Parlamentoların Yapısı

Parlamentoların Yapısı

Parlamentoların yapısıyla ilgili başlıca sorun bunların kaç meclisten oluşacağıdır Bazı ülkelerde doğrudan halkın seçimine dayanan tek meclisli parlamentolar yeterli görülmüştür Bazı ülkelerde ise, halkın seçimine dayanmayan, soyluların oluşturduğu meclis geleneğinin bir devamı olarak ikinci bir meclis de bulunmaktadır Bunun örneği İngiltere'deki Lordlar Kamarası'dır Günümüzde ikinci meclis çeşitli siyasal nedenlerle öngörülmektedir

Tek meclisli parlamentoların çoğunluk önderinin istediği doğrultuda çabuk karar verebilmesi, bu arada toplumun ve bireylerin hak ve özgürlüklerinin yasalar aracılığıyla aşırı derecede kısıtlanabilmesi, bu karar alma sürecini yavaşlatacak ikinci meclisin kurulması için başlıca nedenlerdendir Bu meclislere genellikle "senato" adı verilir

Fransa'da, italya'da ve 1961 Anayasası'na göre Türkiye' de bu türden ikinci meclislere yer verilmiştir İkinci meclislerin kuruluşları da birincilere göre farklılıklar gösterir Birinci meclisin üyesi olabilmek için, ülkenin yurttaşı olmak, yaklaşık 30 yaşlarında bulunmak ve ilköğre-nim görmüş olmak yeterli sayılırken, ikinci meclis üyeliği için genellikle yükseköğrenim görmüş olmak ve daha ileri yaşta bulunmak gibi nitelikler aranmaktadır İkinci meclisin çeşitli meslek gruplarının temsilini sağlamak için kurulduğunu gösteren örnekler de vardır Korporatif nitelikli bu türden ikinci meclislere iki Dünya Savaşı arasında Romanya ve Yunanistan'da, 1937 Anayasası'yla İrlanda' da, 1953 Anayasası'yla Yugoslavya'da rastlanmıştır


Federal bir yapı gösteren devletlerde ise iki meclisli bir sistem adeta zorunludur Bu sistemde birinci meclis halkın doğrudan adaylara ya da partilerine oy vermesiyle oluşur Bu mecliste genel kamu çıkarları korunur
İkinci meclise ise federe devletlerin eşit sayıda temsilcileri katılır Burada federe devletlerin çıkarları korunur Bunun bir örneğinin görüldüğü ABD'de, yasama organı Kongre, Temsilciler Meclisi ile Senato'dan oluşur