Atatürk'ün Yozgat'a Gelişi

Atatürk'ün Yozgat'a Gelişi

Atatürk'ün Yozgat'a Gelişi

ATATÜRK’ÜN YOZGATA İLK GELİŞLERİ (15 Ekim 1924)

Atatürk'ün 29 Ağustosta 1924 te Afyon’dan başlattığı Sonbahar Yurt Gezisi, Marmara'dan Karadeniz bölgesine, buradan Doğu Anadolu’ya uzanmıştı Atatürk, Kayseri, Yozgat, Kırşehir’den sonra Ankara'ya dönüyordu 15 Ekim 1924 yağmurlu bir gündü Atatürk o gün Kayseri'den Yozgat’a geçecekti Yozgat Valisi Aziz Bey, konukları almak üzere Kayseri'ye kadar gelmişti Yağmur dinse mesele yoktu, hemen hareket edebilirlerdi Ne var ki; yıllardır böyle bir yağmur görülmemişti Bardaktan boşanırcasına yağıyordu Yozgat’a otomobillerle gidileceği için yollardan endişe edenler vardı Aziz Bey: "Yozgat halkı büyük kurtarıcıyı bu gün bu gece aralarında görmezse gözüne uyku girmez Hareket edelim" dedi Öğleden sonra hareket ettiler Yol boyunca köylüler kurbanlarla bekliyorlardı Toplulukları gördükçe arabasından inerek hatırlarını soruyor, dertlerini dinliyorlardı Boğazlıyan ilçesinde kısa bir moladan ve Hükümet Binası balkonundan halkı selamladıktan sonra, yollarına devam edip, gece geç vakit Yozgat’a girdiler Karşılama töreni yapılmaması istenildiği halde o gece yediden yetmişe çevre köylerden gelenlerle Yozgat ayaktaydı Hem de yağmur altında Gündüz beklemişler, akşamdan sonra geleceğini öğrenince dağılmamışlardı Herkesin elinde bir fener vardı Meydana koca bir ateş yakmışlardı Birkaç yüz atlı şehrin dışında Atatürk’ü karşılayacak, Hükümet Konağı önüne gelecekti Öyle oldu Bir ışık seli Yozgat’a aktı

Atatürk, eşi Latife Hanım ve arkadaşları geceyi "Miralay Şerifbey Konağı”nda geçirdiler Ertesi gün 16 Ekim 1924 sabahı Atatürk, doğruca beraberlerinde Yozgat Milletvekilleri olduğu halde, halkın alkışları ve "Çok yaşa Büyük Gazimiz" dilekleriyle yürüyerek Hükümet Konağına geldiler Memur ve öğretmenleri kabul ederek, her birinden görevleri ve faaliyetleri hakkında bilgi ve izahat aldılar Öğretmenlerle çeşitli ders programları hakkında görüş alışverişinde bulundular İzahata göre, İlin 400 km ye varan yolları baştanbaşa tamire muhtaç bir haldedir Yeniden 100 km yol yapılması gereklidir

İl dâhilinde sükûn ve asayiş yerindedir Vakıflara ait emlakin yenilenmesi ve onarımına teşebbüs edilmiştir Göçmenlerin durumu nispeten iyidir Koskoca Yozgat Hastanesinde doktor olarak bir operatör var İlçelerin hiçbirinde doktor yoktu Atatürk, yanındaki milletvekillerine dönerek: "İstanbul ve İzmir gibi büyük şehirlerdeki doktorları bütün milletin hayatı ve sağlığı ile ilgilendirmek çarelerini bulmalıyız Bu böyle olmaz" dedi

İlin idaresinde gösterdiği başarıdanve izahattan dolayı, Vali Aziz Beye teşekkür ettiler Hükümet konağından ayrılışlarında öğrenciler tarafından, milli şiirler okunmuş ve buketler verilmiştiBelediye'ye gelişlerinde, halk veesnaf dernekleri tarafından samimi tezahürat yapılmış ve yüz kadar kurban kesilmiştir Belediye'de, parti, şehrin ileri gelenleri, esnaf ve tüccar temsilcileriyle bir saatten fazla sohbette bulundular Dile getirilenler memleket ihtiyacı idi Herkes memleketin gelişmesi için, trenin Yozgat'tan geçirilmesini, tüccarlar iş Bankası'nın bir şubesinin açılmasını diliyorlardı Gazi Hazretleri önleyici bir durum, fennen sakıncası yoksa arzularının yerine getirileceğini ve olmadığı takdirde, bir şube hattıyla bağlantı sağlanacağını vaat ettilerBu sırada Yozgatlı kadınlar, Latife Hanımla sıkı bir dostluk kurmuşlardı Aralarında bir toplantı yaparak Latife Hanımı davet ettiler, bilişip görüştüler Sonra da Latife Hanım'a: "Gazi Paşa bizim babamızdır Kaç-göç tanımayız Bizi O'na götür, ziyaret edeceğiz, elini öpeceğiz" Kadınların içtenlikle söyledikleri bu dileklerini Latife Hanım yerine getirdi Halk gündüz davul ve zurna çalgılarıyla, gece de fener alayı düzenleyerek eğlenmişlerdi Eğlenceleri izleyen Atatürk, 17 Ekim 1924 sabahı saat 8'de de Yozgat'tan ayrılarak Kırşehir'e hareket etmişlerdir

