Atatürk'ün Yazılı Eserleri

YAZILI ESERLERİ

TAKIMIN MUHAREBE EĞİTİMİ
('Takımın Muharebe Talimi'-1908)

Bu kitap, Berlin Askeri Üniversitesi eski müdürlerinden General Litzmann'ın 'Seferber Mevcudunda Takım, Bölük ve Taburun Muharebe Talimleri' adlı eserinin ilk bölümünü oluşturmakta olup, Selanik'te 3Ordu Karargahı'nda görevli, Kurmay Kıdemli Yüzbaşı Mustafa Kemal tarafından Almanca'dan Osmanlıca diline çevrilmiş ve 1908 yılında Selanik Asır Matbaasında basılmıştır
Kitabın özü, seferi tam mevcutlu bir takımın, değişik hava şartları ve çeşitli arazide, basit bir mesele içinde muharebe yöntemlerinin uygulaması, avcı hattı teşkiliyle bir avcı hattının ateş muharebesi üzerinde toplanmaktadır
Mustafa Kemal Paşa, subayların arazide yetiştirilmesini amaçlayan tatbikatın, önemini vurgulayan bu eserini, 1911 yılında 5 Kolordu Harekat Şube Müdürü iken yazmıştır Bu eserde, karşılıklı olarak kırmızı ve mavi muharebe birliklerinin Selanik-Kılkış arasında yaptıkları savunma ve taarruz uygulamalarının değerlendirilmesi yapılmıştır

CUMALI ORDUGAHI
('Cumalı Ordugâhı'-1909)

Cumalı Ordugahı, Makedonya bölgesinde, Köprülü - İştip yolu üzerinde bulunmaktadır Bu ordugahta, 3 Süvari Tümen Komutanı Tuğgeneral Suphi Paşa'nın komutası altında kurulan bir süvari tugayına eğitim ve manevra yaptırılmıştır Bu manevraya katılan Mustafa Kemal, 'Cumalı Ordugahı' adlı eserini yazmış, süvari, bölük, alay, tugay eğitim ve manevralarını anlatmıştır
Mustafa Kemal bir kurmay subay olarak teorik bilgilere önem vermekte, ancak askeri tatbikat ve manevralardan sadece katılanların yararlanmasını yeterli görmemektedir Bu yüzden, 10 gün süren bu tatbikat sırasında tututuğu gözlem notlarını, hazırlanan meseleleri ve komutanların yaptıkları eleştirileri yazmış, bol kroki ile küçük bir broşür haline dönüştürmüştür 12 Eylül 1909'da tamamladığı bu eseri, Selanik'te 1909 yılında matbaa harfleriyle basılmıştır Eser, 39 sayfa metin ve 7 adet krokiden oluşmaktadır

TAKTİK VE TATBİKAT GEZİSİ
('Tâbiye Tatbikat Seyahatı'-1911)

Bu eserinde, bir muharebeyi sevk ve idarede belirli kuralların olamadığını vurgulaması yanında, komutan olan kişinin nitelikleri üzerinde de durmuştur Bunlar ise, birliğini barışta ve savaşta eğitmek, yönetmek ve gözetmekteki üstün başarı, elindeki kuvvetin eksikliğini giderecek düşünce gücü ve astlarından her konuda üstünlüğü sağlamaktır Bunun yanında, kişisel cesaret, başkalarının hareketini önceden seziş ve harekatını en uygun zamanda yapabilme yeteneği olmalıdır Ortak amacın gerçekleştirilebilmesi için birliklerini başarılı bir şekilde yönetmeli, astları üzerinde etkili olmalı ve otoritesini kurabilmelidir
Bu eserde ayrıca bir komutanın başarılı olabilmesi için bu kuralları sadece okumuş ve öğrenmiş olmanın yeterli olamadığı, bunların tatbikatının da önemi belirtilmiştir

BÖLÜĞÜN MUHAREBE EĞİTİMİ
('Bölüğün Muharebe Talimi'-1912)

