Rh Faktörü

Rh FAKTÖRÜ




Rh faktörü,alyuvarların zarında yer alan ve Rh kan grubu sistemine adını veren antijenKanında Rh faktörü bulunanların Rh-pozitif,bulunmayanların Rh-negatif kana sahip olduğu söylenirRh- negatif kişiye kan nakli yoluyla ilk kez Rh-pozitif kan verildiğinde herhangi bir olumsuz yan etki görülmezöte yandan,vücudun bağışıklık sistemi yabancı Rh faktörüne karşı anti-Rh antikorlar üretirAynı kişiye bir kez daha Rh- pozitif kan verilirse anti -Rh antikorlar yabancı alyuvarlara saldırırbunların birbirine yapışarak kümeleşmesine ( aglütinasyon) yol açarAlyuvarların örselenmesi sonucunda ortaya çıkan hemoliz,ağır bir hastalık tablosuna ve kimi zaman ölüme neden olur




Gebelikte Rh uyuşmazlığı varsa,başka bir deyişle anne Rh-negatif,baba Rh pozitif kan grubuna sahipse ve çocuk Rh-pozitif kan taşıyorsa buna benzer bir tehlike ortaya çıkarAnneye daha önce Rh-pozitif kan verilmemişse ve kanında anti -Rh antikorlar yoksa ilk gebelikte sıklıkla bir sorun oluşmazNe var ki,doğum sırasında dölütün kanı çok az miktarda da olsa,annenin kanına karışır,annenin vücudunda anti-Rh antikorlar üretilirBu antikorlar daha sonraki gebeliklerde Rh uygunsuzluğu olan dölütün alyuvarlarına saldırırYenidoğanın hemolitik hastalığı ( dölüt eritroblastozu) olarak bilinen bu hastalıkta bebek doğumdan önce ya da doğundan kısa süre sonra ölürHastalığın tedavisinde bebeğin kanının,kimi zaman art arda birkaç kez değiştirilmesi gerekirBu durumun ortaya çıkmasını önlemek amacıyla,anne baba arasında Rh uyuşmazlığı varsa annenin ilk doğumdan sonra anti-Rh gammaglobülinle aşılanması gerekirAnti-Rh gammaglobülin,dölütün anne kanına geçen alyuvarlarını,annenin bağışıklık sistemi antikor yapmaya başlamadan önce yıkar




Rh -negatif kan gruplarına dünyanın hemen hemen her yerinde ender rastlanırAvrupa,Kanada ve ABD'de beyazlarda yaklaşık yüzde 15 oranında görülen özelliğin en yüksek oranda rastlandığı topluluklar Pirene'lerde yaşayan Basklar,Afrikada'ki Berberiler ve Bedevilerdir



Rh kan grubu sisteminin 1939'da Philip Levine ve REStetson ile 1940'ta Karl Landsteiner ve AS Weiner tarafından birbirinden bağımsız olarak bulunmasından sonra çok sayıda farklı Rh faktörleri saptandıBunlardan ilki ve en sık rastlananı Rh 1 ( ya da Rh 0 ya da D ) olarak bilinenidirEn şiddetli tepkimeye neden olan bu antijen,Rh özelliğinin kalıtımla kuşaktan kuşağa geçişini de belirlerBütün Rh faktörlerinin birinci kromozumun kısa kolunda yer alan birbirine bitişik üç gen dizisi tarafından yapıldığı düşünülmektedir


Kaynak;AnaBritannica cilt 26 frmsinsinet için derlenmiştir