilmesinde rol oynar

Belirtileri:

• Atardamarlardan nabız hissedilmez (En kolay nabız boyun atardamarından alınır)

• Göz bebekleri büyür, sabitlenir

• Bilinç kaybolur

• Solunum durur

• Refleksler kaybolur

• Vücut soğur

• Kulakla kalp sesi duyulmaz

• Deri kül rengi olur sonra, morarır

Kalp masaj tekniği: Kalp masajına, kalbin durmasından sonra 5 dakika içinde başlanmalıdır Yoksa yapılacak masajı hiçbir faydası olmaz Çalışan kalbe asla masaj yapılamayacağı unutulmamalıdır Bu nedenle kalbin durduğundan emin olmadan

masaj yapılmaz

YETİŞKİNLERDE

Kazazede sert bir zemine sırtüstü yatırılır

İlkyardımcı kazazedenin yan tarafında diz çöker

Kalp masajının yapılacağı yer belirlenir

Kalp masajı önde kaburgaların birleştiği

göğüs kemiğinin 1/3 alt kısmına uygulanır

İlkyardımcı bu belirlenen yerden elini yumruk yaparak önce şoklar:

Şok ile çalışmamışsa:

Bir elinin ayasını 1/3 kısmına ,diğer elini de öbür elinin üzerine koyar Parmaklar vücuda değmemeli, basınç ellerin ayası ile yapılmalı dır Ayrıca üste konan elin parmakları diğer elin parmakları arasına sokularak da pozisyon alınabilir Kollar gergin olmalıdır

Ellerin ayaları ile 5-7 an esnetecek kadar basınç yapılır, sonra basınç kaldırılır Bu işle 1 dakika 60-80 kez tekrarlanır

1 dakika aralıklarla en fazla 10 saniye süren kontroller yapılır Kalp çalışmış ise hemen masaja son verilir

ÇOCUKLARDA,

Daha az basınçla ya tek el ayası veya parmak uçlan ile dakikada 80-100 kez yapılır

Bebeklerde baş parmakla aynı noktaya 100-120 kez daha az basınçla uygulanır -

KALP MASAJININ VE SUNİ SOLUNUMUN BİRLİKTE UYGULANMASI

Hem kalp hem de soluk durmuş ise, ilkyardımcının sayısına göre şu şekilde uygulanır:

a) İlkyardımcı tek ise,

- Önce 2 suni solunum

- Sonra 15 kalp masajı

b) İlkyardımcı sayısı 2 ise,

- 1 suni solunum

- 5 kalp masajı

Burada unutulmaması gereken, suni solunum yapılırken ikinci ilkyardımcı göğse elleriyle basınç yapmamalı, sadece kalp masajı yapacağı yere ellerini koyup beklemelidir Göğüs suni solunum ile yükselip sonra inmeye başladığı anda kalp masajına başlanır