Kişilik Bozuklukları Nedir?

Kişilik Bozuklukları Nedir?

Doğumdan sonra dış faktörlerin etkisi ile kişiye has olarak gelişen; kişinin kendine özgü davranış biçimine kişilik denir

Kişiliğin kazanılmasında etkili olan dış faktörler arasında anne-baba, kardeş, akraba, arkadaş, örf ve adetlervs sayılabilir Parmak izlerinin farklı olması gibi herkeste farklı bir kişilik yapısı vardır

Kişilik yapısının,çeşitli ruhi travmalarla, nedenini bilmediğimiz nedenlerle veya dış etkenlerde uç noktalara ulaşması ile kişilik bozuklukları oluşurKişilik bozukluklarına neden olan biokimyasal etkileri göz önüne almak büyük önem taşır ve tedavinin temelini oluştururÖrneğin heyecanlanan bir kişide adrenalin denen hormon yükselir yine bazı takıntı hastalarında ve aşırı sinirde vücutta bazı biokimyasal değerler yüksek bulunur ve ilaç tedavisiyle normal hale getirilir

Depresyona giren hiçbir şeyden zevk almayan hastalara halk dilinde mutluluk ilaçları diye adlandırılan Seratonin seviyesini yükselten ilaçlar vererek kişi normal hayat kalitesine kavuşturulur

Kişilik bozukluklarına kısa olarak özetlemek istiyorum

1) Histerik kişilik yapısı: Bu kişilikteki şahısların devamlı çevrenin ilgisini üzerlerine çekme eğilimi vardır Bu yüzden abartılı giyinirler, makyaj malzemelerinin uzaktan fark edilecek şekilde olmasına özen gösterirler

Bu kişiler çok konuşur, çok yalan söylerler, çevrenin tüm ilgisinin kendilerinde olmasını isterler

Kişi çevreden gelen uyarılardan kendini bir süre arındırmak için bayılır Bunun dışında kendine başka hastalıklar bulur ve bununla çevrenin ilgisini çekmeye çalışır

2) Şizoid kişilik yapısı: Genel davranışları hep belirli kurallar içindedirHer zaman aynı saatte kalkarlar,aynı saatte kahvaltı yaparlar aynı saatte işe giderler vsbu sürelerin geçmesi resmi ve sert tutumları vardır çevresindeki insanlarca kaba olarak bilinirler

3) Paranoid kişilik yapısı: Bu kişiler çevreden aşırı kuşkulu ve her an uynık olmaları dikkat çekerler Hiç kimseye güvenmezler Toplumun en zeki ve en akıllısı olduklarını sanırlar Saldırılara karşı her an hazır olmak isterler Bu tür kişilerle iş yapmak zordur Anlaşmaları 8 -10 kere bozarlar Çok şüphecidirler ve güvenmezler

4) Obsesif kişilik yapısı: Bu şahıslar kendilerine güvenmezler, iş yaparken iyimi kötümü olduğuna karar veremezler Ve takıntı hastalığı diye adlandırılır Obsesif kompulsif nöroz denen hastalığa sık yakalanırlar

5) Narşistik kişilik yapısı: Bu şahısların kendilerine karşı aşırı bir ilgisi vardır İlgileri kendilerine yönelmiştir Zamanlarının büyük çoğunluğunu ayna karşısında geçirirler

6) Psikopatik kişilik yapısı: Genellikle zalim, çevreye zarar veren insanlar olarak tanınırlar Toplumun, kamunun değerli mallarına zarar verirler Zeka seviyeleri yüksektir ama okul başarıları düşüktür

Yukarda belli başlı uç kişilik bozukluklarından bahsettim Bu kişilik bozukluklarına müdahale etmek mümkündür Örneğin takıntısı çok olan kişinin, bu durumu düzeltilebilir Fakat ana kişilik yapıları hiçbir zaman değişmez

Şizoid Kişilik Bozukluğu

SIZOID KİŞİLİK BOZUKLUĞU:

Aşağıdaki belirtilerden en az dördünün varlığı ile genç erişkinlik döneminde başlayan devamlı suretle kendini belli eden toplumsal ilişkilerden kopma ve kalabalık ortamlarda kısıtlı bir duygu ifadesinin olduğu bir kişilik sorunudur:

1-Ailenin bir üyesi gibi davranamama yakın ilişkiye girmeme ya da girmekten zevk almama 1-2 kişiden fazla yakın ilişkileri yoktur

2-Çoğunlukla tek bir etkinlikle uğraşmayı yeğlerler

3-Başkalarıyla cinsel deneyim yasamaya ilgi ya yoktur ya da çok azdır

4-Genelde aktivitelerden zevk almaz alsa bile çok az etkinlikten zevk alır

5-Birinci derece akrabaları haricinde yakın arkadaşları ya da sırlarını paylaştıkları dostları yoktur

6-Başkalarının kendilerine yönelttikleri övgü ya da eleştirilere karsı ilgisiz görünürler

7-Duygusal olarak soğuk uzak monoton bir duygulanım gösterirler Sıcaklık ve sevecenlik hissi uyandırmazlar

Bu grup kişiliğin asal özelliği sosyal ilişkilerden uzaklaşma ve başkaları ile birlikteyken duygu ifadelerindeki kısıtlılığıdır Kendi baslarına vakit geçirmeyi tercih ederler

Başkaları ile irtibat gerektirmeyen tek bir uğraş ya da etkinlikle uğraşırlar (bilgisayar matematik oyunları astronomi bulmacalaryap-boz oyunlarıpul koleksiyonu gibi soyutmekanik islerle uğraşırlar Sosyal hayatin gerektirdiği bazı durumlara beklenen uygun karşılıkları veremezler

Toplumsal becerilerden uzak içine kapanık kişiler olarak yasarlar Karsılaşmalar esnasında gülümseme tokalaşma basla selamlama gibi davranışlar nadirdirÜzerlerine gidilip kışkırtılsalar bile öfke ve gerginliklerini göstermekte güçlük çekerler Hayatları amaçsız rüzgarda sürüklenen bir yaprak gibi görünebilirGenellikle evlenmezlerAilelerine bağımlı olarak hayatlarını sürdürebilirler Yoğun stres altında çok kısa sure ile psikotik bir donem yasayabilirler

Görülme oranı:

Genel nüfusun %05-7 'sinde bulunmaktadırErkeklerde kadınlara oranla daha çok görülmektedir

Rahatsızlığın oluşma sebepleri:

Erken çocukluk döneminde soğuk ihmalkar tatmin edici olmayan ilişkiler yasayan çocuklarda ileri dönemlerde ilişki ve kişiler arası bağlantıların önemli ya da gerekli olmadığı seklinde bir düşünce tarzı gelişimi ile ilişkili olduğu düşünülmektedir

Eşlik edebilen psikiyatrik bozukluklar:

-Majör depresyon

-Distimi

-Sosyal fobi

-Agorafobi

-Kişilik bozuklukları (sizotipal paranoid çekingen kb ile)

Çocukluk cağında görünümü:

Yalnız başınalık benzer yastakilerle arkadaşlığında bozukluk derslerinde düşüklük ile belirebilir

Tedavi:

Kişilerin kendileri nadiren başvurmaktadırlar Genellikle yakınları tarafından tedaviye getirmektedirler Bireysel terapi yanında grup terapilerinden de yararlanabilirler