Yıldızlar Nasıl Oluşmuştur

Yıldızlar nasıl oluşmuştur

Yıldız yoğun ve ışık saçan bir plazma küresidir Bir araya toplanan yıldızların oluşturduğu gökadalar görünür evrenin hâkimidir Günışığı dahil olmak üzere Dünya üzerindeki erkenin (enerji) çoğunun kaynağı, bize en yakın yıldız olan Güneştir Diğer yıldızlar, Güneş’in ışığı altında kalmadıkları zaman yani geceleri gökyüzünde görünürler Yıldızların parlamasının nedeni çekirdeklerinde meydana gelen çekirdek kaynaşması (füzyon) tepkimelerinde açığa çıkan erkenin yıldızın içinden geçtikten sonra dış uzaya ışıma (radyasyon) ile yayılmasıdır Yıldızlar olmasaydı, ne yaşam ne de öğelerin (element) büyük bir kısmı var olabilirdi

Gökbilimciler bir yıldızın tayfını, parlaklığını ve uzaydaki hareketini gözlemleyerek o yıldızın kütlesi, yaşı, kimyasal bileşimi ve bunun gibi bir çok özelliğini belirleyebilirler Bir yıldızın toplam kütlesi, yıldızın gelişiminin ve sonunun ana belirleyicisidir Bir yıldızın gelişim süreci içinde bulunduğu aşamaya göre çapı, dönüşü, hareketi ve sıcaklığı belirlenir Sıcaklık ve parlaklık durumuna göre işaretlendikleri Hertzsprung-Russell diagramı (H-R diagramı), yıldızların güncel yaşını ve gelişim sürecindeki aşamasını belirlemek için kullanılır

Yıldız gelişiminin ilk halkası, hidrojen, bir miktar helyum ve çok az miktarda daha ağır öğelerden oluşan ve içe doğru çökmeye başlayan bir madde bulutudur Yıldız çekirdeği yeteri kadar yoğunlaştıktan sonra içinde bulunan hidrojenin bir kısmı sürekli olarak nükleer çekirdek kaynaşması tepkimesiyle helyuma çevrilir Yıldızın geri kalan kısmı, açığa çıkan erkeyi, ışıma ve ısıyayım (konveksiyon) birleşimiyle çekirdekten uzağa taşır Bu süreçler yıldızın kendi içine doğru çökmesini engeller ve erke, yıldız yüzeyinde bir yıldız rüzgârı yaratarak dış uzaya doğru ışıma yoluyla yayılır

Çekirdekteki hidrojen yakıtı bittikten sonra, en azından Güneş’in kütlesinin beşte ikisi kadar bir kütleye sahip olan yıldız genişleyerek, daha ağır olan öğeler çekirdekte ya da çekirdeğin etrafında kabuk hâlinde kaynaşarak kırmızı dev hâline gelir Daha sonra maddenin bir kısmı yıldızlararası ortama salınarak, ağır öğelerin daha yoğun olacağı yeni bir yıldız nesli yaratacak şekle dönüşür

İki ya da daha fazla yıldızdan oluşan sistemlerde birbirine kütle çekim gücüyle bağlanmış ve genellikle birbirinin çevresinde düzenli yörüngelerde dönen yıldızlar bulunur Birbirine çok yakın bir yörünge izleyen yıldızların kütle çekim gücü ile etkileşimlerinin evrimsel gelişimlerinde önemli etkisi vardır