Doğru Akım Jenetörlerin Tanımı Ve Çalışma Prensipleri

DC Jeneratör : Bir başka doğru akım güç kaynağı ise dc jeneratördür Bir jeneratörünçalışmasını anlamak için bir telin manyetik alanda hareket ettirilmesiişleminin ana prensiplerini anlamanız şarttır
Jeneratör Prensipleri : Sarılı kablo bir şafta yerleştirilmiş vebir manyetik alanın ortasına kilitlenmiştir Manyetik alan, çizgilerle belirtilmiştir, mıknatısın kuzey kutbundan güney kutbuna doğru yola devam eder Bu alan görülemez fakat orada bulunmaktadır Bunu ıspatlamak için bir çiviyi mıknatısa yaklaştırdığımızda mıknatıs tarafından çekildiğinden görürüz Sarılı kablonun uçlarına bir voltmetrenin bağlı olduğuna bakın Sarımın 90 derece pozisyonu gösterilmiştir, sarımın kenarları kutuplara en fazla yaklaştırılmış ve sarımın yüzü manyetik alana paraleldir




Sarım 0 derecede başlarsa ve saat yönünde 180 derece hızlıca çevirildiğinde, voltmetrenin iğnesi yörüngesinde hareket edip anlık bir voltaj gösterecek ve daha sonra sıfıra inecektir Sarım manyetik alan çizgilerini kesince, tel sarımın her tarafında oluşan elektromotif güç, metre devresine giden aynı yönde bir akım yaratır ve metre hareket eder Oluşan voltajın genliği üç faktöre bağlıdır

• Manyetik alanın gücü
• Dönen sarımın hızı ve tel sarımın tur sayısı
• Herhangi bir faktör arttırıldığında oluşan voltajlar

Sarım saatin ters yönünde 180 derece yine çevrilirse, voltmetrenin iğnesi ters yönde hareket edecektir Ancak, ikinci 180 derece çevirmeden önce metrenin uçları ters hareket ederse, metrenin iğnesi ilk çevirmedeki yöne doğru yönelecektir Böylece, sarım sürekli çevrilirken her 180 derece noktasında uçlar ters çevrilirse, oluşan voltajın zamana karşı çizimi dalga şekline benzeyecektir Bu doğru akım jeneratörün temelidir





Ticari Jeneratör
Ticari bir dc jeneratörün farklı şekillerde sarımı vardır, her biri çok tur sarımlı ve metal bir çekirdek üzerindedir Buna armatür denirSarımların uçları jeneratör şaftındaki ayrı kayar halkalara komutatör bağlıdır Çıkış uçları bu kayar konnektörlere bağlıdır fırçalar bunlar da komutatöre bağlantılıdır Armatür dönerken bu kombinasyonçıkış uçlarına sarım bağlantılarını ters çevirir, böylece oluşan voltajherzaman aynı polaritededir Jeneratör şaftındaki sarımlar öyle yerleştirilmiştir ki, çıkış voltaj dalga şekli zamana karşıçizildiğinde Şekil 14b’deki gibi gözükür Çıkış voltajı neredeyse sabittir ve bir yük devresine bağlandığında, devredeki akım sadece biryönde akacaktır Bu bir dc jeneratörden gelen doğru akımdır bir dc güç kaynağı
Bir jeneratörün ürettiği voltaj seviyesi jeneratör sarımlarının tur sayısına, jeneratör şaftının çevrilme hızına ve manyetik alanın gücüne bağlıdır Bir dc jeneratörün üretebileceği en fazla akım, jeneratör sarımlarlarındaki tellerin çapına, komutatör ve fırçaların tasarımına ve jeneratörün soğutulma şekline bağlıdır

Endüksiyon
Devredeki metrede bir akıma yol açan voltaja, manyetik alanın neden olduğu bilinmektedir Endüksiyon ya sarımın manyetik alanın içinde hareketiyle ya da manyetik alanın sarımın içinde hareketiyle oluşabilir Endüksiyon prensibi dc jeneratör, bir sonraki kısımda anlatılacak ac jeneratör, bobinler ve transformatörler için çok önemli bir yere sahiptir

AC GÜÇ
Devre akımının sadece tek yönde akmamasından dolayı alternatif akım(ac) dc’den farklıdır; ters dönüp , karşı yönde de akar Düzgün zamanaralıklarında yön değiştirir Akımın yön değiştirdiği bu düzgünperyodik orana frekans denir AC ile çalışan cihazlar alternatif akımınüretildiği frekansta çalışmalıdırlar
AC güç trenleri, fabrikaları ve evlerimizdeki aletleri çalıştırır Onuözellikle kullanışlı yapan, ac’yi değişik voltajlara çevirmek içintransformatörlerin kullanılabilmesidir

ALINTI