Mardin'de Nüfus Ve Sosyal Hayat

Mrdin'de Nüfus ve Sosyal Hayat

Mrdin'de Nüfus ve Sosyal Hayat

1990 sayımına göre toplam nüfûsu 557727 olup 249032’si ilçe merkezlerinde 308695’i köylerde yaşamaktadır Yüzölçümü 8890 km2 olup nüfus yoğunluğu 63’tür

Örf ve âdetler: Mardin bölgesi Hurrilerden îtibâren çeşitli kültürlerin tesiri altında kalmışlardır MÖ 11 asırda başlayan “Ârâmi” göçleri Güneydoğu Anadolu gibi Mardin’de de kültürel değişmelere sebep olmuştur Romalıların hâkim olduğu devirde Hıristiyanlık yayılmaya başlayınca “Ârâmi”ler Hıristiyan olmuşlar ve putperest Ârâmilerden ayırmak için kendilerine “Süryânî” demişlerdir MS 4 asırda Mardin Süryânîliğin önemli bir merkezi olmuştur Süryânîler Mardin’de meşhur “Deyruzzaferan Kilisesi”ni kurmuşlardır Yedinci asırda Mardin İslâm ordularınca fethedilmiştir Müslüman Araplar 1040 senesinde Mardin’e tamâmen hâkim olmuşlardır On ikinci asır başından îtibâren Oğuz Türklerinin Kayı aşiretinden (Ertuğrul Gâzi de aynı aşirete mensuptur) olan Artukoğulları bu bölgeye hâkim oldular Göçebe Türkmenler de Artukoğullarına bağlı olarak bölgeye yerleşince Türkler çoğunluk sağladılar 1517’de Yavuz Sultan Selim Han bu bölgeyi Osmanlı Devletine kattı Bu bölgede Türk-İslâm kültürü hakim oldu

Mahallî oyunlar: Mardin oyun ve türküler bakımından zengindir Halay en çok oynanan oyun çeşididir Ağır ve hareketli olmak üzere ikiye ayrılan halaylar davul ve zurna ile oynanır Gercüş Delilosunda Şamanizm izleri vardır En çok oynanan halaylar; Delilo Meryene Bisero Malaya Botani Kesitaya Çenbeli Haftano Çanşu Hürse ve Hırpani’dir

Mahallî kıyâfetler: Erkekler entari biçiminde elbise başlarına maşlah ve puşu giyerler Kadınların kıyâfeti dağlık bölgede denge denilen bir çeşit fesin üzerine birkaç eşarp sarılır bunun üzerine namazlık ve saten bağlanır Vücûdu iç gömlek sarar Bu gömleğin üzerine çok düğmeli yelek giyilir Ayrıca bol paçalı ve ayak bileklerine kadar büzgülü tek düğmeli şalvar kullanılır Boyun kısmında diz kapaklarının altına kadar uzanan yırtmaçlı zıbın giyilir Ova köylerinde kadınlar başlarına renkli puşu sararlar Diğer beden ve ayak kıyâfetleri dağ köyleri gibidir

El sanatları: Türkiye’de gümüş işçiliğinin merkezi Mardin’dir Bu işçiliğe “Telkâfi” denir Çanak-çömlek îmâlâtı da meşhurdur

Mahallî yemekleri: Lahmacun içli köfte çiğ köfte sini köftesi kaburga dolması rumiber nuriye tatlısı kibemumbar saç ekmeğidir Fırına verilen tereyağlı karpuz sigara öksürüğüne iyi geldiğinden Mardin’de sık sık yapılır

Eğitim: Mardin ilinde okuma-yazma oranı çok düşük olup % 50’ye yakındır Nüfusun bir kısmının göçebe hayâtı yaşaması köylerin dağınık küçük olması ulaşım zorlukları okur-yazar nisbetinin düşük olmasına sebep olmuştur İlde 49 ana okulu 836 ilkokul 37 ortaokul 3 mesleki ve teknik ortaokul 14 lise 8 mesleki ve teknik lise vardır