'Bölük Muharebe Eğitimi' olarak yayınlanan eser, meskun yerlerde muharebe, savunma ve taarruz konularını kapsamaktadır Meskun yerlerin sınırlayıcı durumlarının muharebeye etkisi, savunma mevziinin seçimi, savunma mevziinin hazırlanması, ateş sahalarının temizlenmesi, ateş taksimi, ateş tutmayan ölü bölgelerin kapatılması ve mevziin işgali gibi savunmanın esasını oluşturan konular işlenmiştir Ayrıca taarruzda birliğin aldığı tertip ve düzen, ilerleme, ateş üstünlüğü, ihtiyatların kullanılması gibi taarruz harekatında her zaman karşılaşılacak konular ele alınmıştır
Genç Kurmay Önyüzbaşı Mustafa Kemal (Atatürk) tarafından, Almanca aslından tercüme edilen ve bağlı olduğu ordunun eğitimine katkısı olan bu eserden yeni nesillerin de faydalanabilmeleri için bugünkü Türkçe'ye çevrilmiştir

TAKTİK MESELESİNİN ÇÖZÜMLENMESİ VE EMİRLERİN YAZILIŞ ŞEKLİNE YÖNELİK BROŞÜR
('Tabiye meselesinin halline ve emirlerin yazıIış şekline dair broşür'-1916)

Edirne'de bulunan 16kolordu komutanlığına atana MKemal'in 1916 yılında kaleme aldığı küçük bir kitapçıktır 1916 yılında Edirne'de yayınlanmıştır Kitabın kaleme alınış amacı tüm ast birlik komutanlarını emirlerin yazılması ve incelenmesi konusunda bilgilendirmektir Kitapta bir emrin açık, sade, anlaşılır ve amacına uygun olarak nasıl yazılacağı örneklerle en ince ayrıntısına kadar anlatılmaktadır

SUBAY VE KOMUTAN İLE KONUŞMALAR
('Zâbit ve Kumandanla Hasbihal'-1918)

'Subay ve Komutan ile Konuşmalar' Atatürk'ün askerliğe ilişkin eserlerinin en önemlilerinden birisidir Bu eser, Atatürk, 1914 yılında Kurmay Yarbay rütbesiyle Sofya askeri Ataşesi olarak bulunduğu sırada, Nuri conker'in 'Zabit ve Kumandan (Subay ve Komutan)' adlı kitabına karşılık olarak yazılmıştır
Genç subayın, içinde bulunduğu ordudaki aksaklıkları, hataları nasıl sezdiğini, bunlara karşı tepkisiz kalmayarak üst makamlara hatalar ve çözüm yollarını nasıl sunduğunu, ülkenin içinde bulunduğu askeri ve siyasal durumdan duyduğu acıları kitabın birinci bölümünde bulmaktayız


Atatürk, bir subayın taşıması gereken özveri, ölümü göze alma, emri altındakileri sevk ve idare edebilme, taarruz ruhu, insiyatif özellikleri hakkında, Nuri Conker'in görüşlerine katılmış ve kendi düşüncelerini de çeşitli örneklerle destekleyerek açıklamıştır


Bunların yanı sıra, Türk kadınının, aslında toplumu yaratmada çok etkili olabilecekken, suskunluğu seçtiğini bütün açıklığıyla ortaya koymaktan kendini alamamıştır Türk ulusu hakkında ise 'kuşkusuz bizim ulusumuzun karakteri de bütün karakterler gibi yükselmeye ve istenen şekle girmeye elverişlidir Fakat kendi kendisine olmak koşuluyla'dedikten sonra, dışardan ulusumuzun karakterine yapılmak istenen etkilerin amacına ulaşamayacağını vurgulamıştır
Subaylarda ve erlerdeki inisiyatif özelliğine eserinde geniş bir bölüm ayıran Atatürk, kendi dönemindeki ile daha önceki dönemlerde Osmanlı ordusunu kıyaslamıştır Özellikle Trablusgarp Savaşı'nda edindiği deneyimler ile kendiliğinden hareket ve iş görme özelliğinin, olması gereken sınırını göstermiştir


Atatürk, eserin son bölümünde, Kuzey Afrika'da birlikte çarpıştığı korkusuz ve yiğit silah arkadaşlarını anmış ve onları 'yüksek askerlik niteliklerine' sahip insanlar olarak tanımlamıştır Bu davranışı O'nun diğer bütün üstünlüklerinin yanı sıra insancıl yönüne de tanıklık eder

