Perunun Genel Özellikleri

Perunun genel özellikleri

Temel Özellikleri

Coğrafi Verileri

Konum: Güney Amerika'nın batısında, Kuzey Pasifik Okyanusu kıyısında, Şili ile Ekvator arasında yer alır

Coğrafi konumu: 10 00 Güney enlemi, 76 00 Batı boylamı

Haritadaki konumu: Güney Amerika

Yüzölçümü: 1,285,220 km²

Sınırları: toplam: 5,536 km

sınır komşuları: Bolivya 900 km, Brezilya 1,560 km, Şili 160 km, Kolombiya 1,496 km, Ekvator 1,420 km

Kıyı şeridi: 2,414 km

İklimi: Doğuda tropikal, batıda kuru çöl iklimi hakimdir, Andlarda ılımandan çok soğuğa iklim değişikliği görülür

Arazi yapısı: Batıda kıyı ovaları, orta kısımlarda yüksek ve engebeli Andlar, doğuda Amazon ormanları yer alır

Deniz seviyesinden yüksekliği: en alçak noktası: Pasifik Okyanusu 0 m

en yüksek noktası: Nevado Huascaran 6,768 m

Doğal kaynakları: Bakır, gümüş, altın, petrol, kereste, balık, demir, kömür, fosfat, potas, hidro enerji

Arazi kullanımı: tarıma uygun topraklar: %3

daimi ekinler: %0

otlaklar: %21

ormanlık arazi: %66

diğer: %10 (1993 verileri)

Sulanan arazi: 12,800 km² (1993 verileri)

Doğal afetler: Deprem, su baskınları, heyelanlar, volkanik aktivite

Nüfus Bilgileri

Nüfus: 27,483,864 (Temmuz 2001 verileri)

Nüfus artış oranı: %17 (2001 verileri)

Mülteci oranı: -108 mülteci/1,000 nüfus (2001 tahmini)

Bebek ölüm oranı: 3939 ölüm/1,000 doğan bebek (2001 tahmini)

Ortalama hayat süresi: Toplam nüfus: 703 yıl

erkeklerde: 679 yıl

kadınlarda: 7281 yıl (2001 verileri)

Ortalama çocuk sayısı: 296 çocuk/1 kadın (2001 tahmini)

HIV/AIDS - hastalıklarına yakalanan yetişkin sayısı: %035 (1999 verileri)

HIV/AIDS - hastalığı olan insan sayısı: 48,000 (1999 verileri)

HIV/AIDS - hastalıklarından ölenlerin sayısı: 4,100 (1999 verileri)

Ulus: Perulu

Nüfusun etnik dağılımı: Kızılderililer %45, melezler %37, beyazlar %15, zenciler, Japonlar, Çinliler ve diğerleri %3

Din: Roma Katolikleri %90

Diller: İspanyolca (resmi), Quechua (resmi), Aymara

Okur yazar oranı: 15 yaş ve üzeri için veriler

toplam nüfusta: %887

erkekler: %945

kadınlar: %83 (1995 verileri)

Yönetimi

Ülke adı: Resmi tam adı: Peru Cumhuriyeti

kısa şekli : Peru

Yerel tam adı: Republica del Peru

yerel kısa şekli: Peru

Yönetim biçimi: Başkanlık Tipi Cumhuriyet

Başkent: Lima

İdari bölümler: 24 bölge; Amazonas, Ancash, Apurimac, Arequipa, Ayacucho, Cajamarca, Callao, Cusco, Huancavelica, Huanuco, Ica, Junin, La Libertad, Lambayeque, Lima, Loreto, Madre de Dios, Moquegua, Pasco, Piura, Puno, San Martin, Tacna, Tumbes, Ucayali

Bağımsızlık günü: 28 Temmuz 1821 (İspanya'dan)

Milli bayram: Bağımsızlık günü, 28 Temmuz (1821)

