Mısırın Genel Özellikleri |
10-14-2012 | #1 |
Prof. Dr. Sinsi
|
Mısırın Genel ÖzellikleriMısırın genel özellikleriTemel Özellikleri Coğrafi Verileri Konum: Kuzeydoğu Afrika ülkelerinden olan Mısır, kuzeyden Akdeniz, doğudan Kızıldeniz ve Filistin, güneyden Sudan, batıdan Libya ile çevrilidir Coğrafi konumu: 27 00 Kuzey enlemi, 30 00 Doğu boylamı Haritadaki konumu: Afrika Yüzölçümü: 1,001,450 km² Sınırları: toplam: 2,665 km sınır komşuları: Filistin 11 km, İsrail 266 km, Libya 1,115 km, Sudan 1,273 km Sahil şeridi: 2,450 km İklimi: Mayıs - Ekim ayları arası kadar sıcak bir yaz, Kasım - Nisan ayları arası serin bir kış olmak üzere genelde iki mevsim görülür Çölde yazın sıcaklık gölgede her zaman 40 dereceyi geçer Ancak gece sıcaklık, 15-18 derece kadardır Sahra'dan gelip, Deltaya kadar uzanan hamsin rüzgarları genellikle bahar mevsiminde eserler Kuru ve kavurucu karakterde olup, sık sık kum ve toz fırtınaları oluştururlar Kıyı kesiminde Akdeniz iklim özelliği nedeniyle kışın yağış ortalaması 100-200mm arasındadır Arazi yapısı: 1280 km uzunluğundaki Nil Vadisi , Sudan sınırından Akdeniz'e kadar uzanarak doğu ve batı çöllerini birbirinden ayırır Batı çölü hemen hemen yüzölçümünün 3/4 'ünü kaplar Ortalama yükseklik 210-250 metre olmasına rağmen güneybatı ucunda , yüksek kayalıklı bölgede 2130m'ye ulaşırBölgenin çoğu yeri taşlı çöllerden meydana gelmesine rağmen, yer yer kumluk ovalara da rastlanır Plato görünümünde olan bölgenin çeşitli yerlerinde oluşan çökmeler sonucu yeraltı sularının yerleşmesine imkan veren sığ kuyular meydana gelmiştir Deniz seviyesinden yüksekliği: en alçak noktası: Qattara Çukuru -133 m en yüksek noktası: Catherine Tepesi 2,629 m Doğal kaynakları: petrol, doğal gaz, demir, fosfatlar, manganez, kireçtaşı, alçıtaşı, talk, asbest, kurşun, çinko Arazi kullanımı: tarıma uygun topraklar: %292 sürekli ekinler: %05 otlaklar: %0 ormanlık arazi: %0 diğer: %9658 (2005 verileri) Sulanan arazi: 34,220 km² (2003 verileri) Doğal afetler: Periyodik kuraklıklar, yaygın depremler, su baskınları, heyelanlar, volkanik aktivite, bahar mevsiminde esen hamsin rüzgarları kuru ve kavurucu karakterde olup, sık sık kum ve toz fırtınaları oluştururlar Nüfus Bilgileri Nüfus: 78,887,007 (Temmuz 2006 verileri) Nüfusun %45'i şehirlerde yaşamaktadır Nüfus artış oranı: %175 (2006 verileri) Mülteci oranı: -021 mülteci/1,000 nüfus (2006 tahmini) Bebek ölüm oranı: 3133 ölüm/1,000 doğan bebek (2006 tahmini) Ortalama hayat süresi: Toplam nüfus: 7129 yıl erkeklerde: 6877 yıl kadınlarda: 7393 yıl (2006 verileri) Ortalama çocuk sayısı: 283 çocuk/1 kadın (2001 tahmini) HIV/AIDS - hastalıklarına yakalanan yetişkin sayısı: %01 (2001 verileri) Ulus: Mısırlı Nüfusun etnik dağılımı: Mısır halkının yaklaşık %91'ini Araplar oluşturmaktadır