NUTUK (1927)

Yurdumuzun parçalanıp, işgal edildiği günlerden başlayarak, Türk tarihinde bir dönüm noktası olan İstiklal Savaşı'nı, Türkiye Cumhuriyeti'nin kuruluşunu ve inkılapların yapılışını anlatan Nutuk, siyasi ve milli tarihimizin birinci elden, değerli bir kaynak eseridir


Atatürk'ün kendi kaleminden çıkan bu eser, yine Atatürk tarafından, Cumhuriyet Halk Partisi'nin 15-20 Ekim 1927 tarihleri arasında Ankara'da toplanan İkinci Kurultayı'nda 36,5 saat süren ve altı günde okunan tarihi bir hitabeye dayandığı için Nutuk adını almıştır


Nutuk yalnız geçmiş devrin bir hikayesi olarak dünümüzü anlatmakla kalmayıp, yakın tarihimizden alınan ibret dolu tecrübelerle, milli varlığımızın bugününe de yarınına da ışık tutabilen bir değer taşımaktadır


Nutuk, milleti ülkenin geleceğini belirleyecek olan milli birlik ilkesi etrafında bilinçlendirip, kenetlendirerek, milli irade ve milli hakimiyet kavramlarının harekete dönüştürülmesi yoluyla, Türkiye Büyük Millet Meclisi'nin kuruluşundan Cumhuriyetin ilanına kadar uzanan başarılı bir tarihi akışın hikayesidir
Nutuk ilk defa 1927 yılında, biri asıl metin, diğeri belgeler olmak üzere Arap harfleriyle iki cilt olarak yayınlanmıştır Aynı yıl, tek cilt halinde lüks bir baskısı da yapılmıştır Yazı inkılabından sonra, bu ilk metnin okunması güçleştiğinden, 1934 yılında, Milli Eğitim Bakanlığınca üç cilt olarak yeniden basılmıştır Nutuk, Atatürk Kültür Dil ve Tarih Yüksek Kurumu Atatürk Araştırma Merkezince yeniden basılmıştır

GEOMETRİ KİTABI (1937)

Atatürk bu kitabı ölümünden birbuçuk yıl önce III Türk Dil Kurultayından hemen sonra 1936-1937 yılı kış aylarında Dolmabahçe Sarayında kendi eliyle yazmıştır Atatürk Arapça ve Farsça terimlerle dolu ders kitaplarının öğrenciler açısından öğrenimi geciktireceğini düşünmüştü Bu amaçla geometri derslerinde ele alınan konulara ait tüm terimleri tek tek gözden geçirmiş ve arapça, farsça kökenli bu terimlere Türkçenin yazım kurallarını da dikkate alarak yeni isimler türetmiştir (ÖRNEK : üçgen, beşgen, kare, yamuk vs) Ardından yapmış olduğu bu çalışmayı dil bilimcilerin onayına sunmuş, onayı takiben geometri derslerinde öğretmenler tarafından kullanılmak üzere bastırılarak öğretmenlere dağıtılmıştır Günümüzde geometri öğretiminde kullanılan Türkçe kökenli terimlerin hemen tamamı Atatürk'ün ürettiği terimlerdir
MEDENİ BİLGİLER

Bu eserde, Atatürk'ün vatandaşlık hak ve görevleri hakkındaki düşünceleri ProfDr Afet İNAN tarafından kaleme alınmıştır 1931 yılında ilk defa yayınlanan bu eser, 1988 yılında Atatürk'ün 50 ölüm yıldönümü vesilesiyle kendi el yazılarıyla belgelendirilerek yeniden yayınlanmıştır Bu kitaptaki görüş ve değerlendirmeler tamamen Atatürk'e aittir Kitabın yazılış amacı değişik eğitim ve öğretim kurumlarında okutulan çeşitli derslerde kaynak kitap olarak kullanılmasıdır Medeni Bilgiler kitabında, çağdaş devlet, toplum ve insan tipinin sahip olması gereken milli ve evrensel değerler anlatılmaktadır