Vakıf Nedir?

Vakıf

Tanım
Vakıf, bir kişinin, belirli bir hizmetin yerine getirilmesi ya da başkalarının yararlanması için malını ya da parasını bağışlayarak oluşturduğu kuruluştur Bir vakfın kurulabilmesi için mülk sahibinin vakfa bırakacağı bir mülk ya da gelir kaynağı, bu mülkün yönetiminden sorumlu bir kişi yani mütevelli, vakıftan yararlanacak kişiler ya da görülecek hizmet ve ayrıca mülk sahibinin bütün bunları ayrıntılarıyla belirttiği yazılı bir metin gereklidir

Tarihçe
Hayır amacıyla kurulan vakıflar ilkçağlardan bu yana var olmuştur Eski Mısır, Yunan ve Roma'da vakıf gelirleriyle okullar, kitaplıklar ya da hayır kurumları desteklenirdi Ortaçağda Avrupa'da, kiliselerce yürütülen yetimhaneler, okullar ve parasız yemek dağıtımı gibi hayır işlerini desteklemenin yanı sıra özel amaçlar için de vakıflar kurulmuştur Ortaçağa damgasını vuran feodalizm döneminde toprak sahipleri (vasal) ölümlerinden sonra topraklarının büyük feodal beylerin (senyör) denetimine geçmesini önlemek amacıyla vakıflar kurdular Eğer toprak sahibi çocuklarının yararına vakıf kurmadan ölürse, feodal bey çocuklar büyüyünceye kadar miras kalan toprağı kullanabiliyor, ürün yetiştirebiliyor ve ağaç kesebiliyordu
Rönesans döneminden sonra varlıklı tüccarların hayır amacıyla kurdukları vakıflar hızla çoğaldı Tüccarlar 16 ve 17 yüzyıllarda yoksul çocuklara eğitim sağlamak, hastalara, evsizlere ve yaşlılara yardım etmek amacıyla çok sayıda vakıf kurdu
20 yüzyılda eğitim, bilim, tıp, toplumsal refah gibi konularda hizmet vermek için bağış toplayan vakıflar, başta ABD olmak üzere birçok ülkede yaygınlaştı Şirketlerin ya da kişilerin oluşturduğu bu büyük vakıfların başlıca etkinliği hayır amacıyla yüksek tutarlarda bağış toplamaktır Bu amaçla kurulan ilk vakıflardan biri de Carnegie Vakfı'dır Andrew Carnegie tarafından kurulan bu vakıf halk hizmetlerinin, eğitimin, sağlık ve güzel sanatların gelişimi için kaynak sağlar Ayrıca Rockefeller Vakfı, Ford Vakfı gibi başka vakıflar da kurulmuştur ABD'den sonra Avrupa'da ve İngiltere'de de yaygınlaşan bu kurumlar okulların, üniversitelerin ve hastanelerin yanı sıra müzelerin, sanat galerilerinin ve başka sanat etkinliklerinin gereksindikleri kaynakları sağlamada çok önemli bir rol oynamaktadırlar
Ayrıca, doğal çevreyle ve tarihi yapılarla ilgilenen bazı kişiler bunların korunması için vakıflar oluşturmuşlardır İngiltere'de bulunan Ulusal Vakıf bunlardan biridir Bu vakıf toplumun genel yararım gözeterek tarihi yapılarının ve doğal güzelliğinin bozulmasından korkulan araziyi alır ve korur

Osmanlı zamanında bizim için anlamı çok daha kıymetli olan günümüzde ise gerçek manasından uzaklaşmış bir kelime

Bir kişinin, belirli bir hizmetin yerine getirilmesi ya da başkalarının yararlanması için malını ya da parasını bağışlayarak oluşturduğu kuruluştur Bir vakfın kurulabilmesi için mülk sahibinin vakfa bırakacağı bir mülk ya da gelir kaynağı, bu mülkün yönetiminden sorumlu bir kişi yani mütevelli, vakıftan yararlanacak kişiler ya da görülecek hizmet ve ayrıca mülk sahibinin bütün bunları ayrıntılarıyla belirttiği yazılı bir metin gereklidir
Hayır amacıyla kurulan vakıflar ilkçağlardan bu yana var olmuştur

Eski Mısır, Yunan ve Roma'da vakıf gelirleriyle okullar, kitaplıklar ya da hayır kurumlan desteklenirdi Ortaçağda Avrupa'da, kiliselerce yürütülen yetimhaneler, okullar ve parasız yemek dağıtımı gibi hayır işlerini desteklemenin yanı sıra özel amaçlar için de vakıflar kurulmuştur Ortaçağa damgasını vuran feodalizm döneminde toprak sahipleri (vasal) ölümlerinden sonra topraklarının büyük feodal beylerin (senyör) denetimine geçmesini önlemek amacıyla vakıflar kurdular (bak Feodalizm) Eğer toprak sahibi çocuklarının yararına vakıf kurmadan ölürse, feodal bey çocuklar büyüyünceye kadar miras kalan toprağı kullanabiliyor, ürün yetiştirebiliyor ve ağaç kesebiliyordu

Rönesans döneminden sonra varlıklı tüccarların hayır amacıyla kurdukları vakıflar hızla çoğaldı Tüccarlar 16 ve 17 yüzyıllarda yoksul çocuklara eğitim sağlamak, hastalara, evsizlere ve yaşlılara yardım etmek amacıyla çok sayıda vakıf kurdu
20 yüzyılda eğitim, bilim, tıp, toplumsal refah gibi konularda hizmet vermek için bağış toplayan vakıflar, başta ABD olmak üzere birçok ülkede yaygınlaştı Şirketlerin ya da kişilerin oluşturduğu bu büyük vakıfların başlıca etkinliği hayır amacıyla yüksek tutarlarda bağış toplamaktır

Bu amaçla kurulan ilk vakıflardan biri de Carnegie Vakfı'dır Andrew Carnegie tarafından kurulan bu vakıf halk hizmetlerinin, eğitimin, sağlık ve güzel sanatların gelişimi için kaynak sağlar Ayrıca Rockefeller Vakfı, Ford Vakfı gibi başka vakıflar da kurulmuştur ABD'den sonra Avrupa'da ve İngiltere'de de yaygınlaşan bu kurumlar okulların, üniversitelerin ve hastanelerin yanı sıra müzelerin, sanat galerilerinin ve başka sanat etkinliklerinin gereksindikleri kaynakları sağlamada çok önemli bir rol oynamaktadırlar

Ayrıca, doğal çevreyle ve tarihi yapılarla ilgilenen bazı kişiler bunların korunması için vakıflar oluşturmuşlardır İngiltere'de bulunan Ulusal Vakıf bunlardan biridir Bu vakıf toplumun genel yararını gözeterek tarihi yapılarının ve doğal güzelliğinin bozulmasından korkulan araziyi alır ve korur