Arapların %915'i Müslüman, kalanı Hıristiyan'dır İkinci önemli etnik unsur nüfusun %7'sini oluşturan Kıptilerdir Kıptilerin tamamı Hıristiyan'dır Kıptilerin kendilerine özel bir dilleri vardır Ancak bugün artık Kıptice konuşan kalmamıştır ve Kıptiler de Arapça konuşmaktadırlar Kalan nüfusu Avrupalı Hıristiyan etnik unsurlarla, Nubiyalı, Beja, Arnavut, Berberi gibi değişik kökenlerden gelen Müslüman etnik unsurlar oluşturmaktadır Din: Resmi din İslam'dır Halkın %91'i Müslüman'dır Kalan nüfusu Kıpti kökenli Ortodoks Hıristiyanlar (Kıptiler diğer Ortodokslardan farklı bir inanca sahiptirler), Rum kökenli Ortodokslar, Arap kökenli Maruni Hıristiyanlar ve çeşitli Avrupa ülkelerinden Mısır'a yerleşmiş olan Katolik ve Protestan Hıristiyanlar oluşturmaktadır Müslümanların tamamına yakını Sünni, çoğunluğu Şafii, önemli bir kısmı da Hanefi'dir Diller: Resmi dili Arapça'dır Halkın tamamına yakını Arapça konuşur Bazı küçük etnik unsurlar kendi aralarında mahalli dillerini konuşurlar Okur yazar oranı: 15 yaş ve üzeri için veriler toplam nüfusta: %577 erkekler: %683 kadınlar: %469 (2003 verileri) Yönetimi Ülke adı: Resmi tam adı: Mısır Arap Cumhuriyeti kısa şekli : Mısır Yerel tam adı: Jumhuriyat Misr al-Arabiyah yerel kısa şekli: Misr eski adı: Birleşik Arap Cumhuriyeti (Suriye ile birlikte) Yönetim biçimi: Başkanlık Tipi Cumhuriyet Başkent: Kahire İdari bölümler: 26 eyalet; Ad Daqahliyah, Al Bahr al Ahmar, Al Buhayrah, Al Fayyum, Al Gharbiyah, Al Iskandariyah, Al Isma'iliyah, Al Jizah, Al Minufiyah, Al Minya, Al Qahirah, Al Qalyubiyah, Al Wadi al Jadid, Ash Sharqiyah, As Suways, Aswan, Asyut, Bani Suwayf, Bur Sa'id, Dumyat, Janub Sina', Kafr ash Shaykh, Matruh, Qina, Shamal Sina', Suhaj Bağımsızlık günü: 28 Şubat 1922 (İngiltere'den) Milli bayram: İhtilal günü, 23 Temmuz (1952) Anayasa: Ülke 11 Eylül 1971'de yürürlüğe konan anayasayla yönetilmektedir Üye olduğu uluslararası örgüt ve kuruluşlar: ABEDA, ACC, ACCT, AfDB (Afrika Kalkınma Bankası), AFESD (Arap Ülkeleri Ekonomik ve Sosyal Kalkınma Fonu), AL, AMF (Arap Ülkeleri Para Fonu), BSEC (Karadeniz Ekonomik İşbirliği), CAEU (Arap Ülkeleri Ekonomik Anlaşmalar Konseyi), CCC (Gümrük İşbirliği Konseyi), EBRD (Avrupa Yatırım ve Kalkınma Bankası), ECA (Birleşmiş Milletler Afrika Ekonomik Komisyonu), ESCWA (Birleşmiş Milletler Batı Asya Ekonomik ve Sosyal Komisyonu), FAO (Tarım ve Gıda Örgütü), G-15, G-19, G-24, G-77, IAEA (Uluslararası Atom Enerjisi Ajansı), IBRD (Uluslararası İmar ve Kalkınma Bankası), ICAO (Uluslararası Sivil Havacılık Örgütü), ICC (Milletlerarası Ticaret Odası), ICRM (Uluslararası Kızılhaç ve Kızılay Hareketi), IDA (Uluslararası Kalkınma Birliği), IDB (İslam Kalkınma Bankası), IFAD (Uluslararası Tarımsal Kalkınma Fonu), IFC (Uluslararası Finansman Kurumu), IFRCS (Uluslararası Kızılhaç ve Kızılay Toplulukları Federasyonu), IHO (Uluslararası Hidrografi Örgütü), ILO (Uluslarası Çalışma Örgütü), IMF (Uluslararası Para Fonu), IMO (Uluslararası Denizcilik Örgütü), Inmarsat (Uluslararası Denizcilik Uydu Teşkilatı), Intelsat (Uluslararası Telekomünikasyon ve Uydu Örgütü), Interpol (Uluslararası Polis Teşkilatı), IOC (Uluslararası Olimpiyat Komitesi), IOM (Uluslararası Göçmen Teşkilatı), ISO (Uluslararası Standartlar Örgütü), ITU (Uluslararası Haberleşme Birliği), MINURSO (BM Bati Sahra Referandum Misyonu), MONUC (BM Kongo Operasyonu), NAM, OAPEC (Arap Petrol İhracatçısı Ülkeler Örgütü), OAS (Amerika Devletleri Teşkilatı), OAU (Afrika Birliği Teşkilatı), OIC (İslam Konferansı Örgütü), OSCE (Avrupa Güvenlik ve İşbirliği Örgütü), PCA (Daimi Hakemlik Mahkemesi), UN (Birleşmiş Milletler), UNAMSIL (BM Sierra Leone Misyonu), UNCTAD (Birleşmiş Milletler Ticaret ve Kalkınma Konferansı), UNESCO (Eğitim-Bilim ve Kültür Örgütü), UNIDO (Endüstriyel Kalkınma Örgütü), UNITAR (BM Eğitim Araştırma Enstitüsü), UNMIBH (BM Bosna Hersek Misyonu), UNMIK (BM Kosova Geçici Yönetimi), UNMOP (BM Prevlaka Gözlem Misyonu), UNOMIG (BM Gürcistan Gözlem Misyonu), UNRWA (BM Filistin Mültecileri Yardım Komisyonu), UNTAET (BM Doğu Timor Geçiş Yönetimi), UPU (Dünya Posta Birliği), WFTU (Dünya İşçi Sendikaları Federasyonu), WHO (Dünya Sağlık Örgütü), WIPO (Dünya Fikri Mülkiyet Teşkilatı), WMO (Dünya Meteoroloji Örgütü), WToO (Dünya Turizm Örgütü), WTrO (Dünya Ticaret Örgütü) Ekonomik Göstergeler Ekonomiye genel bakış: Mısır ekonomisi tarım, hayvancılık ve turizme dayanır Tarım daha çok Nil vadisinde yapılmaktadır Tarım ürünlerinden ve hayvancılıktan elde edilen gelirin gayri safi yurtiçi hasıladaki payı %20'dir Çalışan nüfusun %40'ı bu sektörlerde iş görmektedir Üretilen tarım ürünlerinin başında pamuk gelir Bunun yanı sıra tahıl ve çeşitli sebzeler de üretilmektedir Balıkçılık da yaygındır Mısır'da demir, fosfat, manganez, çinko ve altın cevheri gibi bazı madenler çıkarılmaktadır Maden gelirleri gayri safi yurtiçi hasılanın %2'sini oluşturur Bir miktar da petrol üretilmektedir Orman ürünlerinden de belli oranda yararlanılmaktadır Mısır tarihi eser yönünden oldukça zengin bir ülkedir Kahire'deki Amr ibnu As, Hz Hüseyin, Sultan Hasan, Ezher, Tulunoğlu, İmam Şafii, Mehmed Ali Paşa camileri ve piramitler başta gelen tarihi eserlerdendir Kahire'de çok sayıda antik ve İslâmi eserin sergilendiği müzeler mevcuttur Bütün bu tarihi zenginlikler Mısır'a çok sayıda turist çekmektedir Dış ticaretindeki açığın bir kısmını turizm gelirleriyle kapatmaktadır GSYİH: Satınalma Gücü paritesi - 3281 milyar $ (2006 verileri) GSYİH - reel büyüme oranı: %57 (2006 verileri) GSYİH - sektörlere göre: tarım: %147 endüstri: %355 hizmet: %498 (2006) Enflasyon oranı (tüketici fiyatlarında): %65 (2006) İş gücü: 218 milyon (2006 verileri) Sektörlere göre işgücü dağılımı: tarım %32, hizmet %51, endüstri %17 (2001) İşsizlik oranı: %103 (2001 verileri) Endüstri: Sanayi kuruluşlarının başında gıda maddesi, meşrubat ve sigara üretimiyle ilgili kuruluşlar gelmektedir İkinci sırada tekstil ve deri fabrikalarıyla konfeksiyon atölyeleri gelir Mısır'da üretilen pamuğun önemli bir kısmı kendi fabrikalarında işlenmektedir Bunun yanı sıra demir çelik, inşaat, elektrik donanımı, bazı mekanik aletler üretimi, madeni ve toprak eşya üretimi, kimya, mobilya, kâğıt, ilaç, plastik vs sektörleriyle ilgili sanayi kuruluşları da bulunmaktadır Endüstrinin büyüme oranı: %51 (2006 verileri) Elektrik üretimi: 9172 milyar kWh (2004) Elektrik tüketimi: 8449 milyar kWh (2004) Elektrik ihracatı: 1 milyar kWh (2004) Elektrik ithalatı: 200 milyon kWh (2004) Tarım ürünleri: Pamuk, pirinç, mısır, buğday, fasulye, meyve, sebze, büyükbaş hayvan, su bufalosu, koyun ve keçi İhracat: 2422 milyar $ (2006 verileri) İhracat ürünleri: Ham petrol, petrol ürünleri, pamuk, tekstil, metal sanayi, kimyasallar İhracat ortakları: ABD %13, İtalya %92, İspanya %77, Suriye %55, Fransa %49, Almanya %48, Suudi Arabistan %47, Birleşik Krallık %4 (2005) İthalat: 3586 milyar $ (2006 verileri) İthalat ürünleri: Makine ve araç gereçler, gıda maddeleri, kimyasallar, ağaç ürünleri, yakıt İthalat ortakları: ABD %105, Almanya %7, Çin %64, Fransa %63, İtalya %57, Suudi Arabistan %48 (2005) Dış borç tutarı: 2959 milyar $ (2006 verileri) Para birimi: Mısır Lirası (EGP) Para birimi kodu: EGP Mali yıl: 1 Temmuz - 30 Haziran İletişim Bilgileri Kullanılan telefon hatları: 10,396,100 (2005) Telefon kodu: 20 Radyo yayın istasyonları: AM 42 , FM 14, kısa dalga 3 (1999) Radyolar: 205 milyon (1997) Televizyon yayını yapan istasyonlar: 98 (1995) Televizyonlar: 77 milyon (1997) Internet kısaltması: eg Internet servis sağlayıcıları: 50 (2000) Internet kullanıcıları: 5 milyon (2005) Ulaşım ve Taşımacılık Demiryolları: 5,063 km (2005) Karayolları: 92,370 km (2004) Su yolları: 3,500 km Boru hatları: Ham petrol 1,171 km; petrol ürünleri 596 km; doğal gaz 460 km Limanları: İskenderiye, Al Ghardaqah, Aswan, Asyut, Bur Safajah, Damietta, Marsa Matruh, Said Limanı, Suez Hava alanları: 88 (2006 verileri) Helikopter alanları: 3 (2006 verileri) Ek Özellikleri Nesi Meşhur: Keops, Kefren, Mikerinos ve Gize Piramitleri, Nil Nehri ve deltası, Süveyş Kanalı, Pamuk ve hurma Üretimi, Kahire, İskenderiye Şehirleri, Assuan Barajı, Neferetetti, Tutan Kamon, Ramses, Ömer Şerif, Sina Yarımadası, El-Ehzer Üniversitesi, Papirus, Çöl Arazisi, Luxor Şehri ve Harebeleri (Abu-simbel, Ramses obeliksi) Kral Faruk, Cemal Abd-el nasır, Enver Sedat, İskenderiye feneri |
|