Anayasa: 31 Aralık 1993

Üye olduğu uluslararası örgüt ve kuruluşlar: ABEDA, APEC (Asya-Pasifik Ekonomik İşbirliği Forumu), CAN, CCC (Gümrük İşbirliği Konseyi), ECLAC (Birleşmiş Milletler Latin Amerika ve Karayipler Komisyonu), FAO (Tarım ve Gıda Örgütü), G-11, G-15, G-19, G-24, G-77, IADB (Amerika Bölgesi Kalkınma Bankası), IAEA (Uluslararası Atom Enerjisi Ajansı), IBRD (Uluslararası İmar ve Kalkınma Bankası), ICAO (Uluslararası Sivil Havacılık Örgütü), ICC (Milletlerarası Ticaret Odası), ICFTU (Uluslararası Serbest Ticaret Birlikleri Konfederastonu), ICRM (Uluslararası Kızılhaç ve Kızılay Hareketi), IDA (Uluslararası Kalkınma Birliği), IFAD (Uluslararası Tarımsal Kalkınma Fonu), IFC (Uluslararası Finansman Kurumu), IFRCS (Uluslararası Kızılhaç ve Kızılay Toplulukları Federasyonu), IHO (Uluslararası Hidrografi Örgütü), ILO (Uluslarası Çalışma Örgütü), IMF (Uluslararası Para Fonu), IMO (Uluslararası Denizcilik Örgütü), Inmarsat (Uluslararası Denizcilik Uydu Teşkilatı), Intelsat (Uluslararası Telekomünikasyon ve Uydu Örgütü), Interpol (Uluslararası Polis Teşkilatı), IOC (Uluslararası Olimpiyat Komitesi), IOM (Uluslararası Göçmen Teşkilatı), ISO (Uluslararası Standartlar Örgütü), ITU (Uluslararası Haberleşme Birliği), LAES, LAIA (Latin Amerika Entegrasyon Birliği), MONUC (BM Kongo Operasyonu), NAM, OAS (Amerika Devletleri Teşkilatı), OPANAL, OPCW (Kimyasal Silahları Yasaklama Organizasyonu), PCA (Daimi Hakemlik Mahkemesi), RG, UN (Birleşmiş Milletler), UNCTAD (Birleşmiş Milletler Ticaret ve Kalkınma Konferansı), UNESCO (Eğitim-Bilim ve Kültür Örgütü), UNIDO (Endüstriyel Kalkınma Örgütü), UNMEE (BM Etyopya-Eritre Misyonu), UNTAET (BM Doğu Timor Geçiş Yönetimi), UPU (Dünya Posta Birliği), WCL (Dünya Emek Konfederasyonu), WFTU (Dünya İşçi Sendikaları Federasyonu), WHO (Dünya Sağlık Örgütü), WIPO (Dünya Fikri Mülkiyet Teşkilatı), WMO (Dünya Meteoroloji Örgütü), WToO (Dünya Turizm Örgütü), WTrO (Dünya Ticaret Örgütü)

Ekonomik Göstergeler

GSYİH: Satınalma Gücü paritesi - 123 milyar $ (2000 verileri)

GSYİH - reel büyüme: %36 (2000 verileri)

GSYİH - sektörel bileşim: tarım: %15

endüstri: %42

hizmet: %43 (1999)

Enflasyon oranı (tüketici fiyatlarında): %37 (2000 verileri)

İş gücü: 76 milyon (1996 verileri)

İşsizlik oranı: %77(1997)

Endüstri: Madencilik, petrol, deniz mahsulleri, tekstil, giyim eşyaları, gıda maddeleri, çimento, çelik, gemi onarımı

Endüstrinin büyüme oranı: %85 (2000 verileri)

Elektrik üretimi: 18886 milyar kWh (1999)

Elektrik tüketimi: 17565 milyar kWh (1999)

Elektrik ihracatı: 0 kWh (1999)

Elektrik ithalatı: 1 milyon kWh (1999)

Tarım ürünleri: Kahve, pamuk, şekerkamışı, pirinç, buğday, patates, kümes hayvanları, et ve süt ürünleri, yün, balık

İhracat: 7 milyar $ (2000 verileri)

İhracat ürünleri: Balık ve deniz mahsulleri, bakır, çinko, altın, ham petrol, kurşun, kahve, şeker, pamuk

İhracat ortakları: ABD %29, AB %25, And Topluluğu %6, Japonya %4, Mercosur (Güney Amerika Ülkeleri Ortak Pazarı) %3 (1999)

İthalat: 74 milyar $ (2000 verileri)

İthalat ürünleri: Makine, taşıt ekipmanları, gıda maddeleri, petrol ürünleri, demir-çelik, kimyasallar, eczacılık ürünleri

İthalat ortakları: ABD %32, AB 21%, And Topluluğu %6, Mercosur (Güney Amerika Ülkeleri Ortak Pazarı) %8, Japonya %5 (1999)

Dış borç tutarı: 31 milyar $ (2000 verileri)

Para birimi: Nuevo sol (PEN)

Para birimi kodu: PEN

Mali yıl: Takvim yılı

İletişim Bilgileri

Kullanılan telefon hatları: 1509 milyon (1998)

Telefon kodu: 51

Radyo yayın istasyonları: AM 472, FM 198, kısa dalga 189 (1999)

Radyolar: 665 milyon (1997)

Televizyon yayını yapan istasyonlar: 13 (1997)

Televizyonlar: 306 milyon (1997)

Internet kısaltması: pe

Internet servis sağlayıcıları: 10 (2000)

Internet kullanıcıları: 400,000 (2000)

Ulaşım ve Taşımacılık

Demiryolları: 1,988 km

Karayolları: 72,900 km (1999 verileri)

Su yolları: 8,808 km

Boru hatları: Ham petrol 800 km; doğal gaz ve sıvı gaz 64 km

Limanları: Callao, Chimbote, Ilo, Matarani, Paita, Puerto Maldonado, Salaverry, San Martin, Talara, Iquitos, Pucallpa, Yurimaguas

Hava alanları: 233 (2000 verileri)

Ek Özellikleri

Nesi Meşhur:

İnka Uygarlığı, Nazca Çölü ve Dev Nazca Heykelleri, Titicaca Gölü, Balıkçılık, Koka Bitkisi, yük hayvanı “lama” ile yün üretiminde yararlanılan “alpaka, ” And Dağları, Machu Picchu Harabeleri, Huaca del Sol (Güneş Piramidi), Lima Şehri, İnkaların Başkenti Cuzco Şehri