ATATÜRK’ÜN YOZGATA İKİNCİ GELİŞLERİ (3 Şubat 1934)

İtalya diktatörü Mussolini’ nin havaya kalkan elini azametli bir tehditle doğuya doğru uzatıp; "Bizim Deniz" diye haykırdığı, Antalya hülyasını aklından geçirdiğinde Atatürk, Anadolu' nun bağrından cevap vermek Üzere 01 Şubat 1934 günü gece yarısı yola çıkarlar O sene kış o kadar şiddetlidir ki, yollardan otomobillerin değil kurtların bile geçmesi müşküldü

Daha Ankara'dan ayrılışlarından 50 km sonra tipi başlamış, Beynam köyünden itibaren yollarına kar altında devam etmek zorunda kalmışlardı

Yolda döküle döküle, hatta Atatürk’ün arabası bile birkaç kere batağa saplanmak suretiyle ve bizzat kendisinin de itmeğe mecbur kalması şartıyla ilerliyorlar İşte 16 saat süren bU' yorucu ve zor seyahatte, Yozgatlılar Çiçekdağ hududundaki Keklikali belinin karını nefesleriyle temizlemiş, derin bir sevinç içinde Ata’larını bekliyorlarResmi bir merasim yapılmayacağı tebliğ edilmesine rağmen halk hazırlanıyor, çok dar olan bir zaman içinde ne yapılması mümkünse başarmaya diniyordu

Saatler geçtikçe şehirdeki halkın heyecanı genişliyordu Nihayet 3 Şubat 1934 günü saat 5'de Yerköy'den hareket ettikleri müjdesi alınıyorMilli kıyafet giyinmiş bir atlı grubu, Yerköy'de davul ve zurnalarla Atatürk'ü karşılamış, tezahürat içinde Yozgat'a hareket etmişti Yol boyunca cirit oyunlarıyla Atatürk'e refakat etmekte idiler Kar atların dizkapaklarını aşıyor ama kimse aldırış etmiyordu Bu milli heyecana kapılan Ata’nın otomobilinden başını çıkararak kendilerini karşılayan Yozgatlılara şu övünç sözlerini söylemişlerdir:

Saat 1620'de şehre giren eşsiz konuk coşkun bir alkış tufanı, yaşa, varol sesleri içerisinde, Lise'ye, Halkevine, Belediye ve kumandanlık dairesine gidip ordu mensuplarına iltifatta bulunuyorlarHükümet konağında soba başında yorgunluk kahvesini içen Atatürk, Belediyede yapılan toplantıda şehrin imarı konusundaki çalışmaları inceledi Udi'nin başkanlığı altında bir "imar ve Kalkınma Komisyonu" kurulmasını, hazırlayacakları raporun kendisine gönderilmesi emrini verdiLise'de derslere girdi Öğretmen ve öğrencilere tarih, konusunda sorular yöneltti Cepheden tanıdığı Fizik Öğretmeni Vehbi Ulusoy'un dersinden memnun kalarak bir arzusu olup olmadığını sorduklarında Vehbi Bey'in milletvekilliği istemesi üzerine de "sizin muallim ve mürebbiliğnıiz değil milletvekilliği, cumhurbaşkanlığına da değiştirilemez Çünkü siz nur dağıtıyorsunuz Şayet maddi bit sıkıntınız varsa telafi olunur" özlü sözleriyle öğretmenlere verdikleri önemi vurgular

