Macaristan'da Ekonomi

**Prof. Dr. Sinsi** · 10-14-2012

Macaristan'da Ekonomi

Ekonomi

Tabiat şartları tarım için elverişli bir durum arz eder Toprakların % 67’si işlenmeye elverişli, % 15,3’ü çayır ve otlaklardır Toprağın % 97,6’lık bir kısmı devlet çiftliklerine ve kooperatiflere âit olup, devlet sektörünün elindedir Esas tarım ürünleri buğday (2742000 ton) ve mısırdır (3800000 ton) Bunlar Kisalföld, Tuna ve Tisza arasındaki bölge ve Alföld’de yetiştirilir Bununla berâber ekili tarlaların % 40’ını meydana getiren tahıllar, sanâyi bitkilerine göre önemini kaybetmektedir Doğudaki kurak bölgelerde ve Tisza Vâdisinde sulanan topraklar artırılarak, pirinç üretimine ve meyve ağaçları yetiştirilmesine ve hatta pamuk üretimine imkân sağlanmıştır Tokaj, Bakony Tepesi ve Eger’de bağcılıkla ilgili ürünler, Mecsek Tepelerinde meyve ağaçları özellik kazanır Hayvancılık her zaman önemli bir rol oynar 2000000’dan fazla sığır, 3277000 civârında koyun yetiştirilir

Macaristan, hammaddeleri ve enerji kaynaklarının azlığı sebebiyle, sanâyileşmede zorluk çekmektedir Miskole yakınlarındaki Kazineborcika’da, Budapeşte’nin güneyindeki Dunajvaras’ta, başkentin banliyösündeki Çsepel kombinalarında çelik ve dökme demir üretilir Bununla berâber, hammaddelerin büyük kısmı ithal edildiğinden, taşkömürü zor ve pahalı şartlarda işletildiğinden demir sanâyii az kâr getirir Boksitin bolluğu, bunu işletmek için enerji ithal etmesine rağmen, Macaristan’ı Doğu Avrupa ülkelerinin en fazla alüminyum üreten ülkesi yapmıştır Bütün sanâyi merkezlerinde bilhassa Budapeşte’de bulunan makina âletleri, ulaşım malzemeleri îmâlâtı (traktör, motosiklet, otobüs, demiryolu malzemesi) sanâyiinin temel sektörünü teşkil eder Kimyâ sanâyi Macaristan’ın sülfürik asit, kauçuk ihtiyaçlarını ve çok sayıda petrol cinslerini karşılar Miskole, Tatabanya ve Budapeşte bölgesinde büyük kimyâ kombinaları kurulmuştur Tekstil ve gıdâ sanâyii önceden beri önemini devâm ettirmektedir (un sanâyii, şeker sanâyii gibi) En önemli endüstri merkezi, fabrikaların üçte birinin bulunduğu Budapeşte’dir

Dış ticâretin üçte ikisi Doğu Avrupa ülkeleriyle, özellikle Rusya ile (% 30’dan % 35’e kadar ithâlat ve ihrâcat) sonra Çekoslovakya iledir Ticâretin geri kalanı Batı Avrupa, Arjantin ve Birleşik Arap Cumhûriyeti ile yapılır Hammaddeleri ve yarı mâmul maddeleri (ithâlatın üçte ikisi) ithal eder Makina endüstrisi (% 30 ilâ % 35), tüketim endüstrisi ve gıda endüstrisi ürünlerini ihraç ederİthâlât ve ihrâcât dengelidir

Turizm gelişmektedir Beşte dördü Rusya ve diğer sosyalist ülkelerden olmak üzere her yıl 2500000 turist Macaristan’ı ziyâret etmektedir Turizmi geliştirmek için, kış sporları ve sıcak su tesisleri modernleştirilmiştir

Macaristan iyi bir ulaştırma şebekesine sâhiptir Karayolu ağı ve demiryolu ağı Budapeşte’de düğümlenir 30000 km’ye ulaşan karayollarının % 99’u asfaltlanmıştır Demiryolu ağı ise 13200 kilometredir Tuna ve Tisza nehirleri üzerinde ulaşım önemli bir rol oynar Budapeşte, Terihegy’de milletlerarası bir havaalanına sâhiptir

