Gazi Antep Adının Kökeni

Gazi antep adının kökeni

GAZİANTEP ADININ KÖKENİ

Gaziantep ilinin yerleştiği coğrafi alanın ilk uygarlıkların doğup geliştiği Mezopotamya ve Akdeniz arasında bulunması ayrıca güneyden ve Akdeniz’den gelip doğuya kuzeye ve batıya giden yolların kavşağında oluşu ilin tarihinin çok renkli olmasını sağlamış dolayısıyla tarih öncesi çağlardan beri insan topluluklarına yerleşme sahası ve uğrak yeri olmuştur Tarihi İpek Yolu üzerinde bulunması Gaziantep’in önemini artırmış ve canlılığının sürekli olmasını sağlamıştır

Gaziantep tarihinin devreleri Paleolitik Kalkolitik Neolitik dönemler Tunç Çağı Hitit Med Asur Pers İskender Selökidler Roma ve Bizans İslam ve Türk devirleri olarak sıralanabilir Bu dönemlerin izlerini günümüzde açık bir şekilde görmek mümkündür

Gaziantep yöresinde adı bilinen ilk yerleşim merkezi Dolike ( Doliche - Dolikhe ) şehridir Gaziantep’in 10 km kuzeyinde Dülük köyü yakınlarındaki bu yerleşim yerinin adı Bizans kaynaklarında Diba ( Daluk ) olarak geçmektedir Dülük adının da bu sözcükten kaynaklandığı belirtilmektedir

Şehir Cumhuriyet öncesi yıllara kadar Ayıntap ( Ayıntab ) adıyla anıla gelmiştir Bu adın benzerine ilk kez Haçlı Seferlerine ilişkin kroniklerde rastlanmaktadır Urfalı Mateos ve Papaz Griro’nun 1124 – 1155 yılları arasındaki seferlerde Arapların Ayıntab adını verdikleri şehirden Hantap ( Hamptan ) diye söz ettiği anlatılmaktadır Arapça “ parlak pınar ” anl***** gelen Ayıntab Ermeni kaynaklarında Anthapt olarak geçer Gaziantepli tarihçi Bedrüddin AYNİ’nin ifadesiyle Antep’in eski adı “Kala-i Füsus”dur Kala-i Füsus “Yüzük Kalesi” demektir Bedrüddin AYNİ’ye izafe edilen rivayete göre buranın kötü bir hakimi varmış Birçok uygunsuz işler yaptıktan sonra ettiklerine pişman olmuş ve tövbe etmiştir Adı Ayni olduğundan halk “Ayni tövbe etti” demiştir Bundan ötürü şehrin adı “Ayni Tövbe” Aynitap olarak kalmıştır

Bir diğer rivayette ise; AYINTAP adını suyunun güzelliğinden ve bolluğundan dolayı aldığı söylenmektedir Zira “ayın”; pınar kaynak suyun gözü anl***** gelmektedir Dolayısıyla “tab”; güzel pınar ve güzel kaynak manasını ifade etmektedir Yine ayrıca “Ayıntap” adındaki “tab” ; güç ve takat anl***** gelmektedir Şehre suyunun bolluğundan dolayı da bu ismin verildiği söylenmektedir

İslam egemenliği sonrasında Ayıntab adı giderek Ayıntap’a dönüşmüştür Fransız kuvvetlerine karşı şehrin savunmasını bu uğurda verdiği 6317 şehide rağmen yılmadan cesaretle sürdürmesi ve eşsiz bir direniş göstermesi nedeniyle 6 Şubat 1921 tarihinde TBMM tarafından “gazilik” unvanına layık görüldüğünden “Gaziayıntab” olmuştur 1928 yılında ise şehrin adı GAZİANTEP olarak değiştirilmiştir