Geleceği Görebilmek

**Prof. Dr. Sinsi** · 10-14-2012

Geleceği görebilmek

Mayıs sonunda New York’ta düzenlenen Dünya Bilim Fuarı’na katılan konuşmacılardan biri de ünlü

mucit ve fütürist Ray Kurzweil’di

Onun Festival’deki konuşması sırasında açıkladığı bazı gelecek

tahminleri şöyle:

• 10 yıl sonra, alacağınız bir ilaç

sayesinde kilo almadan istediğinizi

yiyebileceksiniz

• Güneş enerjisi şu an için ekonomik

olmayabilir ama nanoteknolojideki

gelişmelerin artan hızı sayesinde 5 yıl

içinde fosil yakıtlar kadar ucuz olacak

ve 20 yıl sonra bütün enerjimizi temiz

kaynaklardan elde edeceğiz

• Yalnızca 15 yıl sonra ortalama

yaşam uzunluğunuz yaşlandığınızdan

daha hızlı artacak

2050’den önce de

devrimsel bir insan-makine iç içeliği

yaşanacak ve sürekli gelişen

yazılımlar sayesinde ölümsüzlüğe

giderek yaklaşılacak

Ray Kurzweil bir medyum ya da

sıradan bir bilimkurgu fantezicisi

değil

Bilim dünyasında saygın bir yeri

olan, güneş enerjisine ilişkin

öngörüleri ABD Ulusal Mühendislik

Akademisi tarafından yayınlanmış bir

bilim insanı

Geleceğe yönelik

öngörülerini İvmeli Kazançlar Yasası

ile açıklayan Kurzweil, Bilim

Festivali’nde bu yasayı çeşitli grafikler

kullanarak anlattı

Örnek olarak da

kendi geliştirdiği Kurzweil Okuma

Aygıtı’nı verdi

Kurzweil 1976’da körler için herhangi

yazılı bir metni tarayan ve onu yüksek

sesle okuyan bir aygıt yapmıştı

O

zaman bu aygıt yaklaşık bir çamaşır

makinesi büyüklüğündeydi

Kurzweil’in ilk müşterisi de ünlü

müzisyen Steve Wonder’di

Kurzweil

o dönemde bir de öngörüde

bulunmuştu: Körler için herhangi bir

yerde her türlü metni okuyabilecek el

büyüklüğünde bir elektronik aygıt 21

yüzyılın başında piyasada olacaktır

2002’de bu öngörüsünü biraz daha

daralttı ve 2008 yılını işaret etti

İki ay

önceki Dünya Bilim Festivali’nde

Kurzweil cebinden çıkardığı cep

telefonu büyüklüğünde bir aygıtla

festival broşürünü çevresindekilere

yüksek sesle dinleterek bu

öngörüsünün gerçekleştiğini gösterdi

1980’li yılların sonunda, bir

makinenin bir insanı satrançta

yenebileceğini ve bunun 1998’de

gerçekleşeceğini söyleyen Kurzweil o

zaman yanılmıştı

Çünkü Deep Blue

(Derin Mavi) adlı bilgisayar,

Kasparov’u 1997’de yenmişti

Ancak

bir yıllık bir yanılgı da hiç fena

sayılmaz

Teknolojinin bazı yönlerinin

kolaylıkla tahmin edilebilecek şekilde

gelişme gösterdiğini belirten

Kurzweil, bilgisayarların hesaplama

gücünün yüzyılın başındaki

elektromekanik makineler zamanında

her üç yılda bir ikiye katlandığını,

yüzyılın ortalarında bu zamanın iki

yıla indiğini ve bugünlerde de artık

her yıl ikiye katlandığını gösteren

grafikler gösterdi

Kurzweil’in başka bazı grafikleri,

patent sayısındaki, telefon

kullanımındaki, eğitime harcanan

paradaki katlanarak artan değişimi

gösteriyordu

Bir başka grafikte de

teknolojinin gelişimi taş devrinden

günümüze kadar ortaya koyuluyordu