Liseden ayrılışlarında bir öğrencinin aniden ortaya çıkıp fotoğraf çekmesi üzerine Atatürk’ün "niçin izinsiz çektin" sorusu karşısında öğrencinin de "Paşam, bu fırsat bir daha ne zaman elime geçecekti ki onu seremoniye feda edeyim" cevabı karşısında da memnun oldular Vali Baran Beyin kızları Ayhan Baran Atatürk'ün Vali Konağına gelişleriyle ilgili anılarında, "işte o an, Gazi ağır ağır ve büyük bir vekar içerisinde konağın daracık merdivenlerinden çıkıyorlardı Mini mini elim onun dünyalara hükmeden avuçları içinde bir kuş gibi çırpınmıştı Küçük yaşıma rağmen, Gazi'nin altun renkli saçlarının asıl alnında uçuşunu, çelik mavisi keskin bakışlarını, gribl renkte kalın kış paltosunu, elindeki ayni renkte kalın kenarlı kasketini ve lacivert, bej gri karışımı jakarlı süveterini, aynı renkte gribl golf takımını hiç unutmamak üzere seçebilmiştim Gazi Hazretleri gelişleriyle evimizde bir bahar havası estirmiş, kara kışın kapkaranlık bir gecesi de, güneşten daha parlak bir ışık kaynağı gibi aydınlatmıştı içimizi Artık, saatler rüzgâr hızı ile geçiyor, neşe ve sevinç dolduruyordu her yeri Bir ara, Gazi'nin Beybabama isim vereceği ve bizim de odada hazır bulunmamız gerektiği haberi verilmişti Biz dört kardeş, Gazi'nin odasına girdiğimiz zaman, Gazi'yi ayakta konuşma yaparken gördük Beybabam ayakta heyecandan sapsarı, titriyordu O sırada, Gazi tarafından Beybabama verilen bir mektupla adı Bekir Sami iken, "BARAN" özadı olarak değiştirilmişti Aradan yine dakikalar geçiyordu O gece çok neşeli olan Gazi, anneme ilk defa samimi bir aile sofrasında bulunduğunu söylemiş, annem tarafından yapılan Çerkez Tavuğu, O'nun en çok sevdiği yemekler arasında imiş Gazi, beni kendisine çekip iki elimden sımsıkı tutarak, ince ve tatlı bir sesle bana, "Beni sever misin" diye sordu Kahverengi bakışlarım O'nun keskin, gözler kamaştıran mavi bakışları altında, "bütün sevgilerim sizin içindir" cevabını verirken başımı öne eğmiştim Başımı kaldırdığım zaman Gazi’nin yanaklarından sızan gözyaşlarının birer pırlanta gibi parıldadığını gördüm Dünyan’ ın en büyük insanı ağlıyor ve ben, bir Türk çocuğu dünyanın en büyük heyecanı ile sarsılıyordum Annemle Beybabamın arasında oturan Gazi, titreyen elleri ile ellerimi Afet Hanımefendiye uzattı O gece ablamın adı Afife iken, Bilge, Müfid'in adı Mete olarak değiştirilmişti”

Vali konağında karşılayıcılar arasında bulunan öğretmen Süleyman Dereli’nin hafız olduğunu öğrenen Atatürk, Kur'an-ı Kerim'den bir sure okumasını ve tefsir etmesini ister Hafız tefsir edemeyince de, Atatürk tefsiri hatasız olarak yaparlar Okunan şiirini beğendiği, şair Hüzni’ yle de görüşmek isterse de, şair şehir dışında olduğundan görüşme imkânı olmaz

O gece öğretmen Muhsin Gökay'ın başkanlığında verilen konser de Ata'nın çok hoşuna gitmişti Bu hava içinde geçen sohbette, her şahsın kendi branşında konuşması Atatürk tarafından istenilince, Ruşen Eşref Bey, edebiyat tarihinden ve Fuzuli, Nedim ve divan edebiyatından konuştular Yerine göre seçme şiirler okudular Namık Kemal'in Vatan Kasidesi'ni okurlarken;

"Vatanın bağrına düşman dayamış hançerini

Yoğimiş kurtaracak bahtı kara maderini" mısralarını Atatürk, Mecliste belirttikleri gibi;

"Vatanın bağrına düşman dayasın hançerini,

Bulunur kurtaracak bahtı kara maderini" şeklinde okuttular ki Mussolini 'ye iletilmek istenen mesaj hedefine ulaşmıştı

Salonda sergilenen fotoğraflar içerisinde Foto Mümtaz Tiyanşan' ın arşivinden derlenen ve o güne kadar gündeme gelmemiş olan Sofya Ateşemilerliğinde çekilmiş olan Yeniçeri kıyafetli fotoğrafını Atatürk görünce çok mütehassıs olur ve öyküsünü anlatırlar