Oniks" Silis Minerallerinden Akikin Bir Türü"Oniks Mermeri

Oniks" Silis Minerallerinden Akikin Bir Türü"Oniks Mermeri

Silis minerallerinden akikin (bak AKİK) bir türü olan oniks yarı değerli bir taştır Akik, kalsedon ya da kadıköytaşı olarak adlandırılan geniş bir mineraller grubunun üyesidir Karneliyen ve helyotrop (kantaşı) gibi değerli taşları da içeren kalsedonlar özellikle mücevher yapımında kullanılır Oniksi öbür kalsedon türlerinden ayırt eden özelliği, birbirini izleyen siyah ve beyaz renkli şeritleri olmasıdır Aynı taşın kahverengi ya da kırmızı şeritli türüne ise sardoniks denir

Bu ilginç renkli şeritli yapısı nedeniyle oniks çok eski zamanlardan beri kuyumculukta ve vazo gibi küçük süs eşyalarının yapımında kullanılmaktadır Çoğu kez oyularak işlenir İki tür oyma mücevher vardır; bunlar oymanın yapılış tarzına göre adlandırılır Kamayö ya da karne denen türde, taşın zemini oyulur ve desen ya da figür taşın yüzeyinde bir kabartma halinde kalır; intaglio denen türde ise bu işlemin tam tersi gerçekleştirilir ve desen ya da figür oyularak hazırlanır

Oniks daha çok kamayö yapımında kullanılır; çünkü, oniksteki iki renk oymacıya, bunların birinden motifte, ötekinden ise zeminde yararlanma olanağını verir Kamayölerin çoğu broşlarda (takı iğne) kullanılır En nitelikli oniksler Hindistan ve Güney Amerika'da çıkarılır

Benzer görünümü nedeniyle zaman zaman oniksle karıştırılan bir kalsit (kristal yapılı kireçtaşı) türü vardır "Oniks mermeri" denen bu malzeme çok daha büyük cisimlerin yapımında kullanılır Eski Mısırlılar, Yunanlılar ve Romalılar tapmaklarının yapımında oniks mermerinden de yararlanmışlardır Pek çok İslam ülkesinde sütunları bu malzemeden yapılmış camiler bulunur Cezayir, Fas ve Mısır'da zengin oniks mermeri yatakları vardır