Sağlıklı Beslenme Hakkında Bilgi

Sağlıklı Beslenme hakkında bilgi

Beslenme, insanın büyüme, gelişme, sağlıklı ve üretken olarak uzun süre yaşaması için gerekli olan besin öğelerini yeterli miktarlarda alıp vücudunda kullanması sürecine verilen addır Bu öğelerin herhangi biri alınmadığında veya gereğinden az yada çok alındığında, büyüme ve gelişmenin engellendiği ve sağlığın bozulduğu bilimsel olarak ortaya konmuştur Vücudun büyüme ve gelişmesi, verimli çalışması, dış etkenlere ve hastalıklara karşı dirençli olabilmesi için sağlığın temelini oluşturan yeterli ve dengeli beslenme önemlidir

Yeterli ve Dengeli Beslenme

Vücudun büyümesi, dokuların yenilenmesi ve çalışması için gerekli olan besin öğelerinin her birinin yeterli miktarlarda alınması ve vücutta uygun şekilde kullanılması yeterli ve dengeli beslenmedir Besin öğeleri vücudun gereksinmeleri düzeyinde alınamazsa, yeterli enerji oluşmadığı ve vücut dokuları yapılamadığından yetersiz beslenme durumu oluşur Birey yeterince yemesine karşın, uygun seçim yapamadığı ya da yanlış pişirme yöntemi uyguladığı zaman bu besin öğelerinin bazılarını alamayabilir Bu durumda, o besin öğesinin vücut çalışmasındaki işlevi yerine getirilemediğinden yine sağlık bozukluğu oluşur Bu durum da dengesiz beslenmedir

Besin Öğeleri ve Vücut Çalışmasındaki Etkinlikleri

İnsanın gereksinmesi olan ve besinlerin bileşiminde yer alan 40'ı aşkın besin öğesi kimyasal yapılarına ve vücut çalışmasındaki etkinliklerine göre 6 grupta toplanır Bunlar:

Proteinler: Proteinler hücrelerin esas yapısını oluşturur Proteinler, hücrelerin sürekliliği için önemli bir besin öğesidir Vücudun savunma sistemlerinin, vücut çalışmasını düzenleyen enzimlerin, bazı hormonların da esas yapıları proteindir Protein aynı zamanda vücutta enerji kaynağı olarak da kullanılır Yetişkin insan vücudunun ortalama % 16'sı proteinden oluşur

Yağlar: Yetişkin insan vücudunun ortalama %18'i yağdır Birey harcadığından çok yediğinde vücudun yağ oranı artar, harcadığından az yediğinde ise azalır Bu nedenle vücut yağı insanın başlıca enerji deposudur Enerji kaynağı olmadığında, vücuttaki yağ deposu kullanılır Yağ en çok enerji veren besin öğesidir Vitaminlerin bir bölümü de vücuda yağlarla alınır Derialtı yağı vücut ısısını kontrol eder

Karbonhidratlar: Karbonhidratların başlıca görevi vücuda enerji sağlamasıdır Günlük enerjimizin çoğunu karbonhidratlardan sağlarız İnsan vücudunda karbonhidratlar çok az miktarda glikojen olarak bulunur Glikojen en çok karaciğerde yer alır Diğer organlarda ve kaslarda da bir miktar glikojen bulunur Kanda glikoz şeklinde belirli miktarda bulunması, dokulara sürekli enerji sağlanması bakımından önemlidir Yetişkin insan vücudundaki toplam karbonhidrat miktarı % 1'in altındadır

Mineraller (tuzlar): Yetişkin insan vücudunun ortalama %6'sı minerallerden oluşmuştur Minerallerin bir bölümü iskelet ve dişlerin yapıtaşıdır Diğer bir bölümü ise vücuttaki suyun dengede tutulmasını sağlar Bazı mineraller, vücutta besin öğelerinden enerji oluşmasında ve oksijenin taşınmasında gereklidir Bazı mineraller de vücudun çalışmasını düzenleyen enzimlerin bileşiminde yer alır

Vitaminler: Vitaminlerin bir bölümü, besinlerle aldığımız karbonhidrat, yağ ve proteinden enerji elde edilmesine ve hücrelerin oluşması ile ilgili biyokimyasal olayların düzenlenmesine yardımcı olurlar Bazı vitaminler, kalsiyum ve fosfor gibi madenlerin kemik ve dişlere yerleşmesine yardımcıdır Bazı vitaminler de vücut için gerekli bazı besin öğelerinin bozulmadan işlevini sürdürmesi ve bazı zararlı maddelerin etkilerinin azaltılmasında yardımcıdırlar

Su: Su, besinlerin sindirimi, dokulara taşınmaları, hücrelerde kullanılmaları sonucu oluşan zararlı atıkların ve vücutta oluşan fazla ısının atılması için gereklidir Vücuttaki bütün kimyasal olaylar çözelti içinde oluştuğundan, vücutta yeterince su bulunması yaşam için zorunludur Yetişkin insan vücudunun ortalama %59'u sudur Bebeklerin vücudunda su oranı yetişkinlerden daha yüksektir

Bütün besin öğeleri birlikte alındığında vücut normal büyüme ve gelişimini, sağlıklı ve güçlü çalışmasını sürdürür