Kurzweil şimdi de bilgi teknolojileri

sayesinde başta biyoloji, tıp ve enerji

olmak üzere birçok alanda devrim

yaşanacağını ileri sürüyor

Grafikleri,

nanoteknoloji konusunda üstel artış

gösteren bir eğrinin daha başlarını

yaşamakta olduğumuzu ortaya

koyuyor

Bu bilgilerin ışığında

Kurzweil, 2020’li yıllarda insan

beynine bilgisayar parçalarının

takılabileceğini ve insanlar kadar

akıllı makinelerin yapılabileceğini

öngörüyor

Bu konuyu Kurzweil ile Festival’de

tartışan nörobilimci Vilayanur S

Ramachandran Kurzweil’e katılmıyor

O, insan beyninin çok karmaşık bir

yapıda olduğunu, düşünen, empatik

bir makine yapılabileceğini ama

yapılan makinenin insan beyni gibi

çalışmayacağını düşünüyor

İnsanın

evriminin rasgele olduğunu ve bu

konuda tersine mühendislik yapmanın

çok zor olduğunu söylüyor

Kurzweil, genelde benzer davranış

gösteren gelişim grafiklerinin ilk

zamanlarındaki yavaşlığa ve

çizgiselliğe aldanan bilim insanlarının

umutsuzluğa kapılabileceğini

söylüyor

İnsan genomunun %1’lik

bölümünü çözmenin yıllar aldığını,

ancak bundan sonraki her yılda bu

oranın ikiye katlanarak, insan

genomunun tamamını çözmenin

yalnızca yedi yıl daha alacağını da

ekliyor

Kurzweil bu grafiklerine o kadar çok

güveniyor ki, 2029’da bir insanla

sohbet edebilecek ve insan olmadığı

anlaşılamayacak, Turing testinden

geçebilen bir makine yapılabileceği

konusunda Lotus yazılımının

yaratıcısı Mitch Kapor ile 10

000 $’lık

bir iddiaya bile girmiş

Sinan Erdem

10-14-2012	#1
Prof. Dr. Sinsi	Geleceği Görebilmek Geleceği görebilmek Mayıs sonunda New York’ta düzenlenen Dünya Bilim Fuarı’na katılan konuşmacılardan biri de ünlü mucit ve fütürist Ray Kurzweil’di Onun Festival’deki konuşması sırasında açıkladığı bazı gelecek tahminleri şöyle: • 10 yıl sonra, alacağınız bir ilaç sayesinde kilo almadan istediğinizi yiyebileceksiniz • Güneş enerjisi şu an için ekonomik olmayabilir ama nanoteknolojideki gelişmelerin artan hızı sayesinde 5 yıl içinde fosil yakıtlar kadar ucuz olacak ve 20 yıl sonra bütün enerjimizi temiz kaynaklardan elde edeceğiz • Yalnızca 15 yıl sonra ortalama yaşam uzunluğunuz yaşlandığınızdan daha hızlı artacak 2050’den önce de devrimsel bir insan-makine iç içeliği yaşanacak ve sürekli gelişen yazılımlar sayesinde ölümsüzlüğe giderek yaklaşılacak Ray Kurzweil bir medyum ya da sıradan bir bilimkurgu fantezicisi değil Bilim dünyasında saygın bir yeri olan, güneş enerjisine ilişkin öngörüleri ABD Ulusal Mühendislik Akademisi tarafından yayınlanmış bir bilim insanı Geleceğe yönelik öngörülerini İvmeli Kazançlar Yasası ile açıklayan Kurzweil, Bilim Festivali’nde bu yasayı çeşitli grafikler kullanarak anlattı Örnek olarak da kendi geliştirdiği Kurzweil Okuma Aygıtı’nı verdi Kurzweil 1976’da körler için herhangi yazılı bir metni tarayan ve onu yüksek sesle okuyan bir aygıt yapmıştı O zaman bu aygıt