Neruda, Pablo- Şili'li Şair

Neruda, Pablo- Şili'li Şair

Pablo Neruda (19041973) Asıl adı Ricardo Neftali Reyes Basoalto olan Şilili şair Pablo Neruda'nın babası bir demiryolu işçisi, annesi ilkokul öğretmeniydi Parral'da dünyaya gelen Neruda daha iki aylıkken annesini yitirdi Babası ikinci kez evlendi Üvey annesi Neruda'ya kendi çocuğu gibi baktı, sevecenlikle büyüttü ve yetiştirdi Şairin çocukluğu babasının görevli olduğu küçük taşra istasyonlarında geçti


Köylüleri, mevsimlik tarım işçilerini, maden işçilerini yakından tanıdı Okulda, düş kurmayı seven, çekingen bir öğrenciydi Şiirler ve yazılar yazıyor, durmadan kitap okuyordu Edebiyat açısından ve siyasal açıdan etkilendiği, Şili'nin ünlü kadın şairi Gabriela Mistral ile bu sırada tanıştı Çek şairi Jan Neruda'nın bir şiir kitabı, bu şairin şiirlerine hayran kalmasına yol açtı Şiirlerinde ve yazılarında kullandığı Neftali Reyes adı yerine bundan sonra Pablo Neruda diye imza atmaya başladı


Yükseköğrenimi için Santiago'ya giden Neruda üniversitede edebiyat ve felsefe okudu Bir yandan da Fransızca dersleri alıyordu Hem büyük kentin olanaklarından yararlanmaya çalışıyor, hem de açlık ve parasızlıkla savaşarak öğrenimini sürdürüyor, durmadan şiir yazıyordu 1921'de bir şiiriyle Öğrenciler Birliği'nin yarışmasını kazandı 1923'te de ilk kitabı Crepusculario'yu ("Akşam Alacası") çıkardı Bu dönemde Sembolizm ve Gerçeküstücülük akımlarının ve bu anlayışta yazan şairlerin etkisinde kaldı {bak GERÇEKÜSTÜCÜLÜK; Sembolizm)

Öğrenimini tamamlayınca dışişlerinde görev aldı Rangun (Birmanya), Sri Lanka, Singapur, Cava ve Arjantin'de konsolosluk yaptı 1934'te İspanya'ya gönderildi Önce Barselona'da, sonra Madrid'de çalıştı Bu sırada İspanyol şairlerinin çıkardığı dergiye ürünlerini vermeye başladı ve derginin yöneticiliğini üstlendi İspanya İç Savaşı sırasında Cumhuriyetçiler'den yana olduğu için Şili hükümeti tarafından görevden alındı 1937'de Fransa'ya geçerek Louis Aragon ile birlikte Yazarlar Kongresi'nin toplanmasını sağladı Şili'de Halk Cephesi hükümeti kurulunca ülkesine dönerek mülteci İspanyol Cumhuriyetçileri'ne yardım etmeye ve mültecilerle ilgili işleri düzenlemeye başladı


II Dünya Savaşı başlarında Meksika konsolosluğuna atandı 1943'te Şili'ye döndü 1945'te Şili Parlamentosu'na senatör seçildi Şili Komünist Partisi'ne de giren Neruda, bir süre sonra ülkenin zorbaca yönetilmeye başlanması karşısında tepki gösterdi Bunun üzerine suçlanarak tutuklanmasına karar verildi Kendisi gibi birçok devrimci de izleniyor, tutuklanıyor ve hapsediliyordu Neruda bir süre kaçak yaşamak zorunda kaldı 1949'da da And Dağları' m at sırtında aşarak yurdundan aynldı Jorge Rafael Videla iktidardan düşünce tekrar yurduna döndü 1971'de Nobel Edebiyat Ödülü' nü alan Neruda bu sırada Şili'nin Parisbüyükelçisiydi Salvador Ailende hükümetinin askeri bir darbe ile Eylül 1973'te devrilmesini izleyen günlerde öldü


Neruda 1924'te yayımlanan Yirmi Aşk Şiiri ve Umutsuz Bir Şarkı (Veintepoemas de amor y una cancion desesperada) adlı şiir kitabıyla üne kavuştu Bu şiirlerde halk şiirinden kaynaklanan bir duygululuk vardı Sonraki şiirlerine kötümserlik ve iç sıkıntısı egemendi Ama bu karamsar duygulardan çabuk kurtularak yaşama bir amaç ve şaire canlılık kazandıran devrimci bir dünya görüşüyle şiirler yazdı Aşk, insan sevgisi, doğa karşısında duyulan coşku Neruda'nın şiirlerinin ana konularıdır


Çeşitli yapıtlarından yapılan şiir çevirileriyle oluşturulan ve Şiirler başlığı taşıyan kitapların yanı sıra Neruda'nın bazı yapıtları ya tümüyle ya da seçmeler yapılarak dilimize çevrildi: Yeryüzünde Konaklama (Residencia en la tierra; 1933), Yürekteki İspanya (Espana en el corazon; 1937), Kaptanın Dizeleri (Los versos del capitan; 1952), Kara Ada Defteri (Memorial de Isla Negra; 1964) Şiirsel bir dille kaleme alınmış olan Yaşadığımı İtiraf Ediyorum (Canfieso que he vivido; 1974) adli yapıtı ise kendi yaşamöyküsüdür Neruda'nın düzyazılarından ve mektuplarından bir bölümü de dilimize çevrilmiştir