Kölük (Gülük) Camisi (Melikgazi)

Kölük (Gülük) Camisi (Melikgazi) Kayseri’de Düvenönü semtinde Gülük Mahallesi’nde bulunan Kölük (Gülük) Külliyesi cami ve medreseden meydana gelmiştir Yapı topluluğu XIII Yüzyıl Danişmendli eseri olup, Caminin kuzeydoğusundaki kapısının üzerinde bulunan kitabesinden bu yapıyı Kayseri Ulu Cami’sini onaran Muzaffereddin Mahmud’un kızı Adsız Elti Hatun tarafından 1211 tarihinde onarıldığı öğrenilmektedir Üç satırlık Selçuklu sülüsü ile yazılmış kitabesinin mealen anlamı şöyledir:

“Bu binayı, Keyhüsrev’in oğlu, dünya ve dinin şerefi, fetihler sahibi hak dağıtıcısı, müminlerin emirinin ortağı büyük sultan Keyhüsrev’in hakimiyeti zamanında Allah’ın en zayıf kulu, iffetli kadın, Yağbasan oğlu Mahmud’un kızı Adsız Elti Hatun h607 (1210-1211) yılında onarmıştır”

Camiyi 1335 depreminden sonra Kölük (Gülük) Şemseddin büyük ölçüde onarmış ve bu yüzden de yapı Onun ismi ile tanınmıştır

Cami, dikdörtgen planlı olup içerisindeki sütunlarla beş sahna ayrılmıştır Mihrap önüne rastlayan orta nef kubbe ile diğerleri de tonozlarla örtülmüştür Kubbeler ve tonozlar 32 kemer ayağı üzerine oturtulmuştur Mihrap önü kubbesi ve onu taşıyan Türk üçgenleri tuğladan yapılmıştır Caminin güney duvarında girişe göre sola kaydırılmış mozaik çinili bir mihrap görülmektedir Bu çinili mihrap daha önceden yapılmış taş mihrabın üzerine XIIIyüzyıl çinileri ile kaplanarak yeniden yapılmıştır Selçuklu mozaik-çini mihraplarının en güzel örneklerinden birisidir Burada geometrik ve bitkisel motiflerin ve çinilerin arasına yer yer ayetler yerleştirilmiştir
Gülük camisi’nin çatı ile örtülü kubbesinin yanında minber-minaresi bulunmaktadır Bu minare 160x158 m ölçüsünde taş kaide üzerine yerleştirilmiş olup, dört taş basamakla çıkılmaktadır Minare altı taş sütunun taşıdığı taş bir külah ile örtülmüştür

Cami ve medrese 1835-1856 yıllarında onarılmıştır Caminin çatısı 1971 yılında Vakıflar Genel Müdürlüğü tarafından yeniden onarılmış ve üzeri bakır kaplamalı ahşap çatı ile minare sonradan yapılmıştır