yaklaşık bir çamaşır makinesi büyüklüğündeydi Kurzweil’in ilk müşterisi de ünlü müzisyen Steve Wonder’di Kurzweil o dönemde bir de öngörüde bulunmuştu: Körler için herhangi bir yerde her türlü metni okuyabilecek el büyüklüğünde bir elektronik aygıt 21 yüzyılın başında piyasada olacaktır 2002’de bu öngörüsünü biraz daha daralttı ve 2008 yılını işaret etti İki ay önceki Dünya Bilim Festivali’nde Kurzweil cebinden çıkardığı cep telefonu büyüklüğünde bir aygıtla festival broşürünü çevresindekilere yüksek sesle dinleterek bu öngörüsünün gerçekleştiğini gösterdi 1980’li yılların sonunda, bir makinenin bir insanı satrançta yenebileceğini ve bunun 1998’de gerçekleşeceğini söyleyen Kurzweil o zaman yanılmıştı Çünkü Deep Blue (Derin Mavi) adlı bilgisayar, Kasparov’u 1997’de yenmişti Ancak bir yıllık bir yanılgı da hiç fena sayılmaz Teknolojinin bazı yönlerinin kolaylıkla tahmin edilebilecek şekilde gelişme gösterdiğini belirten Kurzweil, bilgisayarların hesaplama gücünün yüzyılın başındaki elektromekanik makineler zamanında her üç yılda bir ikiye katlandığını, yüzyılın ortalarında bu zamanın iki yıla indiğini ve bugünlerde de artık her yıl ikiye katlandığını gösteren grafikler gösterdi Kurzweil’in başka bazı grafikleri, patent sayısındaki, telefon kullanımındaki, eğitime harcanan paradaki katlanarak artan değişimi gösteriyordu Bir başka grafikte de teknolojinin gelişimi taş devrinden günümüze kadar ortaya koyuluyordu Kurzweil şimdi de bilgi teknolojileri sayesinde başta biyoloji, tıp ve enerji olmak üzere birçok alanda devrim yaşanacağını ileri sürüyor Grafikleri, nanoteknoloji konusunda üstel artış gösteren bir eğrinin daha başlarını yaşamakta olduğumuzu ortaya koyuyor Bu bilgilerin ışığında Kurzweil, 2020’li yıllarda insan beynine bilgisayar parçalarının takılabileceğini ve insanlar kadar akıllı makinelerin yapılabileceğini öngörüyor Bu konuyu Kurzweil ile Festival’de tartışan nörobilimci Vilayanur S Ramachandran Kurzweil’e katılmıyor O, insan beyninin çok karmaşık bir yapıda olduğunu, düşünen, empatik bir makine yapılabileceğini ama yapılan makinenin insan beyni gibi çalışmayacağını düşünüyor İnsanın evriminin rasgele olduğunu ve bu konuda tersine mühendislik yapmanın çok zor olduğunu söylüyor Kurzweil, genelde benzer davranış gösteren gelişim grafiklerinin ilk zamanlarındaki yavaşlığa ve çizgiselliğe aldanan bilim insanlarının umutsuzluğa kapılabileceğini söylüyor İnsan genomunun %1’lik bölümünü çözmenin yıllar aldığını, ancak bundan sonraki her yılda bu oranın ikiye katlanarak, insan genomunun tamamını çözmenin yalnızca yedi yıl daha alacağını da ekliyor Kurzweil bu grafiklerine o kadar çok güveniyor ki, 2029’da bir insanla sohbet edebilecek ve insan olmadığı anlaşılamayacak, Turing testinden geçebilen bir makine yapılabileceği konusunda Lotus yazılımının yaratıcısı Mitch Kapor ile 10000 $’lık bir iddiaya bile girmiş Sinan Erdem