10-14-2012	#1
Prof. Dr. Sinsi	Macaristan'da Ekonomi Macaristan'da Ekonomi Ekonomi Tabiat şartları tarım için elverişli bir durum arz eder Toprakların % 67’si işlenmeye elverişli, % 15,3’ü çayır ve otlaklardır Toprağın % 97,6’lık bir kısmı devlet çiftliklerine ve kooperatiflere âit olup, devlet sektörünün elindedir Esas tarım ürünleri buğday (2742000 ton) ve mısırdır (3800000 ton) Bunlar Kisalföld, Tuna ve Tisza arasındaki bölge ve Alföld’de yetiştirilir Bununla berâber ekili tarlaların % 40’ını meydana getiren tahıllar, sanâyi bitkilerine göre önemini kaybetmektedir Doğudaki kurak bölgelerde ve Tisza Vâdisinde sulanan topraklar artırılarak, pirinç üretimine ve meyve ağaçları yetiştirilmesine ve hatta pamuk üretimine imkân sağlanmıştır Tokaj, Bakony Tepesi ve Eger’de bağcılıkla ilgili ürünler, Mecsek Tepelerinde meyve ağaçları özellik kazanır Hayvancılık her zaman önemli bir rol oynar 2000000’dan fazla sığır, 3277000 civârında koyun yetiştirilir Macaristan, hammaddeleri ve enerji kaynaklarının azlığı sebebiyle, sanâyileşmede zorluk çekmektedir Miskole yakınlarındaki Kazineborcika’da, Budapeşte’nin güneyindeki Dunajvaras’ta, başkentin banliyösündeki Çsepel kombinalarında çelik ve dökme demir üretilir Bununla berâber, hammaddelerin büyük kısmı ithal edildiğinden, taşkömürü zor ve pahalı şartlarda işletildiğinden demir sanâyii az kâr getirir Boksitin bolluğu, bunu işletmek için enerji ithal etmesine rağmen, Macaristan’ı Doğu Avrupa ülkelerinin en fazla alüminyum üreten ülkesi yapmıştır Bütün sanâyi merkezlerinde bilhassa Budapeşte’de bulunan makina âletleri, ulaşım malzemeleri îmâlâtı (traktör, motosiklet, otobüs, demiryolu malzemesi) sanâyiinin temel sektörünü teşkil eder Kimyâ sanâyi Macaristan’ın sülfürik asit, kauçuk ihtiyaçlarını ve çok sayıda petrol cinslerini karşılar Miskole, Tatabanya ve Budapeşte bölgesinde büyük kimyâ kombinaları kurulmuştur Tekstil ve gıdâ sanâyii önceden beri önemini devâm ettirmektedir (un sanâyii, şeker sanâyii gibi) En önemli endüstri merkezi, fabrikaların üçte birinin bulunduğu Budapeşte’dir Dış ticâretin üçte ikisi Doğu Avrupa ülkeleriyle, özellikle Rusya ile (% 30’dan % 35’e kadar ithâlat ve ihrâcat) sonra Çekoslovakya iledir Ticâretin geri kalanı Batı Avrupa, Arjantin ve Birleşik Arap Cumhûriyeti ile yapılır Hammaddeleri ve yarı mâmul maddeleri (ithâlatın üçte ikisi) ithal eder Makina endüstrisi (% 30 ilâ % 35), tüketim endüstrisi ve gıda endüstrisi ürünlerini ihraç ederİthâlât ve ihrâcât dengelidir Turizm gelişmektedir Beşte dördü Rusya ve diğer sosyalist ülkelerden olmak üzere her yıl 2500000 turist Macaristan’ı ziyâret etmektedir Turizmi geliştirmek için, kış sporları ve sıcak su tesisleri modernleştirilmiştir Macaristan iyi bir ulaştırma şebekesine sâhiptir Karayolu ağı ve demiryolu ağı Budapeşte’de düğümlenir 30000 km’ye ulaşan karayollarının % 99’u asfaltlanmıştır Demiryolu ağı ise 13200 kilometredir Tuna ve Tisza nehirleri üzerinde ulaşım önemli bir rol oynar Budapeşte, Terihegy’de milletlerarası bir havaalanına sâhiptir