10-11-2009
|
#1
|
Şengül Şirin
|
Parsons,Sir Charles-İngiliz Mühendis ve Mucit
Parsons,Sir Charles-İngiliz Mühendis ve Mucit
Charles Algernon Parsons (1854-1931) İngiliz mühendis ve mucit Charles Algernon Parsons, buhar türbinlerini geliştirmesiyle tanınır Rosse Kontu William Parsons'ın oğlu olan Charles Parsons, elektrik bölümünü yönettiği Gateshead'deki motor fabrikasına 1884'te ortak oldu Elektrik üretecek bir dinamoyu döndürmek için yüksek hızlı bir buhar makinesi yapmaya girişen Parsons aynı yıl ilk başarılı buhar türbinini yaptı {bak TÜRBİN) 1889'da Newcastle upon Tyne'da kendi fabrikasını kurarak buhar türbinleri ve elektrik üreteçleri yapmaya başladı
Parsons buhar türbininin kendi buluşu olduğunu hiçbir zaman ileri sürmedi; ama verimli ve ekonomik buhar türbinleri yapımında karşılaşılan tüm engel ve zorlukları ortadan kaldıran buluşlar gerçekleştirdi -Buhar türbini yapımında karşılaşılan başlıca zorluk şuydu: Hızla püskürtülen buhar bir milin çevresine dizilmiş olan türbin kanatlarını döndürüyordu; ama bunun için kullanılan buharın büyük bir bölümü boşa harcanıyordu Parsons gerçekleştirdiği düzenlemeyle, püskürtülen buharın türbin kanatlarını döndürdükten sonra toplanıp aynı milin üzerinde bulunan başka bir kanat sırasına gönderilebilmesini sağladı
Böylece buhar gücü tümüyle tükenene kadar türbinin döndürülmesinde kullanılabiliyordu Bir buhar türbinin en ekonomik kullanımı, türbin kanatlarının hızı bunları döndüren buhar akımının hızının yansı kadar olduğu zaman sağlanır 14 atmosfer basınçlı bir kazandan çıkan buharın hızı yaklaşık olarak saatte 3 000 kilometredir Bu durumda türbin kanatlarının dönüş hızı saatte 1 500 km olmalıdır Küçük bir türbinin kanatlarının bu hıza ulaşması için türbin çok hızlı dönmelidir Bu nedenle Parsons'ın türbini ya büyük boyutlarda yapılırsa ya da yüksek hızlı makinelerin çalıştırılmasında kullanılırsa en iyi sonucu verir Buhar türbininin ilk önemli kullanım alanı elektrik santrallarındaki dinamoların döndürülmesi oldu Parsons'ın buhar türbiniyle işleyen Turbinia gemisi, 1897'de yapılan donanma denetlemelerinde demirlemiş savaş gemileri arasına saatte 34 deniz mili gibi, o güne göre çok büyük bir hızla girip çıkarak heyecan verici bir gösteri yaptı
Parsons 1910'da, hızla dönen bir türbinin düşük hızlı bir motoru çalıştırmasına olanak veren hız azaltıcı dişli çarkları geliştirdi {bak DİŞLİ Çark) Parsons'un öbür buluşları arasında, ışıldaklar için özel aynalar ile teleskop, dürbün ve başka optik aygıtlar için mercek yapma yöntemleri vardır
PAS, dış etkilere karşı korunmamış haldeki demir ve çelik üzerinde oluşan kırmızımsı kahverengi bir katmandır
Pas oluşumuna yol açan neden, metalin havadaki oksijen ve nemle temas halindeyken çok yavaş ilerleyen bir yanma tepkimesine girmesidir (bak Yanma) Paslanma için hem havanın, hem de nemin birlikte bulunması gerekir Antarktika'nın çok kuru havasında paslanma çok yavaş olur Havadaki kimyasal katışkılar ya da dumanlar paslanmayı çabuk-laştırır Havadaki kükürt dioksit oranının daha yüksek olduğu kentlerde demir ve çelik gereçler kırsal kesimdekine oranla daha çabuk paslanır Oluşan pas katmanı pul pul dökülür ve böylece hava ve nemin etkisine açık yeni bir yüzey ortaya çıkar
Paslanmayı önlemek için bazı önlemler alınmazsa, demir ve çelik yapılar giderek zayıflar ve sonunda kırılır ya da kopar Kromlu paslanmaz çelikler çok pahalı olduğundan her yerde kullanılamaz Bu nedenle normal çelikler çeşitli koruyucularla kaplanarak havanın ve nemin etkisinden korunur Kaplama maddesi olarak katı makineyağı, boya, plastik, vernik ya da bir başka metal olabilir Motorlu taşıtların parlak parçaları üstündeki ince krom kaplama; çatı kaplamada ve kova yapımında kullanılan "galvanizli sac"ın üzerindeki çinko katmanı; konservecilikte kullanılan teneke kutuların yapıldığı çelik levhaların üzerindeki ince kalay kaplama bu tür metal kaplamalardır
Bitkiler dünyasında "pas", ürünlerde ciddi hastalıklara yol açan belirli bir mantar türünün adıdır Bu pasların en kötüsü buğdaypasıdır; ama dağlaleleri, böğürtlenler ve güllere zarar veren başka pas türleri de vardır (bak Mantarlar)
__________________
Arkadaşlar, efendiler ve ey millet, iyi biliniz ki, Türkiye Cumhuriyeti şeyhler, dervişler, müritler, meczuplar memleketi olamaz En doğru, en hakiki tarikat, medeniyet tarikatıdır
|
|
|